Cinco anos de auga turbia en Rábade: denuncias á subministradora, facturas de 40.000 euros e filtros en casas particulares
RÁBADE
Empresas da zona litigan con Aqualia, a responsable da rede en Rábade, e reclámanlle o incremento no gasto debido á mala calidade da auga
15 oct 2023 . Actualizado á 05:00 h.Desde o ano 2018, negocios e vivendas do municipio lucense de Rábade tiveron que vivir coa preocupación de que a auga que saía das súas billas tiña unha cor moito máis escura que o que calquera desexaría. A turbidez do líquido fornecido a través da rede pública foi motivo de queixas por parte dos residentes no Concello chairego desde fai un lustro. Agora, os afectados deron un paso máis e decidiron levar ao xulgado á empresa responsable da subministración.
Unha compaña do sector alimentario radicada en Rábade foi a primeira en iniciar o litixio contra Aqualia, propiedade do conglomerado FCC, que xestiona a rede de subministración de augas públicas do municipio lucense. Con este movemento, esta empresa abriu a porta para reclamar á presunta responsable o enorme aumento que viviron estes anos nas súas facturas, que pasaron de custarlles 16.000 euros ao mes a 40.000.
Grande aumento nas facturas ao ter que filtrar a auga varias veces
A nivel empresarial, os efectos son evidentes. A turbidez da auga causa estragos nas compañas por dúas frontes. O primeiro é o do gasto, xa que se obriga aos negocios para depurar e filtrar o líquido en varias ocasións antes de poder usalo para producir. Para usos como refrixeración ou calefacción, o control non é tan estrito, pero á hora de usar a auga para facer produtos alimentarios (por exemplo, leite), a calidade debe ser moi alta.
A realidade é a oposta. Os empresarios afirman incluso que o estado da auga incluso lles «causa avarías» na súa maquinaria. Este é o segundo efecto prexudicial que alegan. Todas as compañas vense obrigadas a instalar filtros propios, algo que lles supón un grande investimento que non sería necesaria se a auga chegase limpa.
Para ilustrar a súa situación, as empresas que litigan contra Aqualia presentaron uns informes nos que mostra como, entre outubro do 2022 e abril do 2023, as súas facturas referentes á subministración de auga subiron dos 16.000 euros ata os 40.000. Este gasto extras débese ao esforzo que deben facer para filtrar a auga turbia que lles chega da rede de subministración.
Segundo os afectados, o problema escapa das mans do Concello de Rábade. A rede de subministración está cedida a Aqualia, que se encarga da súa xestión e mantemento. «Só teñen auga limpa os veciños que poden acceder a un pozo privado», indican ningúns dos afectados.
Filtros en vivendas particulares
A nivel particular, as consecuencias tamén son palpables. A auga da traída non se pode usar para cociñar e a ningún ata lle dá «noxo» ducharse, segundo din. Esta situación sófrena case todos os núcleos de Rábade desde fai un lustro.
Moitos veciños non viron outra solución que instalar filtros en edificios e vivendas unifamiliares. O pasado inverno, a gran maioría mostraban unha cor ennegrecido, que facía evidente a cantidade de auga contaminada que chegaba ás casas.
Segundo fontes xudiciais, a empresa, que ten unha sede en Rábade, comunicoulles aos afectados que «non teñen constancia» de que a auga que chegue ás casas e ás empresas a través da súa rede de subministracións chegue en mal estado. O proceso está aínda nunha fase moi temperá, pero moitos rabadenses están xa loitando para que, despois de cinco anos, poidan gozar dunha auga de calidade.
De xulgado en xulgado desde hai anos
No verán do 2019, esta situación denunciouse por primeira vez. Os veciños reclamaron á Consellería de Sanidade e o asunto rematou no xulgado. Ao finais do ano seguinte, o Xulgado do Contencioso Administrativo de Lugo condenou á Sanidade abrir expediente sancionador ao Concello de Rábade por fornecer auga destinada para consumo que non cumpría condicións de potabilidade.
No 2022, a Consellería de Sanidade publicou unha resolución onde acordaba sancionar con 601,01 euros ao Concello de Rábade pola comisión dunha infracción leve en materia sanitaria, debido á mala calidade da auga de consumo, ao entender que o Concello de Rábade, como titular da rede de abastecemento foi neglixente ao non controlar á empresa xestora do abastecemento. Aqualia ou FCC non foron sancionadas.