Sempre que as democracias parlamentarias entran en tempos de ansiedade e balbordo, como hoxe sucede en España, rexorde o mito da lista máis votada, coma se o problema, no canto de ser a gobernabilidade, fose a investidura. Pero o goberno do gañador é propia das democracias presidencialistas, como Estados Unidos, onde o presidente conta cunha elección específica -que o independiza da confianza parlamentaria-, e con extraordinarios poderes persoais que lle permiten cohabitar -aínda que sexa ao estilo Trump- con maiorías parlamentarias adversas.
Algo parecido sucede, mutatis mutandis, nas nosas corporacións locais, onde, aínda que sempre existe a opción de elixir ao alcalde sobre a base dunha maioría corporativa e non electoral, tamén se establece que, se non se logra tal maioría na primeira votación, será alcalde ao cabeza da lista máis votada. Neste caso mestúranse, con sutil incoherencia, o sistema presidencialista e o parlamentario, xa que mesmo un alcalde saído da lista máis votada pode ser inmediatamente cesado por unha moción de censura con maioría corporativa. E a razón pola que o noso sistema admite esta complexa incongruencia é que o alcalde ten un importante poder -de carácter presidencialista- na acción de goberno, e porque a imposibilidade de disolver a corporación municipal, e convocar eleccións, reforza un tipo de gobernabilidade que non é posible nos sistemas parlamentarios.
Pero todo é diferente na democracia parlamentaria, cuxa gobernabilidade e estabilidade depende da intrínseca coherencia entre o Goberno e unha calquera maioría parlamentaria, saída das urnas ou non, coa que se pretenden lograr catro vantaxes que o presidencialismo non dispón: que o primeiro ministro teña moi limitados os seus poderes persoais; que poida ser cesado e substituído por outro se perde a súa maioría ou se desconecta dela; que poida disolver as Cámaras para evitar a perigosa tentación, -como ás veces propón Unidas Podemos- de gobernar desde o Parlamento; e facer imposible un enfrontamento radical e duradeiro entre o executivo e o lexislativo -a cohabitación irresponsable- n que bloquee a gobernación do Estado.
Cada sistema de goberno -presidencialista ou parlamentario- ten as súas vantaxes e inconvenientes, e por iso pódese optar por un ou outro en función da cultura política e as circunstancias de cada país. O que non pode haber é un sistema parlamentario que lle dea o poder a unha minoría sen máis requisito que ser a lista máis votada, nin un sistema presidencialista que prive de fortes poderes persoais ao presidente, ou introduza a moción de censura, para manter o pleno control político en mans do parlamento. Dito doutro modo, en España podemos cambiar de sistema, e ser como Francia. Pero non podemos manter o mito de votar polo sistema parlamentario e gobernarnos polo presidencialista. Iso é, como dicía onte Roberto Blanco , «mesturar as churras coas meninas».