Hai uns días viamos nas páxinas de La Voz a imaxe dun agricultor arando as súas terras cun cabalo. Non era un residuo da agricultura tradicional, nin unha iniciativa museística, senón a alternativa que atopara unha empresa do campo, actualizada e informada, á alza incontido do prezo dos carburantes, que a condenaba á irrentabilidad se continuaba utilizando motores de combustión.
Pode ser un caso illado, pero a forza simbólica da foto é enorme. Unha proba máis desa evolución social e económica que Umberto Eco definiu xa nos anos setenta como «a nova Idade Media»? Parece que os soños dun futuro tecnolóxico no que as máquinas relevan á humanidade do traballo arduo vanse difuminando. En Occidente avanza unha economía dual, na que os privilexiados habitan en urbanizacións pechadas (castelos) e protexidas da posible agresividade da plebe. En todo o mundo as democracias debilítanse, xorden cada vez máis exemplos de privatización do poder, brota a guerra, ameázannos pragas novas que paralizan a actividade.
A este último aspecto reaccionou un dos grandes señores da nova economía, Bill Gates, que prognostica novas pandemias, quizá aínda máis graves que a do covid-19. O xigante da informática se reposiciona con criterios que tamén parecen medievalistas: está a desfacerse das súas participacións en firmas tecnolóxicas como Tesla —o fabricante dos vehículos eléctricos máis prestixiosos— para comprar, sobre todo, terras agrarias. Se o noso futuro é a crise permanente, o razoable é volver á terra. Parece que Gates xa non ve un porvir no que o máis valorado será levar o cartón do móbil implantada no oído interno nin conducir un coche que voe. A demanda máis desexada quizá vaia ser poder comerse un bo cocido ou uns tirabequees frescos con xamón. E as outras investimentos preferentes do inventor de Microsoft?: o tratamento de residuos e os sistemas de desinfección e limpeza de augas. Gates volve ao básico, case ao fisiolóxico. Esperemos que, cos cabalos, non regresen tamén as lanzas e as espadas.