O antigo asentamento, nunha paraxe moi pouca visitado, sofre diferentes tipos de degradación
29 mares 2019 . Actualizado ás 15:38 h.O castro de San Sebastián, a uns catro quilómetros do centro urbano de Chantada, levántase sobre o monte homónino a unha altura de 748 metros. A pesar da súa gran visibilidade, nunca foi obxecto de investigacións arqueolóxicos e é un lugar apenas visitado. Tan só é frecuentado por algúns cazadores e polo persoal de mantemento dunha antena de telefonía que se atopa preto do cume. A súa contorna, ademais, está particularmente degradado desde o punto de vista ambiental e paisaxístico.
A degradación xa se fai patente nun camiño que leva ata o castro desde a antiga estrada N-540, nun traxecto duns trescentos metros. Ao percorrer o camiño pode verse un vertedoiro incontrolado de vellos televisores e monitores de computador que alguén depositou nun momento indeterminado. Na parte alta do monte, doutra banda, quedou abandonada hai tempo unha caseta con tellado de plástico e uralita que foi usada por membros das cuadrillas de extinción de incendios. Ao seu redor quedaron bloques de poliuretano rotos e outros desperdicios. En datas recentes, unha pa escavadora que realizou obras de roza dun tendido eléctrico que atravesa o monte levou por diante a caseta e deixou semienterrados numerosos residuos. Nos arredores poden verse os restos doutra caseta máis precaria, construída con toldos e outros materiais.
A pa, doutra banda, tamén causou movementos de terra nos muros defensivos do castro. Con anterioridade, na contorna xa quedaran pegadas das obras da mencionada antena de telefonía e doutra de televisión que fora levantada con anterioridade, así como das casetas de mantemento situadas xunto a estas estruturas.
Por outra banda, na cima do monte está situado un vértice geodésico consistente nun alicerce de formigón que sufriu danos vandálicos. Unha placa de sinalización colocada neste marco foi arrincada hai tempo e desapareceu do lugar.
Un lugar sobre o que hai moi poucas referencias e que en tempos tiña muros de pedra
Do castro de San Sebastián case non hai información arqueolóxica e o pouco que se sabe sobre este antigo asentamento consiste sobre todo en que a comezos do século pasado aínda conservaba murallas de pedra, un foso e un contrafoso. No lugar tamén se atoparon algúns obxectos, como muíños de man, escorias de ferro e laminillas de cobre.
Entre as poucas referencias escritas que existen sobre o castro áchanse unhas mencións aos límites parroquiais no soado catastro do marqués de Enseada, realizado a mediados do século XVIII. Tamén falou deste lugar o escritor chantadino Ánxel Gómez Montero no seu guía Chantada, corazón de Galicia, publicado en 1991. Quen máis atención lle prestou foi o profesor arzuán Manuel Formoso Lamas, que lle dedicou o quinto capítulo da súa obra Apuntes para a historia de Chantada, editado por primeira vez en 1905. Neste libro menciónase a existencia dunha capela no alto do monte cuxos restos son hoxe moi difíciles de atopar debido á maleza que cobre os terreos. Ata fai uns trinta anos, a vexetación ocultaba por completo a croa e os fosos do castro, que foron postos parcialmente ao descuberto nas operacións de roza realizadas co gallo de a instalación das antenas e liñas eléctricas. O castro serve por outra banda como marco divisorio entre as parroquias de San Salvador de Asma, Pereira e Brigos.