O Goberno recoñece o labor do farero lucense Anselmo Vilar na Guerra Civil: «Salvou miles de vidas»
LUGO
O Boletín Oficial do Estado designa a zona pola que fuxiron vítimas dos bombardeos do bando nacional entre Málaga e Almería en «A Desbandá» como lugar de Memoria Histórica
14 feb 2024 . Actualizado ás 14:10 h.Por primeira vez, o Goberno de España recoñeceu de xeito oficial o labor humanitario do farero Anselmo Antonio Vilar García, natural de Castro de Rei (Lugo), durante «A Desbandá». Este episodio sucedeu na costa de Málaga no ano 1937. Entón, barcos do bando nacional bombardearon á poboación civil que fuxía das zonas de Torre do Mar e de Vélez-Málaga cara a Almería de xeito indiscriminado. Foi un dos eventos máis crueis da Guerra Civil, xa que morreron miles de inocentes.
Este mércores, o Boletín Oficial do Estado (BOE) publicou unha resolución na que recoñecen «o lugar do éxodo, persecución e masacre da poboación civil» como lugar de Memoria Histórica.
Nese documento, o Goberno menciona diversos episodios de «A Desbandá», pero só un ten unha relevancia especial para Galicia. Trátase da sección que fala da importancia do antigo faro de Torre do Mar, o «Faro da Barraca». Neste parágrafo, o Estado recoñece por primeira vez o labor do farero que gobernaba a construción por aquel entón, Anselmo Antonio Vilar García, nacido no municipio lucense de Castro de Rei no ano 1882.
«Salvando así a vida de miles de refuxiados»
«A acción do farero Anselmo Vilar García as noites do 6 e 7 de febreiro negándose a acender o faro, imposibilitou que os barcos sublevar bombardeasen a costa, salvando así a vida de miles de refuxiados que se apostaban en Torre do Mar. Como represalia, os cruceiros Canarias e Baleares bombardearon a costa de Torre do Mar a mañá do 8 de febreiro. O farero Anselmo Vilar foi fusilado polas tropas sublevar». Deste xeito, o Goberno lembra o labor de Vilar por primeira vez nun documento destas características.
O lucense aínda non recibiu ningunha homenaxe no seu Castro de Rei natal, do que se marchou sendo mozo cando o seu pai, tamén chamado Anselmo, foi destinado a Torre do Mar para facerse cargo do faro. El herdou o posto con 48 anos.
En febreiro do 1937, as tropas do bando nacional empezaron a golpear a zona. Bombardeiros alemáns, italianos e españois atacaban á poboación civil que fuxía da vila. Miles de persoas estaban en perigo. Entón, Vilar, responsable da torre que iluminaba a costa de Vélez-Málaga, tomou unha decisión que o levaría ao paredón: apagar o faro para deixar sen visión aos bombardeiros.
Fusilado polas tropas Franquistas
Vilar deixou ás escuras a localidade durante dúas noites. Nese lapso, 180.000 persoas poderían ter pasado por esa costa, segundo os escritos da época. Ninguén sabe cantas vidas salvou o farero lucense a mil quilómetros do seu fogar. Os bombardeiros, confundidos ao non ver a luz do faro, abandonaron Torre do Mar e desprazáronse ao Oeste durante eses días. Así, evitouse un masacre aínda maior.
O 8 de febreiro, as tropas franquistas tomaron Torre do Mar. Entón, souberon o que ocorrera co faro e arrestaron a Anselmo Vilar. O lucense, que tiña 55 anos, foi fusilado xunto ao cemiterio da localidade. Xamais se atopou o seu corpo, a pesar de que hai rexistro de varias fosas comúns na zona.
O historiador malagueño Jesús Furtado, un dos maiores expertos sobre «A Desbandá», Anselmo Vilar e a zona de Vélez-Málaga, recibiu a resolución do BOE con «alegría». Sobre todo, pola mención ao farero. «O ano pasado puxéronlle unha placa xunto ao faro, pero tampouco é que sexa un recoñecemento á súa altura. Xa era hora de que se lle valorase», comenta.
Leste mesmo mércores, deu unha charla a varios escolares sobre a historia do faro de Torre do Mar e sobre a figura de Anselmo. «Unha das alumnas preguntoume se era familia miña. Emocionoume moito esa cuestión, porque evidencia o cariño que lle teño. Díxenlle que non, pero que me encantou coñecer a Anselmo e darlle un abrazo», remata o historiador.