Remata unha breve e frutífera campaña no xacemento de Triacastela
14 ago 2014 . Actualizado á 10:15 h.A fin de semana darase por pechada a oitava campaña de escavacións arqueolóxicas de Cova Eirós, a máis curta das que se realizaron ata o de agora no xacemento paleolítico de Triacastela. Aínda que os traballos só duraron este ano dúas semanas -a causa dos recortes orzamentarios-, o resultado foi notablemente frutífero e os investigadores puideron realizar máis de seiscentos novos rexistros arqueolóxicos, que comprenden numerosos artefactos líticos e fósiles de animais.
Tal como agardaban os responsables das escavacións -encadradas no proxecto «Ocupacións humanas durante o Pleistoceno da conca media do Miño», coordinado pola Universidade de Santiago-, a gran maioría destes materiais corresponden ao Paleolítico Medio ou Musteriense, a época do home de Neandertal. Nas anteriores campañas xa se escavaron case por completo os niveis arqueolóxicos superiores do piso da cova, correspondentes a épocas menos antigas. A maior parte o que se estivo desenterrando estes días pertence aos niveis catalogados como 3 e 4, que segundo as datacións radiométricas teñen respectivamente ao redor de 84.000 e 118.000 anos de antigüidade. Ambos os niveis corresponden a ocupacións neandertales.
Procedencia afastada
Moitos dos artefactos exhumados no curso desta campaña encádranse na denominada técnica Levallois, un sistema de talla da pedra característica do home de Neandertal. Segundo indica Arturo de Lombera -que codirige as escavacións xunto con Xosé Pedro Rodríguez-, gran parte destas pezas están elaboradas cun tipo de cuarcita de gran fino que non se atopa de forma natural nesta área xeográfica. Nas escavacións descubríronse moi poucos núcleos líticos, é dicir, pedras das que se extraían lascas para fabricar ferramentas. Todo iso parece indicar, engade De Lombera, que moitas das ferramentas neandertales achadas na cova non se fabricaron neste lugar, senón que foron traídas desde lugares distantes polos grupos nómades que ocuparon a gruta durante o Paleolítico Medio. «Para determinar de onde poden proceder estes materiais haberá que realizar uns estudos tecnolóxicos extensos», apunta o arqueólogo.
As industrias líticas estiveron aparecendo estes días en importantes cantidades -máis abudnantes no nivel 4 que no 3-, algo que non sorprendeu aos investigadores, que polas sondaxes realizadas con anterioridade xa coñecían a riqueza arqueolóxica destas capas de terreo. Tamén agardaba atopar nestes niveis -e así sucedeu- un gran número de fósiles de animais, moitos dos cales foron cazados e consumidos polos habitantes humanos da cova. Un dos máis notables é un cabeiro de oso de gran tamaño que apareceu esta semana.
Antes de que finalice a campaña, por outra banda, os arqueólogos teñen previsto revisar as galerías interiores da cova, onde no 2011 descubríronse as primeiras mostras de arte rupestre paleolítica de Galicia. Nas zonas que aínda non se estudaron, ao seu xuízo, poderían aparecer novas pinturas ou gravado.
Entre os achados realizados nesta campaña, por outra banda, figura un fragmento de cerámica que posiblemente pertence ao Neolítico Medio ou Final, como outros restos do mesmo tipo achados con anterioridade e un enterramento humano descuberto no 2012. Nesa época prehistórica, as cavernas tiñan habitualmente usos funerarios.
Doutra banda, ao comezar as escavacións os arqueólogos comprobaron que persoas descoñecidas forzaran o peche que protexe a cavidade contra incursións vandálicas. Aínda que o cadeado que pecha o enreixado foi aberto -nalgún momento indeterminado dos últimos meses-, os intrusos non chegaron a causar desfeitas no xacemento arqueolóxico nin levaron ningún material.
Tecnoloxía neandertal. A ferramenta lítica da imaxe situada á esquerda destas liñas foi desenterrada onte pola mañá e é un exemplo representativo dos achados realizados nesta campaña. Trátase dunha lasca de tecnoloxía Levallois -típica dos neandertales- tallada en cuarcita gris de gran fino. O utensilio apareceu no chamado nivel arqueolóxico 4, cunha antigüidade de ao redor de 118.000 anos.