A xestión do soado xacemento será abordada a semana próxima nun simposio que se celebrará en Santiago
19 may 2016 . Actualizado á 22:39 h.A conservación e a futura xestión do xacemento paleolítico de Cova Eirós, en Triacastela, é un dos asuntos que se abordarán nun simposio que se celebrará o día 27 -a partir das 17 horas- na sede do Consello da Cultura Galega, en Santiago. A iniciativa encádrase nos chamados Encontros Monográficos co Patrimonio Cultural que organiza o referido organismo e desenvolverase baixo o título de «Ou xacemento de Cova Eirós e ou patrimonio arquexo-paleontolóxico dás serras orientais».
O arqueólogo Arturo de Lombera -codirector das escavacións de Cova Eirós e un dos relatores do simposio- sinala que xa houbo numerosas conversacións acerca da conservación do xacemento coa empresa Cementos Cosmos, propietaria dos terreos nos que se atopa a cova. «Hai moitas cousas pensadas e faladas, pero o certo é que aínda non hai nada concretado», puntualiza. Con todo, engade o investigador, algo que parece claro é que é practicamente imposible que a gruta chegue a abrirse ás visitas turísticas cando se dean por rematadas as escavacións, que poden prolongarse durante anos.
Por unha banda, De Lombera sinala a dificultade que presenta o acceso á cova, á que só se chega por un carreiro moi estreito que discorre por unha ladeira sumamente empinada e accidentada, no que hai tramos perigosos. Tamén resulta complicado entrar á galería interior da cova, na que se atopan as pinturas rupestres e os gravado descubertos no 2011 -as únicas mostras de arte paleolítica achadas ata o de agora en Galicia-, xa que para iso hai que percorrer a gatiñas un túnel duns quince metros. Así mesmo, o precario estado de conservación das pinturas obriga a limitar o acceso a este espazo, xa que un número excesivo de visitas podería causar danos irreparables. «E ademais as pinturas están moi borradas e son difíciles de distinguir a primeira ollada», engade o arqueólogo.
Acceso moi restrinxido
Tendo en conta estas circunstancias, todo indica que a cova non poderá acoller por centos ou miles de visitantes e que o acceso a toda a cavidade só será posible para investigadores, estudantes e moi poucas persoas máis. Ocorre o mesmo noutros conxuntos de arte rupestre paleolítica situados en grutas, que só poden ser visitados por científicos. Pero De Lombera puntualiza que hai outros xeitos de aproveitar este valioso patrimonio arqueolóxico desde o punto de vista social, educativo e turístico. «O máis aconsellable sería crear en Triacastela un museo ou un centro de interpretación para mostrar todo o que se descubriu na cova -explica- e coa tecnoloxía actual é posible realizar reproducións tridimensionais que resalten as pinturas e os gravado, de forma que se perciban moito mellor do que se ven a primeira ollada». O Concello de Triacastela xa manifestou reiteradamente o seu interese en crear un centro deste tipo -agrega-, pero no contexto da situación económica actual non resulta sinxelo levar a cabo un proxecto como leste.
O valor de Cova Eirós, indica o arqueólogo por outra banda, non se limita ao xacemento paleolítico que encerra, un dos máis notables que se descubriron ata hoxe no noroeste ibérico. «Tamén é moi importante no terreo paleontolóxico, porque conserva un dos mellores conxuntos de fósiis fauna do Cuaternario de toda Galicia», comenta. Deste aspecto ocuparase outro relatorio que será presentada no simposio do día 27 pola paleontóloga Aurora Grandal d?Anglade.
A iso engádense notables mostras arqueolóxicas da prehistoria recente e indicios de ocupacións e usos eventuais na Idade Media e na época moderna. O lugar tamén ofrece interese desde o punto de vista xeolóxico como exemplo de cova cárstica e está rodeado dun importante acervo etnográfico de lendas e historias de tradición oral. «Cova Eirós pode ser un abanderado do patrimonio de todas as serras orientais», resume De Lombera.
nova axuda para as escavacións
A Consellería de Cultura e a Universidade de Santiago, que coordina o proxecto arqueolóxico de Cova Eirós, asinaron recentemente un novo convenio que permitirá financiar a próxima campaña de escavacións. A axuda rolda os 20.000 euros. As novas escavacións na cova durarán unhas tres semanas e levarán a cabo no verán. Á dereita, un fragmento de industria lítica de orixe neandertal desenterrado no chan da gruta