Benvidos á nova normalidade. Esta é a frase que se repite no mundo post-pandemia, pero, se o trasladamos ás cifras de inflación actuais, temos que asumir que a subida dos prezos de produtos e servizos para todos os fogares e empresas españolas non é conxuntural, senón que nos enfrontamos a un cambio económico estrutural.
Tocamos teito? Pois, como dicimos en Galicia, «depende ». En concreto, de como se resolvan os diversos acontecementos macroeconómicos e que conflúen en dous aspectos: a oferta é inferior á demanda e no incremento notable dos custos de produción. Estes factores, combinados, xeran unha tormenta perfecta para catapultar a inflación de calquera país.
O primeiro acontecemento é, sin duda, a invasión rusa en Ucraína, que afectou notablemente aos prezos da enerxía, combustibles fósiles e materias primas (que xa viñan en ascenso previamente ao conflito), principalmente por medo ao desabastecemento, sabendo que, con permiso de Arabia Saudita, Rusia é o segundo exportador de gas e petróleo do mundo.
O segundo é a retardación xeral da cadea de produción e distribución de produtos, principalmente en China , debido a moitos factores tales como a escaseza de material, equipo ou a man de obra, entre outros, pero que se agravou aínda máis polo recente confinamento nas principais cidades, derivado do novo brote de covid-19. Iso combina unha escaseza de oferta de bens cunha demanda mundial en ascenso.
O terceiro é que a tensión na alza dos prezos está acelerando a retirada dos estímulos monetarios dos bancos centrais, que consistían en manter moita liquidez no mercado, mantendo tipos de interese baixos, e inclusive negativos, para facilitar aos bancos financiar o consumo e a produción.
No entanto, aínda que a alza dos prezos é un fenómeno global, o seu impacto non é homoxéneo para todos os países. Por iso, o BCE anunciou un plan para que a débeda daqueles países cun maior incremento da prima de risco (Italia, España, Grecia e Portugal) gañe peso nos seus programas de recompra (en definitiva, que siga habendo liquidez), mentres que a dos países menos afectados se vaia reducindo. A próxima subida de tipos en xullo, unida á escaseza de oferta, tamén contribuirá en parte ao incremento de prezos, dado que os consumidores sempre tenderán a satisfacer a súa demanda ata que se equilibre a demanda coa oferta, en función do prezo dos produtos ou servizos.
Pero falta considerar un punto relevante que está por vir: o incremento dos custos salariais para equilibrar o poder adquisitivo das familias. Neste contexto, os empresarios, que xa teñen no seu haber a subida do custo de materias primas, enerxía e custos de produción en xeral, deben sumar no curto prazo o axuste á alza dos salarios (seguramente por baixo das taxas de inflación), custo que é lóxico agardar trasládese, polo menos en parte, aos produtos e servizos que consumimos.
Aínda que existe moita incerteza, a tendencia inflacionista de momento apunta a seguir subindo, ou polo menos a non retroceder no curto prazo. Xa que logo, a tormenta xeopolítica perfecta deixounos unha nova normalidade inflacionista, que se manterá polo menos uns meses, para moderar a súa tendencia a posteriori.