O xesto da raíña Letizia

OPINIÓN

07 abr 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

O vídeo que gravou o ocorrido ao final da Misa de Pascua en Palma de Mallorca fíxose viral nas redes con repercusión internacional. A raíña emérita que trata de facerse unha foto coas súas dúas netas, a interposición da raíña Letizia para impedilo, co intento da princesa Leonor por zafarse da man da súa rexia avoa, a intervención do rei e a perplexidade de don Juan Carlos, compoñen unha escena pictórica que deu lugar a numerosos comentarios nada eloxiosos. Aínda que nuns casos quítaselle importancia situándoa no ámbito privado dunha familia esa repercusión evidencia que o transcende. Certo que a Familia Real é unha familia, pero os seus membros teñen unha responsabilidade que non acada a todos os cidadáns. É a que xustifica a existencia da Coroa, unha institución constitucional, que obriga a uns comportamentos persoais ao servizo de España, obxecto dun escrutinio intenso e cotián nun sistema democrático. Para salvala don Juan de Borbón, do que acaba de conmemorarse o vinte e cinco aniversario da súa morte, cadrouse ante o seu fillo Juan Carlos para salvala e leste abdicou no seu fillo co mesmo propósito.

Con ocasión do xesto da raíña Letizia afloraron apreciacións sobre a súa procedencia. A súa lexitimidade está fóra de toda dúbida; mesmo pode admitirse que lle proporciona unha maior sensibilidade social que podería manifestarse, por exemplo, na contención do gasto orzamentario que lle afecta. Pero é tamén innegable que pola súa traxectoria precisa un esforzo adicional para cumprir coa súa función de consorte, sen estar obrigada a atraer a atención con renovados look que a sitúen innecesariamente no primeiro plano. O suceso de Palma transcende dunha desavinza transitoria de nora e sogra. A reacción da xa declarada princesa de Asturias desligándose da avoa puxo en dúbida a educación que está a recibir. Non depende do mero enfoque individual da nai: ha de conformarse ao que o propio Felipe VI expresou no solemne acto no que se impuxo o Toisón de Ouro á princesa Leonor.

O desempeño da función da consorte do rei require unha aprendizaxe no que dona Letizia se empeñou con esforzo eloxiable. O modelo atópase, paradoxalmente, en quen resultou agraviada por un xesto que oficiosamente cualificouse de «natural». Dona Sofía, filla de reis, sen pretender cegar, comportouse coa profesionalidade que requiría a súa función, como esposa, nai e avoa. Diso ten constancia persoal o rei, a quen o xesto citado colocoulle nunha situación incómoda. Uniu en canto foi posible á familia, tamén na difícil tesitura do enjuiciamiento da infanta Cristina, procurando minorar distanciamentos, consciente como avoa de que os netos non son responsables do ocorrido e teñen dereito a ser queridos. Talvez por iso a xente hase envorcado no seu favor; a familia segue contando.