O pulmón das cidades será vertical

No centro de Milán, nos límites do barrio Isola, érguense desde o 2014 dous impoñentes rañaceos abrazados por máis de 2.000 especies vexetais. Deseñado polo arquitecto Stefano Boeri, o primeiro bosque vertical do mundo é, ademais dun ambicioso e espectacular proxecto -cambia de cor con cada estación-, o exemplo vivo de que unha arquitectura sostible é posible. O tema vai en serio: Lausana, en Suíza, e Nankín, en China -máscara permanente encaixada na mandíbula-, xa lle compraron a idea a Boeri, aguilloadas, especialmente a segunda, polos seus altos niveis de contaminación e a súa pésima calidade do aire. Pronto -xa están en marcha- contarán coas súas respectivas réplicas deste par de edificios capaces de respirar.

Lonxe das tradicionais fachadas con cobertura forestal, que non son máis que muros con arbustos, enredaderas ou outras plantas trepadoras incorporadas, os xardíns verticais incorporan substrato na súa estrutura. Nela, en toda a súa extensión, formada por múltiples recipientes, pode plantarse calquera especie, o que, ao optimizar o espazo, contribúe a incrementar a biodiversidade vexetal. Pero non só iso. As arboledas perpendiculares ao horizonte atrapan o po, absorben 25 toneladas de dióxido de carbono ao ano e producen ata 60 quilos de osíxeno ao día. Se, segundo a Axencia de Protección do Medio, un coche emite preto de 4,7 toneladas de CO2 ao ano, o bosque vertical neutralizaría as emisións de cinco vehículo ao ano.

Estes edificios ofrecen ademais rendemento e funcionalidade (reducen o consumo de enerxía ao albergar xeradores eólicos no teito e paneis fotovoltaicos nas paredes), amortecen o impacto acústico e controlan a expansión urbana: se en lugar da o alto, distribuísense uniformemente ao ancho, en forma de casas unifamiliares, cada un dos bloques ocuparía unha superficie duns 50.000 metros cadrados. E por se todo o anterior fose pouco, supoñen un indiscutible e rendible atractivo turístico.

Máis vantaxes: cada unha das torres equivale a 7.000 metros cadrados de bosque horizontal, o seu frondosidad -centos de árbores e miles de plantas e arbustos- xera un particular microclima que prové de humidade, compórtase como un filtro solar que protexe da radiación e funciona como un potencial hábitat para paxaros e insectos. As italianas miden 78 e 110 metros de altura. A suíza, «a dos cedros», escalará ata os 117 e as chinesas, que estarán listas o ano que vén, serán o dobre de longas: 108 a máis baixa, 200 metros a outra. Albergarán oficinas, establecementos comerciais, restaurantes, un hotel de 247 cuartos, unha discoteca, un museo e unha escola de arquitectura, todo un imán para os forasteiros que, con todo, podería espremerse aínda máis se en lugar de pensar nos de fóra os seus impulsores atendesen aos de dentro: como apartamentos reducirían os desprazamentos dos seus donos pola cidade e, con eles, as cotas de polución.

Seguen a mesma senda os proxectos de barrios, mesmo cidades, ecolóxicas e as granxas verticais, fillos todos do que se coñece como «agricultura vertical» (ou framscraper), un enfoque non tradicional que, recorrendo a punteiras tecnoloxías como a hidroponía (método de cultivo que en lugar de terra usa solucións acuosas) ou a aeroponía (que recorre ao aire e a néboa, prescindindo do chan) , fai de rañaceos urbanos auténticos invernadoiros. Hainos que inclúen acuicultura e ata gandería.

Capaces de producir ata 60 quilos de osíxeno ao día, neutralizan as emisións de cinco vehículos ao ano