Tamames e Clarín

Ramón Pernas
Ramón Pernas NORDÉS

OPINIÓN

BENITO ORDOÑEZ

11 mar 2023 . Actualizado á 05:00 h.

«A heroica cidade durmía a sesta». A cidade era Vetusta, trasunto literario de Oviedo, segundo escribiu Leopoldo Alas, Clarín. Así comeza a súa novela Rexéntaa. De escandaloso éxito no momento da súa aparición, a finais do século XIX. Con algo máis de mil páxinas e cen personaxes, editouse en dous tomos, e a crítica compáraa coa narración de Flaubert Madame Bovary. Foi seica unha das novelas memorables do seu tempo.

E cando o século seguinte chegaba ao seu fin, un notable personaxe concluíu un proxecto que tardou seis anos en rematar. Era nada menos que a segunda parte de Rexéntaa. A segunda vida de Anita Ozores foi o título definitivo que daba unha nova oportunidade á protagonista da obra orixinal. O seu autor, Ramón Tamames, é un recoñecido catedrático de Estrutura Económica que pertencera ao Partido Comunista, concelleiro de Madrid con Enrique Tierno, deputado en Cortes por Izquierda Unida e dirixente do CDS de Adolfo Suárez. Eu era o director editorial de Espasa Calpe, o seu primeiro interlocutor.

Non tivo fortuna e o consello editorial non considerou a edición do texto. Pero Tamames non cejó no empeño e co novo século conseguiu ver editado o seu ambicioso proxecto, cunha Ana Ozores trasladada a Madrid, liberada do ambiente opresor de Vetusta, e libre ao fin dun marido maxistrado, un amante zascandil e aburrido e un pícaro confesor, o cóengo libertino Fermín de Pas.

Pois ben, Tamames, despois de reescribir trinta versións, fai participar á Ozores da vida galante e intelectual madrileña e converte a novela nunha historia política con Cánovas e a Restauración como fondo da paisaxe literaria. O libro do ilustre economista, segundas partes nunca foron boas, pasou sen pena nin gloria, con máis pena que gloria, editado nunha pequena editorial.

Tamames é un brillante heterodoxo e agora, na véspera de cumprir noventa anos, vai ser o candidato para presidir o Goberno de España, é a cara máis amable dunha moción de censura inviable que presentou Vox, a dereita menos tolerante. Unha, outra, segunda oportunidade que terá o economista de dirixirse á nación para expor un idearium, unha lectura de España que pecha o ciclo de toda unha vida contada desde a política, do vermello intenso ao azul escuro, que definiu a vida pública de Ramón Tamames. Mentres tanto, «a heroica cidade durmía a sesta».