Os xacementos prehistóricos da zona son cada vez máis coñecidos, en gran parte grazas a Internet
04 feb 2016 . Actualizado á 05:00 h.Hai agora dez anos, cando se preparaba o proxecto arqueolóxico «Ocupacións humanas durante o Pleistoceno da conca media do Miño» ?iniciado en Monforte en abril do 2006? non se sabía practicamente nada sobre os xacementos paleolíticos do sur lucense. Os descubrimentos que se realizaron desde entón no val de Lemos, en Cova Eirós ?Triacastela? e a cova de Valdavara ?Becerreá? gozou dunha difusión cada vez maior entre os especialistas e os afeccionados, de tal forma que estas zonas convertéronse no principal referente do estudo do Paleolítico en Galicia. A súa popularización acelerouse tras o achado do xacemento neandertal máis importante de Galicia en Cova Eirós no 2008 e acadou cotas máis altas ao aparecer no mesmo lugar o primeiro conxunto de arte rupestre paleolítica do noroeste, dado a coñecer no 2012.
Na divulgación destas investigacións o papel da internet tivo unha grande importancia. Na actualidade é posible atopar informacións sobre estes achados reproducidas en numerosos blogues especializados en arqueoloxía e historia, como Paleorama en rede, Paleoantropología hoxe, Paleolítico noticioso, Pileta de prehistoria, Prehistoria ao día, Mundo da prehistoria, Noticias de historia antiga e arqueoloxía, Rede historia ou Antrophistoria, ningúns dos cales tamén dispoñen de versións en Facebook e Twitter.
Noutros países
Fóra de España, un dos primeiros medios dixitais que se fixo eco destes descubrimentos foi o blogue Mundo neandertal, editado na Arxentina polo xornalista e escritor Martín Cagliani. En Portugal tamén tiveron repercusión estes achados a través de medios como unha páxina editada polos estudantes de arqueoloxía e paleocología da Universidade do Algarve. Así mesmo, as investigacións divulgáronse mediante blogues en inglés, como The Olduvai Gorge, aínda que de momento a difusión é moito maior nas páxinas escritas en español.
Non só as web especializadas en cuestións arqueolóxicas contribuíron a difundir os achados realizados no sur lucense a medida que se ían producindo. Tamén aparecen mencionados noutras publicacioness dun carácter máis xeneralista, como é o caso da a versión web da edición da soada revista National Geographic.
Presenza en Twitter
No que respecta ás redes sociais, destaca sobre todo a abundante presenza das escavacións de Cova Eirós en Twitter, onde se poden atopar centos de mensaxes referidas aos traballos realizados neste xacemento. As referencias aos achados da cova de Valdavara ou dos xacementos do val de Lemos, en cambio, son moito máis escasas.
Apoio de personalidades destacadas
A implicación directa dos investigadores dos soados xacementos de Atapuerca no estudo do paleolitíco do sur lucense supuxo sen dúbida unha axuda moi importante para a divulgación destes achados. Eudald Carbonell, codirector das escavacións de Burgos e unha autoridade mundial na arqueoloxía da prehistoria remota, visitou persoalmente no 2009 os xacementos de Monforte, Triacastela e Becerreá e fixo fincapé no seu valor científico. O Institut Catalá de Paleocologia Humana i Evolució Social, dirixido por el e vinculado á universidade tarraconense Rovira i Virgili, estivo divulgando estes descubrimentos practicamente desde os inicios do proxecto mediante informacións detalladas que foron aparecendo na súa web oficial.
Tamén se interesou polos xacementos do sur lucense o arqueólogo José María Bermúdez de Castro, codirector das escavacións de Atapuerca xunto con Carbonell e Juan Luis Arsuaga. No seu blogue Reflexións dun primate mencionou a importancia dos achados realizados en Cova Eirós.
Outro arqueólogo de prestixio internacional que prestou atención a estas investigacións é o estadounidense Lawrence Guy Straus, un dos maiores especialistas no período Solutrense. Nun traballo publicado en español no 2012 na revista Espazo, tempo e forma ocupouse do xacemento monfortino do monte de Valverde, o único desa etapa da prehistoria que se puido identificar ata o de agora en Galicia. Straus resaltou o especial valor deste achado, sinalando que axuda a encher o grande espazo baleiro que existía ata entón no mapa en no que respecta ás ocupacións do Solutrense no noroeste da península.
Congresos, libros e revistas científicas
Os descubrimentos realizados durante a última década nos xacementos paleolíticos do sur lucense fóronse divulgando no ámbito académico de diferentes formas. Por unha banda, os investigadores expuxeron estes achados en varios simposios científicos. Unha das iniciativas máis importantes neste sentido foi o congreso da Unión Internacional de Ciencias Prehistóricas e Protohistóricas celebrado en Burgos en setembro do 2014 e organizado en gran parte pola Fundación Atapuerca.
Doutra banda, as investigacións divulgáronse a través de libros. Un paso fundamental neste aspecto foi a aparición no 2011 dun volume en inglés titulado To the West of Spanish Cantabria: The Palaeolithic Settlement of Galicia e publicado pola prestixiosa editorial británica British Archaeological Reports. No 2013 apareceu outro libro, dedicado en exclusiva ao conxunto de arte rupestre de Cova Eirós. Foi publicado pola editorial Andavira baixo o título Cova Eirós. Primeiras evidencias de arte rupestre paleolítica no noroeste peninsular.
Descargas na internet
Os estudos publicados polos investigadores ao longo destes anos tamén se difundiron amplamente a través de Internet. O Grupo de Estudo para a Prehistoria do Noroeste Ibérico, pertencente á Universidade de Santiago, permite descargar no seu web trece traballos en castelán, galego e inglés que están extraídos do referido libro To the West of Spanish Cantabria, así como doutros dous volumes ?O Paleolítico superior peninsular: novidades do século XXI e Estudos sobre Paleolítico? e da revista arqueolóxica Gallaecia.
Na internet, así mesmo, é posible conseguir a versión íntegra de dous estudos sobre os xacementos do sur lucense que apareceron na revista Traballos de prehistoria, editada polo Consello Superior de Investigacións Científicas. Un trata sobre Cova Eirós e o outro sobre Valdavara. Tamén está dispoñible na Rede un estudo sobre o xacemento monfortino de Valverde que se publicou na revista Espazo, tempo e forma.
Doutra banda, o arqueólogo Arturo de Lombera ?codirector dos traballos de campo no val de Lemos e Cova Eirós? foi colgando na plataforma dixital Academia.edu todos os traballos científicos dedicados aos xacementos destas zonas que publicou durante os pasados anos.