A antiga explotación, cuxa localización exacta se descoñecía ata agora, será aproveitada como recurso turístico e educativo
21 abr 2022 . Actualizado ás 22:43 h.No municipio de Folgoso do Courel foi redescubierta recentemente unha mina de ferro que segundo todos os indicios data da época romana. A antiga explotación atópase entre as localidades de Sobredo e Mercurín, e aínda que os veciños lembraban a súa existencia, ninguén sabía con exactitude onde se atopaba. Quen a localizou foi Orlando Gregorio Álvarez —licenciado en bioloxía e experto no patrimonio da serra—, que a buscou pola zona onde se supón que debía acharse. «Espero que o xeoparque Montañas do Courel a catalogue entre os seus lugares de interese», di. A zona onde se atopa a mina é coñecida como A Granxa, debido a que hai séculos existiu nela unha granxa dependente do mosteiro de Samos.
A explotación consiste nunha galería principal e tres ramais secundarios, cunha lonxitude total duns trescentos metros. Os túneles son notablemente estreitos e nas súas paredes foron practicadas varias cavidades que deberon de servir para instalar lámpadas. Estes ocos, coñecidos como lucernarios, son habituais nas minas romanas.
Unha ruta en preparación
A antiga mina será aproveitada en breve como recurso turístico e educativo, xa a que a empresa especializada Coureleando está preparando unha ruta que incluirá visitas a esta paraxe. «É ideal para visitas escolares porque o seu interior está seco e pódese percorrer sen problemas, e tamén é fácil chegar a ela, aínda que para iso hai que saber con precisión onde está», explica Guillermo Díaz Aira, un dos responsables da firma.
Por outra banda, a mina está a uns 1.300 metros de distancia do castro de Sobredo, un dos principais puntos de interese turístico da serra do Courel, que tamén formará parte da ruta. O antigo asentamento está relacionado coas explotacións mineiras romanas. «Na mesma zona hai tamén formacións de rocha calcaria e conxuntos de fósiles, polo que a ruta tamén terá moito interese desde o punto de vista xeolóxico e non só desde o da arqueoloxía», sinala Díaz.
Nos arredores hai tamén outras minas de ferro abandonados, pero de menor antigüidade, xa que estas datan da Idade Media. Na ladeira oposta do monte onde se acha a mina existiu outra explotación mineira —chamada de Paradela—, que abasteceu de ferro á antiga ferrería de Ferreirós de Abaixo.
Escenario dun antigo crime que deixou unha pegada duradeira na tradición oral local
Aínda que a localización exacta da mina da Granxa estaba esquecida, o lugar deixou unha pegada duradeira na tradición oral local por ter sido o escenario dun crime cometido nunha data imprecisa. «Parece que sucedeu a principios do século pasado», di Álvarez. Segundo lembran os veciños, no túnel principal da antiga explotación mineira —que ao parecer xa era por entón un lugar moi pouco frecuentado— foi ocultado o cadáver dun home que morreu asasinado a consecuencia dunha disputa por unha herdanza.
De acordo con algúns testemuños, os autores do homicidio trasladaron máis tarde o corpo a outra mina abandonada das proximidades, despois de que un can arrastrase ao exterior unha perna desprendida do cadáver. Segundo outros, o corpo non foi removido en ningún momento e os restos permaneceron no mesmo lugar ata moito tempo despois. «Tamén hai quen di que os asasinos foron detidos e que chegaron a pasar algúns días presos, pero que despois foron liberados e absoltos porque conseguiron que un médico certificase que a morte do home se debera a causas naturais», apunta Guillermo Díaz. «Hai varias versións sobre este suceso, pero parece que ningunha delas pode confirmarse», agrega.