O incendio na Pobra do Brollón cercou vivendas, pero lográronse preservar; suspendidos os catamaráns para permitir captar auga aos medios aéreos
27 ago 2025 . Actualizado á 11:37 h.«En Vilachá necesitamos axuda». A mensaxe lanzábao xa o luns pola noite nas súas redes sociais unha veciña de Vilachá de Salvadur, a parroquia da Pobra do Brollón que ten xunto ao Sil tres zonas cultivadas coas viñas en bancales características da Ribeira Sacra. O incendio que empezara esa tarde seis quilómetros ao norte -e que xa consumiu 900 hectáreas- avanzaba sen freo por todo o baixo Lor e un das súas frontes ía cara a Vilachá, na antesala do canón do Sil e xusto onde empeza o corazón da Ribeira Sacra, a parte deste territorio que está declarada ben de interese cultural.
Xa non coa voracidade das primeiras horas, pero o incendio seguiu avanzando durante a noite do luns ao martes. Na escuridade, os esforzos dos servizos de extinción centráronse nas aldeas máis ameazadas nese momento, entre as que estaban Freixeiro, San Pedro, Parada ou Santa Andrea, todas dentro do termo municipal de Quiroga. Cada unha dispuxo esta noite dos seus propios reténs de bombeiros e non chegou a arder ningunha casa.
A única construción acadada de noite polas chamas foi un antigo negocio de xardinería nas proximidades de Freixeiro, un pobo defendido por bombeiros do consorcio contraincendios da Coruña. «Durante a noite houbo traballo, pero non se deu ningunha situación de moito apuro», explica David Lago, o xefe do grupo que estivo en Freixeiro.
Eles apagaron o incendio no centro de xardinería, pero non puideron evitar que as chamas destruísen o edificio de madeira no que estaban as súas oficinas. «Se non se chega apagar o lume que prendeu no centro de xardinería e outro que avanzaba por outro lado, si que podía haber perigo para as casas», explica.
No Concello de Quiroga explican que a cantidade de medios despregados fai que a situación deste incendio sexa distinta á do lume que empezou o 13 de agosto en Larouco e que acabou queimando 30.000 hectáreas en dez municipios. O concelleiro de Medio Ambiente, Luis Arias, di que durante a noite houbo medios suficientes para protexer de forma eficaz todas as aldeas.
Xusto nas viñas de Vilachá
Unha vez pasada a noite, os servizos de extinción concentráronse en frear a expansión do lume na fronte que avanza pola Pobra do Brollón cara ao oeste e no que vai cara ao leste por Quiroga.
Na Pobra, axentes ambientais e brigadas contiveron as chamas xusto no límite entre os montes comunais da parroquia quiroguesa de Augas Mestas e a de Vilachá. Desde o lado de Vilachá, o presidente do monte, José Castiñeira, respiraba aliviado. «Foi moi útil —reflexiona— o cortalumes que fixemos no noso monte a principios deste ano».
Máis cara ao sur, os bombeiros forestais traballaron todo o día para conducir parte baixa desa fronte cara ao río Sil e facer que morrese na beira. A media tarde, a estratexia estaba a dar resultado. Tiñan parado o lume xusto no inicio das viñas de Ou Eivedo, a máis exposta a esa fronte das tres zonas produtoras de uva que hai en Vilachá.
A última hora da tarde saltou a alarma un quilómetro augas arriba de Vilachá. O lume cruzara o río á altura do antigo club náutico de Augas Mestas. Conseguiron apagalo antes de que prosperase, pero o risco está aí. Outro salto pode crear unha nova fronte que podería avanzar rapidamente ladeira arriba pola marxe esquerda do Sil.
Doutra banda, a Deputación de Lugo anunciou onte a suspensión temporal das súas rutas turísticas en catamarán polo canón do Sil. A medida foi solicitada pola Xunta e pretende facilitar os traballos de extinción dos incendios forestais. A cancelación, anunciada onte, só afecta en principio ás viaxes previstas ata hoxe.
As chamas volven afectar a valiosas paraxes naturais do geoparque Montañas do Courel
O lume forestal orixinado o luns na Pobra do Brollón, ao estenderse a Quiroga, afectou neste último municipio ao sinclinal de Castrodares, un das paraxes de maior interese do geoparque Montañas do Courel. Este mesmo lugar xa fora acadado polas chamas en setembro do 2021.
Doutra banda, o incendio que entrou anteriormente en Quiroga desde o municipio ourensán de Larouco tamén causou importantes danos noutras partes do patrimonio natural deste territorio que aínda están pendentes de avaliar.
Segundo un estudo encargado polo geoparque lucense que se deu a coñecer o ano pasado, o 30 % do seu territorio foi queimado por diferentes incendios forestais entre o 2001 e o 2023. Un dos autores deste traballo, o xeólogo Daniel Ballesteros —coordinador do comité científico do geoparque—, sinala que esta cifra deberá revisarse tras os sinistros deste verán, que farán aumentar considerablemente a extensión dos terreos calcinados durante este período. «Agora, a superficie do xeoparque afectada polos incendios forestais desde o 2001 ata hoxe probablemente chegará a cubrir o 50 % deste territorio», apunta.
O geoparque Montañas do Courel, recoñecido como tal pola Unesco en abril do 2019, é o primeiro de Galicia en contar con esta categoría. O seu territorio abarca os municipios de Quiroga, Folgoso do Courel e Ribas de Sil, cunha superficie total de 577,8 quilómetros cadrados.