Os consellos dos dermatólogos para tomar o sol: «En xeneral, aplicamos menos protector que o indicado na etiqueta»
VIDA SAUDABLE
A aplicación móbil «UV Derma», desenvolvida pola Academia Española de Dermatoloxía e Venereología, dá consellos personalizados para unha exposición controlada e responsable á radiación ultravioleta
17 ago 2025 . Actualizado á 13:32 h.As últimas fins de semana do verán aprovéitanse ao máximo. Non por nada agosto é o mes que todo aquel que pode elixe para as súas vacacións. As temperaturas son óptimas para gozar ao aire libre e o sol parece brillar sen fin no horizonte. Pero os riscos da radiación ultravioleta seguen presentes, aínda que os días comecen a ser, aos poucos, máis curtos.
Por esta razón, os expertos recomendan recorrer a ferramentas fiables para garantir unha adecuada protección da pel fronte ao sol. Entre elas, indican a utilidade da aplicación móbil UV Derma, desenvolvida pola Fundación Pel Sa, da Academia Española de Dermatoloxía e Venereología (AEDV) e dispoñible en Google Play Store. Unha app que, con só dous toques á pantalla, permite coñecer todo o que necesitamos para resgardarnos dos raios solares especificamente en cada momento e lugar. Ademais, ofrece información sobre a síntese de vitamina D, outra función importante que o noso organismo realiza durante a exposición ao sol.
Como funciona
Ao descargar a aplicación e entrar por primeira vez, o usuario debe introducir o seu nome e, a continuación, seleccionar o seu fototipo, usando a guía que aparece en pantalla. Esta guía especifica, con fotos a modo de exemplo, os seis fototipos que hai:
- Fototipo 1: Sempre se queima e nunca se broncea. Ollos e pelo claros. Pel moi branca.
- Fototipo 2: Case sempre se queima e ás veces broncea. Ollos azuis ou pardos. Pelo louro ou roxo. Pel branca.
- Fototipo 3: Ás veces quéimase e xeralmente broncéase. Tipo nórdico alpino.
- Fototipo 4: É raro que se queime e sempre se broncea. Ollos e pelo escuros. Pel branca ou un pouco tostada.
- Fototipo 5: Raramente quéimase e broncéase intensamente. Pel cun ton marrón.
- Fototipo 6: Case nunca se queima. Tono de pel negro.
A continuación, a app pide acceso á xeolocalización do dispositivo, para poder ofrecer recomendacións personalizadas baseadas no individuo e tamén no sitio onde se atopa. Con estes dous datos, a aplicación elabora unha lista de datos que presenta ao usuario na súa pantalla principal. Pódese ver a temperatura actual, así como a máxima e a mínimo prevista para o día, o estado do tempo (se está asollado ou hai nubes), o índice UV actual e o máximo.
O índice UV é un dato útil para coñecer como protexernos do sol. «É unha medida da intensidade da radiación ultravioleta que acada a superficie da terra con potencial de produción de eritema cutáneo (enrojecimiento ou queimadura)», explican desde a AEDV. Para medilo, utilízase unha escala numérica que vai do 1 (non fai falta fotoprotección) ata o 11+ (hai que buscar a sombra e evitar exporse). Noutras palabras, a maior índice UV, máis alto será o risco de que o sol provoque danos na pel e máis medidas deberemos tomar para protexernos.
Tamén achega un dato crave á hora de expornos ao aire libre, o tempo que tardará a pel do individuo en queimarse sen protección. Así, nun día solleiro na Coruña, cunha temperatura de 24 °C, unha persoa de fototipo 3 demorará 43 minutos en queimarse se non se protexe de forma adecuada.
Ademais desta información, a app asesora ao usuario respecto de a síntese de vitamina D. Cabe lembrar que esta vitamina, que en realidade é unha prohormona, intervén na absorción do calcio e é crucial para o mantemento do tecido óseo. Ademais, xoga un papel importante na función muscular, o sistema nervioso e o sistema inmunolóxico. Unha deficiencia de vitamina D pode levar a problemas óusevos como osteomalacia e osteoporoses, así como debilidade muscular e problemas no sistema nervioso.
Por tanto, unha exposición solar controlada que axude ao organismo para sintetizala é clave para manter uns ósos fortes e un organismo saudable. A aplicación axúdanos a logralo sen pór en risco a pel, explicando cantos minutos son necesarios para obter 1.000 unidades internacionais de vitamina D expondo os brazos, a cara e o pescozo. No exemplo do día solleiro a 24 °C na Coruña, unha persoa sa cun fototipo 3 requirirá once minutos de exposición para conseguir esta cantidade de vitamina D.
Para rematar, a aplicación ofrece algúns consellos para reforzar a protección necesaria nas condicións nas que está o usuario. Por exemplo, pode aconsellar o uso de gorra, camiseta con fotoprotección ou lentes de sol.
Que é o FPS
O FPS, ou factor de protección solar, fai referencia ao grao de protección que un produto ofrece fronte á dose de radiación ultravioleta necesaria para queimarse. «En condicións ideais, ao mediodía no verán queimámonos nuns 30 minutos, polo que unha crema cun FPS de 30 permitiríanos estar case dez horas ao sol sen queimarnos. No entanto, pola actividade que realizamos, o rozamento coa pel ou o baño en auga, este factor diminúe co paso do tempo. Por iso recoméndase a reaplicación do fotoprotector cada dúas horas», explican desde a Aedv.
Consellos dos expertos
A Aedv ofrece na súa aplicación algunhas claves para protexerse o mellor posible fronte ao sol no verán. «A exposición é acumulativa e en todas as circunstancias nas que nos expomos acumulamos unha dose de radiación utlravioleta», explica a academia a través da app. Por este motivo, recomendan facer unha aplicación diaria antes de saír á rúa, «sobre todo en caso de expornos ao sol por calquera actividade», como o traballo ou unha práctica deportiva ao aire libre. Cabe lembrar que os cristais laterais do coche non protexen fronte á radiación UV, só o parabrisas evita que penetren. E en sitios como a praia, estar baixo unha antuca pode non ser suficiente, xa que o ángulo que forma o sol e a presenza da area fan que se reflicta unha porcentaxe significativa da radiación e que esta poida chegar á pel.
A entidade desmente a idea de que, se non nos aplicamos fotoprotección, broncearémonos máis rápido. En caso de desexar broncearse, e se ben é preferible non facelo, é importante que isto ocorra «o máis gradualmente posible», destaca a entidade. «O máis importante é non chegar a queimarnos, o cal indicaría que se produciron danos moleculares nas células da pel, sobre todo do ADN, e iso hai que evitalo. Sen usar fotoprotección, é moi difícil controlar o bronceado sen queimarnos», aclaran desde a Aedv.
Tamén sinalan que o erro máis común no uso da fotoprotección en crema, espráy ou bruma é aplicar unha cantidade demasiado pequena e estender demasiado o produto. «Para conseguir a eficacia do factor de protección solar indicado na etiqueta dun envase deben aplicarse uns 36 gramos de crema, o equivalente a seis culleriñas de café, para todo o corpo dun adulto de talla media. Por regra xeral, isto non se cumpre, polo que estamos a aplicar un factor de protección máis baixo que o indicado na etiqueta do produto», explica a academia.
Para rematar, aconsellan potenciar as medidas protectoras indo máis aló do uso de crema solar. O uso de chapeus, gorras, lentes e pezas de vestir específicas contribuirá a unha protección o máis completa posible. Pero non todas son iguais. «As camisas e outros tecidos finos, que ofrecen unha alta transpiración, poden non ser suficiente. O ideal en condicións de alta exposición é utilizar camisetas técnicas ou tecidos de algodón de cores escuras», indican desde a Aedv.
Tras a exposición, aplicar unha loción ou crema hidratante pode ser útil para axudar á pel para reparar o dano. «Os mecanismos de reparación teñen un pico máximo varias horas despois da exposición, polo que aplicar produtos ricos en substancias antioxidantes e con alta capacidade de hidratación cutánea pode axudar a unha mellor recuperación», explica a app.