Xavi Pascual, adestrador de baloncesto: «Dáme un pouquiño de medo que desapareceu un pouco máis o talento»

Xavier Pascual Vives (Gavà, 1972) pechou un ciclo de cinco tempadas e media como primeiro adestrador do BC Zenit de San Petersburgo gañando unha Liga VTB, unha Copa de Rusia e dúas Supercopas VTB. Foi tamén primeiro técnico do Panathinaikos, onde gañou dúas Ligas e unha Copa. Previamente, foi un dos mellores adestradores da historia do Barça ao gañar a Euroliga de 2010, así como catro Ligas ACB, tres Copas e catro Supercopas. Antes, como axudante, sumou outra Copa. Este domingo 21 de setembro visitará Lugo para impartir un clínic ás 12:15 horas no Polideportivo do Colexio San Lorenzo e participará nunha mesa redonda ás 16 horas no Auditorio Xunta de Galicia, eventos organizados pola Asociación Xuvenil Sagrado Corazón (AXSC).

- Como é o seu día a día desde que en xuño decidiu non continuar no Zenit?

 - Dalgún xeito aínda practicamente son vacacións porque as competicións oficiais non empezaron e simplemente estiven moi atento ao EuroBasket e seguino moi de preto. Agora, dalgún xeito, agardando que empecen a ACB, Euroliga e todas as competicións de Europa, pero de momento aínda non teño unha rutina moi clara de días de partido.

 - Revisa antigos partidos seus ou non?

 - Neste momento non vin nada antigo. Fixen desconexión ata que empezou o EuroBasket e só vin practicamente todo o EuroBasket.

 - Que supón para vostede vir dar un clínic a Lugo e achegarse a adestradores, xogadores e afeccionados?

 - Primeiro de todo, eu sempre sento unha responsabilidade, como outros o fixeron comigo cando eu era moi mozo. Agora teño esta responsabilidade de axudar a novas xeracións, achegarlles un pequeno granito de area en cada charla se é posible e mellorar o seu coñecemento. É un pracer para min sempre que podo dar este tipo de charlas, aínda que sempre é complicado por axendas, pero intento colaborar con todo o mundo.

 - O seu clínic vai ser sobre como defender e as novas tendencias do bloqueo e continuación. Que matices se incorporaron neste ámbito nos últimos tempos?

 - Fago unha charla defensiva porque Chus (Mateo) fai unha ofensiva e é bo que todos os participantes teñan esta dobre visión, iso vailles a axudar. Vanse incorporando pequenos matices sempre en todas as facetas e nos últimos anos hai habido un pouquiño máis de negación de bloqueo, que non había tanto. Nos laterais había moito e no centro pouco. Orientar cara á man mala está a facerse moito. Tamén intentaremos explicar como actuar no lado de axuda cando o adestrador decide que o pivote sae un pouquiño máis ou cando salgue un pouquiño menos. É intentar recompilar todo aquilo que se está vendo por televisión, polo un pouco en orde e explicalo. O adestrador emprega moitas cuestións defensivas diferentes ao longo dunha tempada. 

 - O baloncesto cada vez estase convertendo en máis físico. En que medida lle inflúe a un adestrador en defensa?

 - O físico é importante. Hai habido un momento da historia do noso baloncesto en Europa que hai habido como esa evolución cara a que sexan un pouco máis físicos. Algo que me dá un pouquiño de medo é que non estamos tanto niso, senón que desapareceu un pouco máis o talento. Estamos a quedarnos sen talento en Europa, estamos máis niso, non desaparecendo todo o talento de Europa nin moito menos, pero si que é verdade que en xeral costa máis recoñecer xogadores cun talento excepcional porque se nos van todos ou case todos. Igual non é un momento onde a tendencia é tanto o físico, senón que o problema é que a tendencia é que nos está desaparecendo un pouquiño máis de talento do habitual. 

 - Entende este éxodo repentino e masivo cara á NCAA de tantos xogadores sen apenas xogar? Comentouno Joan Peñarroya sobre Dame Sarr.

 - O que lle pasou a el é excepcional porque foi a media tempada, é moi pouco habitual, inadecuado e demasiado invasivo. O problema que temos globalmente é que se nos van mozos que despuntan en categorías inferiores, vánsenos porque as apostas que se fan agora desde Estados Unidos son incribles e practicamente irrenunciables para os mozos. Entón, é o gran problema que temos agora,  as canteiras están dalgún xeito empezando a perder un pelín o sentido e aí hai que darlle unha volta. Moitos destes xogadores que se van a ir non van triunfar e ningúns con 21 ou 22 anos terán que volver. Hai que facelo moi ben para que estes mozos, cando queiran volver, queiran volver exactamente ás súas casas formativas. A situación está moi, pero moi complicada neste momento. 

 - Na mesa redonda do domingo á tarde van falar dos inicios.Cando e en que momento comezou a sentirse adestrador?

 - Eu era axudante de Agustín Cuesta no segundo equipo do Barcelona. Creo que foi en 1994. Levaba dous anos con el e díxome: "O ano que vén que facemos?" E dime: "Ti vaste". E eu dígolle: "Que queres dicir?". Contestoume: "Que ti xa es adestrador, vaite adestrar a un equipo sénior que estás dabondo preparado para facelo". E foi cando fichei polo Santfeliuenc, que era o segundo filial do Barça, tiña como un especie de acordo, pero non demasiado. Foi o primeiro momento que me sentín adestrador e, desde entón, pasei pola cuarta, terceira e segunda categorías ata chegar á ACB. En cada momento vaste sentindo diferente. E, loxicamente, cando me toca saír aí e chego a ser adestrador do Barcelona é onde te sentes adestrador de primeiro nivel, pero me sentín adestrador desde moi ao principio. 

 - Vostede é tamén enxeñeiro técnico. Que cuestións desta rutina e formación aplicou e aplica no baloncesto?

 - Ao principio si que tiña un pouco máis de relación todo. Agora máis que nada son unha persoa bastante metódica nas cousas, ordenada e sistemática nalgunhas cuestións. Pode ser que vaia todo relacionado coa miña personalidade ou tamén cos meus estudos ou todo xunto. 

 - O seu único partido no Pazo foi na tempada 2005-2006 como axudante do Barça con Dusko Ivanovic. Que imaxe ten de Lugo e do Breogán?

 - Con moito cariño. Lembro ese partido que gañamos ao final cunha canastra moi difícil de Juan Carlos Navarro. No Breogán xogaba Pete Mickeal.  O noso capitán era Rodrigo de la Fuente. Teño algúns recordos dese momento, dese partido, que foi moi disputado e moi complicado. Sempre é un pracer cando vexo partidos do Breogán por televisión. Sempre o miro con moito cariño. Lugo é un lugar onde hai habido momentos máis difíciles, pero sempre se mantiveron aí. Non sei por que, porque non é que eu teña moita relación con ninguén de Lugo, pero si lle teño cariño. 

 - Como era Pete Mickeal, ao que adestrou no Barça, como competidor?

 - Espectacular. Aínda agora temos moi boa relación. É un mozo extraordinario e extremadamente competitivo. El quería gañar sempre a todo, quería ser o mellor en todo, nos adestramentos, nos uns contra uns, nos sprints, en calquera momento. Por iso foi o pedazo de xogador que foi, sempre quixo ser o número un en calquera ámbito. Non tiña medo a ninguén nin a nada. Era un gañador. 

 - Juan Carlos Navarro ten un vínculo familiar con Lugo e visita a provincia moi a miúdo. En que lugar o sitúa dentro dos xogadores aos que adestrou?

 - Si, sei do vínculo de Juan Carlos con Lugo. Para empezar, é o xogador máis importante da miña carreira deportiva porque xuntos fixemos que o Barcelona volvese ao sitio que perdera, perdera un pouquiño de corda. Non soamente el e eu, pero unha parte eramos el e eu. É un mozo extraordinario, amigo para toda a vida, máis aló de que falemos máis ou menos. É unha persoa que quero unha chea, a el e a toda a súa familia. Como xogador, non hai cualificativos. O máis creativo. É un xogador que viña a un adestramento e facía unha cousa diferente que non fixera nunca. É sinxelamente algo espectacular e sensacional. É incrible esa capacidade de decisión e de anotar no momento importante. Logo, crecemos xuntos na creación e converteuse nun xogador moitísimo máis creativo que os demais. É unha pasada gozalo moitos anos. 

 - Devin Davis, ex do Breogán, xogou no Barça xusto a tempada previa a que vostede comece como axudante no primeiro equipo. Lémbrao? Era un perfil de á-pivote dos que xa non hai tantos, de xogo ao poste sen tiro de tres, aínda que si con lanzamento de media distancia. 

 - Si, estivo o ano anterior. É un xogador que lembro ben. Aínda hai ese perfil de á-pivote que non tira tanto, como agora co Barcelona fichando a (Tornike) Shengelia, que pode meter e desde aí fai outras cousas, é competitivo, ten moitísima calidade en moitísimos aspectos. O talento ás veces non é unha cuestión soa, son moitas importantes, é o talento competitivo, o talento defensivo, o talento ofensivo, pasar o balón, rebotear, ter intuición, ter compañeirismo, ter boa visión táctica, control do momento. 

 - Vostede foi adestrador de Ricky Rubio. Sorpréndelle que sexa unha persoa tan sensible como se mostrou publicamente en varias entrevistas ou realmente xa vía que era así? Tiña antes unha máscara ou non?

 - A Ricky coñecino desde moi mozo, pero era un mozo que era todo corazón. Lembro algunha vez que incluso lle dixen: "Ricky, deixa de pensar en todo o mundo e algún día pensa tamén en ti, non te esquezas". Ricky, se vía que Pete (Mickeal) non tiraba, xa o buscaba; se (Juan Carlos) Navarro tivo dous que non puidera tirar, xa o buscaba; ou se a (Erazem) Lorbek pasáballe o mesmo, pois tamén o buscaba. Víao todo, sentíao todo, era un mozo extremadamente empático e extremadamente dado a facer feliz á xente. O seu motor de vida era facer feliz á xente. Facía felices a todos os compañeiros. Tiña esa habilidade, esa súpers sensibilidade de empatía dunha persoa extraordinaria. Se cadra, polo que parece, igual foi vítima de ser tan bo, de ser tan xeneroso e de ser tan boa xente porque priorizou en moitos momentos aos demais e non a el. Entón, nalgún momento se cadra pasoulle factura. 

 - Vostede foi un pioneiro ou un desenvolvedor do xogo por amais do aro con xogadores como Boniface N´Dong e o lucense Fran Vázquez. Como lembra esas situacións?

 - É verdade que non se facía moito nese momento e nós empezamos facelo xa moito desde o principio. Tamén había algún matiz diferente, a liña de tres puntos estaba máis preto, co cal a ameaza do tiro era moi grande, todo o mundo era un pouquiño máis agresivo na defensa do "pick and roll", co cal podiamos chegar máis doado a atopar esas situacións. Se cadra, agora todo é un pouquiño máis conservador e costa un pouco máis nalgúns momentos, pero si, si, nese momento había dúas cuestións que non se facían moito: que era o "short pop" no centro, que se facía moito no lateral, pero no centro non; e a outra é xogar por amais do aro. Non digo que nós o descubrísemos, pero si que nós o utilizamos moito. 

 - O domingo comparte cartel e mesa redonda con Chus Mateo. Que destaca del?

 - Non nos coñecemos incrible, pero si o suficiente para dicir que  é unha persoa extraordinaria e iso faille xa ter moito valor para o traballo que fai. Logo, soubo moi ben como dar continuidade a un grupo do cal xa formaba parte e que funcionaba moi ben no Real Madrid. E aí está, conseguiu moitísimos títulos, que é moi complicado. Isto fala por si só e por todo o que fixo. É un bo adestrador e unha moi boa persoa.

 - Vostede, do mesmo xeito que Natxo Lezkano, ex do Breogán, foi axudante de Dusko Ivanovic. Que cuestións aprendeu de Ivanovic?

 - Moitísimas, son o adestrador que son por compartir con el. Ao final, todos aprendemos de todo o mundo, pero Dusko é unha desas persoas que me marcou moitísimo, tiven moitísima aprendizaxe con el en todos os sentidos. Entendín o baloncesto de primeiro nivel e a esixencia que ten, o seu xeito de sentir, o seu xeito de vivir as cousas, a súa paixón, o seu talento táctico. Os adestradores imos en continua evolución, pero hai momentos da nosa vida que hai xente que nos impacta e el foi un dos que me impactou moito.

 - Como lembra a súa etapa exitosa no Panathinaikos?

 - É un recordo marabilloso porque chegamos alí nun momento onde Panathinaikos perdera de 25 puntos en outubro contra Olympiakos e conseguimos darlle a volta a todo e gañar Liga e Copa. En Euroliga sempre estivemos a loitar pola Final Four. Era un momento onde o club non estaba tan boiante, si que tiñamos equipo, pero non tanto como agora, que está nun modo súpers, súpers top a nivel económico. Nese momento non o era tanto. Doutra banda, a xente de Panathinaikos sempre me tratou de xeito incrible, sentinme moi querido en toda a etapa e tamén me sentín parte do club, un club deses que te marca. 

 - Como é ser adestrador local no OAKA?

 - É unha marabilla sentar aí co teu público, hai algunhas canchas de Europa que sentarte como local é unha pasada, axúdante moito, empúrrante moito. Antes de partidos importantes, lembro saír 15 minutos antes e era unha pasada como te recibían. Teño recordos inesquecibles en positivo de toda a miña etapa en Atenas.

 - Como viviu en Rusia fóra da cancha?

 - A miña vida era completamente normal, vivía nunha cidade normal, nun país que tiña un conflito fóra do país. A vida foi perfecta, sentinme moi ben acollido, sentinme moi querido tamén, moi respectado polo meu traballo cunha organización que creceu moito desde a primeira tempada ata a última co pero de que cando saímos da Euroliga acabouse o motivo de adestrar alí. Collemos o equipo sendo último na Euroliga e puxémolo oitavo o primeiro ano xogando play-off contra o Barcelona e o segundo ano estabamos terceiros cando comezou o conflito, estabamos nunha moi boa liña ascendente. Frustrouse a idea orixinal de por que estabamos alí. É un sitio onde me sentín moi identificado, querido e teño xente para toda a vida. 

 - Como cambiaría a súa rutina de ser adestrador dun equipo para ser seleccionador e adestrar aos xogadores cada un determinado tempo?

 - Primeiro, hai que facer un varrido moi bo de todas as novas xeracións de mozos e entender moi ben as posibilidades de poder contar con eles ou non porque en toda esta primeira etapa onde só hai fiestras clasificatorias para o Mundial hai que ver con que xogadores se pode contar e hai que entender que, á parte dalgúns xogadores que xa van sendo recorrentes, hai outros van ser moi complicados de convocar. Entón, hai que empezar a tirar de xente nova que poidan axudar moito e tamén os xogadores que non poden vir, pero que están a xogar en universidades e que vaian despuntando, pois telo claro para seguintes ocasións porque en breve van ter que ser os que tiren do carro. Haberá que traballar moito este tipo de cuestións, visitar moitos xogadores, falar moito. 

---

---