O vencemento anticipado nos préstamos persoais

OPINIÓN

01 mares 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

Sobre esta materia pronunciouse o Tribunal Supremo o 12 de febreiro en relación a unha demanda presentada contra a extinguida Nova Caixa Galicia Banca na que se pedía o cumprimento do contrato reclamando o pagamento do total do préstamo. Os demandados opuxéronse alegando a abusividad da cláusula de vencemento anticipado. O alto tribunal considera evidente que unha cláusula que permite o vencemento anticipado por incumprimento dun só prazo, mesmo parcial, debe ser considerada abusiva. Con todo, destaca que, a diferenza do que sucede coas hipotecas, nos contratos de préstamo persoal a supresión desta cláusula non compromete a subsistencia do contrato. Declarada a nulidade da citada cláusula, dado que a parte acredora optou polo cumprimento forzoso do contrato, e non pola súa resolución, o TS condena ao demandado ao pagamento das cantidades debidas polo principal e os intereses, deixando no aire o que sucedería no caso de que o banco reclamase a resolución do contrato. No entanto, seguindo a xurisprudencia do TJUE, considera que para que unha cláusula de vencemento anticipado non sexa abusiva debe modularse a gravidade do incumprimento en función da duración e contía do préstamo. Esta afirmación permite entender que o tribunal admitiría a resolución do contrato nos supostos de incumprimento esencial do prestatario da súa obrigación de pagamento.

O exposto anteriormente fai pensar que non se opón ao disposto na sentenza do TS de 11 de xullo de 2018 (modificando a doutrina tradicional recollida na sentenza de 1997 que consideraba ao contrato de préstamo como un contrato unilateral), que estimou aplicable a acción resolutoria exercitada polos prestamistas con base no artigo 1.124 CC (relativo aos contratos bilaterais ou con obrigacións recíprocas) aos supostos de préstamos con interese no caso de incumprimento esencial do prestatario da súa obrigación de pagamento.

O carácter bilateral do contrato de préstamo está recoñecido igualmente pola sentenza do TS de 11 de setembro de 2019, que considera aplicable a facultade de resolución das devanditas obrigacións nos casos de que o incumprimento teña carácter suficientemente grave con respecto á duración e contía do préstamo.

Nesta materia reviste especial interese o disposto na Lei de Contratos de Crédito Inmobiliario (2019) que no seu art. 1, entre os seus obxectivos, sinala que son os de establecer determinadas normas de protección das persoas físicas que sexan debedoras, fiadores ou garantes, de préstamos cuxa finalidade sexa adquirir ou conservar dereitos de propiedade sobre terreos ou inmobles construídos ou por construír. Do devandito despréndese que as normas da lei son aplicables a determinados préstamos persoais, coa importante transcendencia de que na súa art. 24 establece uns limiares de incumprimento máis favorables para os consumidores, permitindo o vencemento anticipado do contrato nos supostos de que as cotas vencidas e non satisfeitas ascendan a doce ou quince mensualidades segundo os casos, sempre que o banco teña requirido o pagamento ao consumidor concedéndolle un prazo de polo menos un mes para o cumprimento do pagamento non satisfeito. De acordo co establecido pola Dirección Xeral de Rexistros, destacaremos que esta lei é aplicable aos préstamos persoais para a adquisición, conservación e rehabilitación de vivendas ou bens inmobles, aínda que non teñan carácter de residencial.