A historia empéñase en contradicir a Yuval Harari, o gurú superventas que anunciou o final dos tres grandes medos da humanidade: a guerra, a peste e as fames negras. En canto o escribiu, chegou a pandemia. Aínda non se foi esa peste e xa temos outra guerra, esta vez televisada en plano selfi, con móbiles xeolocalizados ou geolocalizables: calquera paisano pode comunicar a posición exacta dunha unidade invasora. Xa non teñen onde esconderse.
E comeza a despuntar tamén o terceiro gran medo: a fame negra, polo menos en zonas amplas. Non só porque Rusia e Ucraína sexan os principais provedores mundiais de cereal e xirasol, senón tamén polos custos do combustible, que, por exemplo, xa fan inviable a pesca. E porque parece que China se nega agora a exportar certos fertilizantes. Non sei como llas arranxará o pobre Bill Gates, que comprou cen mil hectáreas de cultivo nos últimos anos. Unha leira equivalente a dous madriles ou trinta coruñas. Se cadra sementounas de trigo ou millo, mentres os granxeiros ucraínos seguen cultivando tanques rusos semiviejos. Se non, de onde vai sacar hoxe sementes e abonos para salvarnos.
Dime un amigo, a propósito de Putin, que tendemos a sobrevalorar a intelixencia dos malos. É falso que posúan un talento maior, di: a súa tremenda vantaxe consiste en que non teñen conciencia, e poden operar sen respecto aos límites que impoñen a dignidade humana ou o Dereito. Guíanse polos obxectivos que marca o seu interese en cada momento. Pero o meu amigo asegura que os malos rematan fracasando, porque —engado eu— quen fai o mal perde a capacidade de recoñecelo. E o mal remata por devoralo.
@pacosanchez