Javier Bello, escultor e escenógrafo: «É fundamental falar do rural e do que lle está a pasar»

Do 1 de agosto ao 30 de setembro, o centro cultural O Vello Cárcere de Lugo acolle a exposición «Madeira, terra e desarraigo» do artista coruñés Javier Bello. Trátase da súa primeira mostra pública, unha proposta cargada de simboloxía que convida a reflexionar sobre a relación co rural, a emigración e a memoria do traballo labrego. A exposición pode visitarse na primeira planta, no espazo que antigamente ocupaba o Bloque dos homes.

—Como foi o proceso creativo desta exposición?

—Comezou hai case tres anos. Eu son fillo de labregos que emigraron á cidade, e un día empecei a atopar ferramentas vellas e oxidadas. Iso evocoume a situación actual do rural: o abandono, a emigración da xente do campo, as terras sen traballar… É algo moi ligado á actualidade, véxoo agora cos incendios destes días. Esas ferramentas, que antes eran indispensables, hoxe acaban convertidas en pezas de museo que xa case nin coñecemos. Ademais, tamén quixen dar a miña visión do minifundio en Galicia: fronte á idea de que é un atraso, eu penso que é o que mantén vivos os pobos.

—Como está organizada?

—En cada sala hai unha escultura feita a partir dunha ferramenta de labranza —como fouces ou forcadas— ensamblada sobre madeiras antigas. Ademais, cada espazo complétase con catro cadros que seguen unha evolución: o minifundio traballado, o minifundio abandonado, queimado e, finalmente, o momento no que a natureza recupera o seu espazo. A idea é poñer en valor o traballo da terra e lanzar a mensaxe de que non podemos deixar morrer o rural.

—Que peso ten a súa experiencia persoal nesta obra?

—Meus pais emigraron da aldea, pero sempre mantivemos unha horta, sempre traballamos a terra. Hai uns cinco anos volvín da cidade ao campo e foi daquela cando tomei conciencia do que se estaba perdendo: a tradición labrega, a cultura de traballar e coidar a terra. Creo firmemente que a agricultura é esencial para a conservación do rural. Paréceme importante reivindicar o minifundio, o labor labrego e a necesidade de preservar a terra.

—É esta a súa primeira exposición?

—Fixen uns cadros para un bar en Ourense, pero si, esta é a primeira vez que presento unha obra completa.

—Ten xa en mente novos proxectos ou segue con esta exposición en mente?

—De momento non, porque os últimos meses foron moi esgotadores: quería que todo estivese ben estruturado e con moito simbolismo. Por exemplo, os cadros teñen unhas cores moi concretas para transmitir o que pretendía. Pero si, teño claro que quero seguir traballando sobre esta temática e que a miña arte sexa unha forma de reivindicación do rural. Ideas hai moitas, aínda que nada definido por agora.

—Como valora o papel dos artistas á hora de reivindicar certas ideas?

—Creo que os artistas debemos facer cousas que conmovan e fagan pensar á xente, cadaquén desde a súa disciplina, pero sempre cunha ollada crítica sobre o mundo que queremos. E, no caso de Galicia, penso que é fundamental falar do rural e do que lle está a pasar. Moito se fala do despoboamento, pero pouco das dificultades reais que existen para poder quedar e vivir nel.

---

---