A incerteza sobre o futuro do Reino Unido e os vaivéns do presidente estadounidense xeran un escenario incerto que podería a afectar ás máis de mil asinas da comunidade que operan en ambos os países. Directivos e Icex recomendan deseñar plans de continxencia
22 ene 2019 . Actualizado ás 15:42 h.Un negocio de polo menos 2.581 millóns de euros. Iso é o que Galicia se xoga no Reino Unido e Estados Unidos, dous mercados convulsionados por situacións políticas cuxo impacto na economía mundial aínda está por desentrañar. O brexit, por unha banda, e a onda proteccionista alentada pola Administración Trump, por outro, representan a día de hoxe serias ameazas para as máis de 1.000 empresas da comunidade que exportan os seus bens e servizos a ambos os países. O consello para todas elas que están a lanzar desde o Instituto de Comercio Exterior (Icex) é inequívoco e toda unha declaración de intencións: hai que prepararse. E facelo ademais xa. Sen dilación. O 70 % das firmas galegas que operan en territorio británico, segundo os seus cálculos, non teñen plans de continxencia a pesar de que o desenlace da saída da UE está próximo.
Hai só uns días, a Asociación Española de Directivos (AED) organizou en Santiago unha xornada con executivos galegos que traballan nos Estados Unidos e o Reino Unido para analizar precisamente a transcendencia de ambos os fenómenos. Para tratar de guindar algo de luz e axudar ás empresas a afrontar escenarios con notables diferencias pero cun denominador común: a incerteza.
Un clima sombrío que quedou aínda máis de manifesto esta semana despois do pau da votación no Parlamento británico, que engadiu aínda máis confusión ao desenlace do brexit. No Reino Unido, Galicia acabou por consolidar un zumento pastel: as exportacións no 2017 eleváronse a 1.421 millóns de euros. Bens de consumo e de equipo, automóbil, materias primas, alimentos... Medio centenar de empresas das terras de Breogán teñen intereses nun mercado no que as regras do xogo poderían verse alteradas ao virar a esquina.
Sergio Prieto, o director territorial do Icex en Galicia, teno claro: «Agardo e desexo que leve a cabo un brexit brando, pero deberiamos estar preparados para unha posible saída sen acordo. [...] O que máis ten que perder non é un país ou unha empresa en concreto, senón aquel país ou aquelas empresas que chegado o momento non teñan feito os seus deberes e non teñan establecido os seus propios plans». Prieto cre que o Reino Unido vai deixar a UE «si ou si», polo que o continxente exportador ha de armarse para unha nova era con «controis aduaneiros e paraaduaneros», aderezados ademais por cambios lexislativos a medio e longo prazo. Unha receita á que tamén apelan os galegos Diana Massis e Pablo Armesto, fundadores da firma londiniense de contidos interactivos Realtimebox. «Hai que informarse ben sobre os cambios que podería haber en temas loxísticos e regulatorios», subliñan.
O consenso é unánime. Marco Amoedo, director tecnolóxico de PowerObjects & HCL, unha multinacional que traballa entre outras compañas para Microsoft, explica desde Londres que «calquera empresa que teña un negocio significativo co Reino Unido ten que prepararse para o peor».
Os tres, no entanto, lanzan unha mensaxe de optimismo entre tanto nuboeiro. Amoedo destaca que o británico é un mercado «favorable aos negocios, de feito, está no número nove a nivel mundial por facilidade para facelos, mentres que España é o número 30», un argumento no que tamén insisten Massis e Prieto: «É global e moi dinámico; sempre está a innovar e non hai que deixar de exploralo». Cunha poboación de máis de 66 millóns de habitantes e unha renda per cápita de case 40.000 dólares ao ano, o director territorial do Icex abunda nesta idea e argumenta que tanto o Reino Unido como Estados Unidos poderían acabar convertidos case nunha oportunidade para aquelas empresas que fagan os seus deberes. «Poden ser unha magnífica ocasión tanto para desembarcar como para reforzar a súa presenza, pero para iso teñen que reorganizarse internamente para afrontar esta nova situación», advirte.
Se o escenario en terras británicas é complexo e salpicado de incertezas, o que se proxecta nos Estados Unidos non parece camiñar nunha dirección distinta. Hai tempo que Donald Trump entrou nunha senda rupturista que puxo contra as cordas décadas de integración da economía mundial, unha era que alumou grandes cadeas globais de valor. Cadeas que agora están ameazadas, ao albur do inestable carácter do líder estadounidense. A galega Esther Diz, directora de desenvolvemento de negocio internacional de Covasolutions, unha firma dedicada a axudar ás empresas españolas a situarse no mercado norteamericano, non cre que vaia a afrouxar: «O proteccionismo de Trump é un movemento prol USA e antiglobalización. É moi probable que as empresas galegas se atopen con novas barreiras de entrada como a expedición de menos visados, máis aranceis e controis de seguridade, maior risco do tipo de cambio, dificultades para acceder a financiamento...»
En volume económico, o negocio exportador que Galicia ten en marcha nos Estados Unidos non vai moi á zaga do que manexa no Reino Unido: 1.160 millóns de euros no 2017. A cifra mesmo se duplicou respecto do ano anterior (564 millóns no 2016), o que dá conta do potencial dun mercado con 325 millóns de eventuais consumidores, tendo en conta de que a renda per cápita do país elévase a máis de 59.000 dólares ao ano, segundo as cifras do Banco Mundial.
Análises internas
En sintonía co que propón á calor do brexit, o Ministerio de Industria, a través do Icex, está a recomendar ás sociedades que venden en EE. UU. que elaboren análises internas para saber que ocorrería coas súas operacións no caso de que Trump se enrocase nas súas políticas. «Sería bo -reitera Sergio Prieto- que cada empresa fixese unha análise para ver ata que tipo de arancel sería capaz de asumir para poder seguir sendo competitiva no devandito mercado».
Prieto recoñece que a día de hoxe é moi complicado saber «o que vai pasar nun futuro», unha falta de claridade sobre o terreo de xogo que sempre xera un comportamento reactivo por parte das empresas exportadoras. «O proteccionismo no comercio crea un terreo esvaradío, moita tensión e a proliferación de ideoloxías radicais», sostén Esther Diz en alusión a movementos como o texit ou o calexit, que propugnan a independencia de estados como Texas ou California.
A executiva galega está convencida en todo caso de que as empresas galegas contan con bens e servizos «de moita calidade que sen ningunha dúbida poderían competir no mercado estadounidense, pero para iso deben superar dúas barreiras principais: as económicas e as culturais, e agora tamén as políticas». Ao seu xuízo, as compañas que queiran aterrar no país deben realizar un traballo cun «prazo mínimo de once meses de dedicación case exclusiva, que é o que a nosa empresa ofrece como plan de entrada. A partir de aí -continúa-, xa disporá dos contactos e o coñecemento necesario para desenvolverse no mercado do xeito que máis lle conveña».
