A encrucillada no Cáucaso tras a limpeza étnica

Artak Mkrtichyan PROFESOR DE DEREITO INTERNACIONAL PÚBLICO DA UNIVERSIDADE DA Coruña

OPINIÓN

Beatriz Arslanián | EFE

23 novs 2023 . Actualizado ás 05:00 h.

Tras a agresión do 19 de setembro de Acerbaixán contra Nagorno Karabaj, e a consecuencia da expulsión da poboación autóctona armenia deste enclave, xerouse unha nova realidade no Cáucaso.

A pesar das advertencias de Armenia , das decisións ditadas pola CIJ e o TEDH, e das resolucións do Consello de Europa, a UE e distintos parlamentos do mundo, a comunidade internacional non puido frear a limpeza étnica de os armenios de Karabaj realizada por Acerbaixán. Este feito tamén evidenciou o fracaso da misión de paz de Rusia despregada en Karabaj tras a guerra do 2020. Pero hai que recoñecer que aquí non se trata tanto de falta de capacidade dos militares rusos, senón do reflexo dos intereses que Moscova ten con Acerbaixán e Turquía, que se converteron nas principais vías para eludir as sancións impostas a Rusia. Así, en novembro do 2020, Putin afirmaba que o obxectivo dos militares rusos en Karabaj era garantir a seguridade da poboación do enclave, pero, tras a agresión de Acerbaixán do 2023, declarou que as forzas armadas rusas estaban alí só en calidade de observadoras, tratando de xustificar a súa inacción fronte a a limpeza étnica. 

Tamén teñen parte de responsabilidade nesa limpeza étnica os países que actúan como mediadores na normalización das relacións entre Armenia e Acerbaixán (Francia, Alemaña e EE.UU.), así como a UE. Tantos EE.UU. como os países europeos chegaron a declarar que non ían consentir agresión algunha contra os armenios de Karabaj, pero agora, cando a limpeza étnica xa é unha realidade, xorde a cuestión de cales serán as consecuencias reais para Acerbaixán. Por agora vemos a impunidade dese país polos crimes internacionais labores, xa que non se adoptaron sancións.

Por outra banda, resulta evidente a relevancia que adquiriu Armenia para Occidente, que a recoñece como o faro da democracia no Cáucaso. Certamente, estamos ante un momento histórico, no que Occidente ten unha oportunidade para fortalecer a súa presenza nesa rexión estratéxica, brindando apoio a os países democráticos do Cáucaso, que son Armenia e Xeorxia. Ao parecer, esta é a vía que elixiu a UE ao mostrarse favorable á adhesión de Xeorxia, abrindo así un novo horizonte para Armenia. Pero esta aproximación á UE xera tamén ameazas para estes países polos seus estados veciños, que teñen relacións difíciles con Europa. De aí a importancia de que o apoio dos europeos sexa firme.