De que están feitas as gominolas?, existe algunha saudable?: «Non achegan nada nutricionalmente»
VIDA SAUDABLE
Son produtos comestibles, pero non se poden considerar alimentos
17 jun 2025 . Actualizado á 13:02 h.A orixe das gominolas non está claro. Dise que hai máis de 5.000 anos, no antigo Exipto, consumíanse estes pequenos doces en cerimonias relixiosas. Pero non foi ata o século XX cando alguén viu un gran negocio na súa fabricación. O alemán Hans Riegel, despois de aprender o oficio de confitero, empezou a experimentar cun saco de azucre, un taboleiro de mármore, un taburete, unha estufa, un caldeiro e un rodete. E así foi como, na lavandería dun patio interior, chegaron ao mundo os populares ositos Haribo. Pero non son os únicos. No mercado existen unha infinidade de formatos deste tipo de lambetadas ou caramelos con textura xelatinosa e elástica que tanto chaman a atención aos máis pequenos e que se coa nos padais dos adultos en forma de suplementos nutricionais.
Lista de ingredientes
Miguel Ángel Lurueña é tecnólogo de alimentos e en redes sociais faise chamar, precisamente, Gominolas de petróleo. «O primeiro que debemos ter claro é que non achegan nada nutricionalmente, non son un alimento. Están pensadas para o goce». Carecen de nutrientes esenciais, son altas en azucres e calorías baleiras.
Nesa mesma liña, Alberto Gutiérrez, vicepresidente do Colexio Profesional de Dietistas-Nutricionistas dA Rioxa, enumera a lista de ingredientes: «O principal é azucre e xarope de glicosa ou millo. A xelatina dá a textura elástica. Os colorantes e saborizantes poden ser naturais ou artificiais, e tamén poden levar algúns ácidos alimentarios como o cítrico». A vicepresidenta do Consello Xeral de Colexios Oficiais de Dietistas-Nutricionistas, Alba Santaliestra, engade: «Ás veces, en lugar do azucre, contén substitutivos como edulcorantes. Un exemplo son a sacarina ou o aspartame. E adicionalmente, algún conservante e colorante».
Así, as gominolas poden conter colorantes sintéticos como a tartrazina (E102), amarelo quinoleína (E104), amarelo laranxa (E110), azorrubina ou carmoisina (E122), ponceau (E124) e vermello allura (E119). O problema é que a maioría deles son azoicos e asóciaselles a posibilidade de provocar alerxias e incluso trastornos no comportamento en nenos. «Antigamente utilizábanse moito e iso obrigaba a que no paquete debía incluírse unha advertencia na que se indicase que pode causar hiperactividade en nenos», explica Lurueña, que amplía: «Está baseado nun estudo que xa é antigo e sobre o que houbo outros posteriores que refutaron un pouco esa idea, pero a lexislación non se actualizou nese aspecto e aínda é obrigatorio levar esa advertencia no empaquetado cando se utilizan este tipo de colorantes».
O experto indica que, a día de hoxe, utilízanse máis mollos de froitas ou pigmentos obtidos a partir delas. «Moitos fabricantes optan por substancias de orixe natural, así tamén evitan ese sinal na etiquetaxe que adoita dar moito medo aos pais», amplía o tecnólogo.
Os efectos nos nenos
O consumo de gominolas e, por tanto, a inxesta de azucre que conteñen, ten efectos nos nenos. «Poden sufrir picos de glicosa. É dicir, unha subida repentina da enerxía, seguida dun bajón que pode ir asociado con cansazo e irritabilidade», asegura Gutiérrez. Nalgúns pequenos, esta inxesta excesiva de azucres e colorantes artificiais relacionouse «con maior impulsividade ou problemas de atención, sobre todo en nenos con TDAH; así como cambios de humor ou dificultade para concentrarse». Ademais, o especialista menciona efectos no soño e incluso nos hábitos alimentarios, «xa que a súa inxesta despraza a de opcións máis nutritivas».
Pola súa banda, Santaliestra remarca que todos estes síntomas tamén poden afectar os adultos: «Por suposto, estes van depender da dose. Non é o mesmo que nos comamos dous ou tres que un paquete enteiro de gominolas».
Duplicando a dose de azucre recomendada
Unha bolsa típica de gominolas de 100 gramos «contén entre 50 e 70 gramos de azucre, de dez a catorce cucharaditas, xa que unha adoita ser de cinco gramos». Para pór este dato en contexto, a Organización Mundial da Saúde recomenda non superar os 25 gramos de azucre ao día en adultos, a metade no caso dos nenos. «Unha bolsa triplica esa cantidade», exclama o experto.
Hai saudables?
Aínda que non son poucos aos que lles gustaría ler outra resposta, a vicepresidenta do Consello Xeral de Colexios Oficiais de Dietistas-Nutricionistas de España móstrase clara ante a pregunta de se existe ningunha gominola saudable: «Creo que en ningún caso este tipo de alimentos pódense enfocar desde esa perspectiva. As de fabricación caseira, con auga, gelificante e nalgunhas ocasións algunha froita, poderían ter máis ese apelativo de ‘saudable', pero creo que non é o adecuado. Ao final, sempre debemos tender a consumir a froita en si mesma, máis que utilizar outros formatos». Proporciona «un truco» á hora de elixilas no supermercado: «Se na lista de ingredientes van máis de cinco, estamos a falar dun produto ultraprocesado e non se poden incluír de xeito habitual nunha alimentación saudable». Con todo, matiza: «Outra cousa é que, dentro dunha alimentación que si o sexa, tomémolas de forma moi ocasional».
Aquelas que non conteñen colorantes artificiais «e que ademais teñan ingredientes de calidade como pectina ou mollo de froita real», teñen máis papeletas para ser unha mellor opción, segundo Gutiérrez. «Tamén aquelas sen azucre refinado, elaboradas con edulcorantes naturais como o eritritol ou a estevia. Incluso as hai enriquecidas con fibra, vitaminas ou probióticos». Pero aínda cumprindo todos estes criterios, todos os expertos consultados insisten en que non son «saudables».
«O problema son os azucres, non a xelatina. Esta última obtense dos ósos e tendóns dos animais, igual que cando facemos un cocido», explica Lurueña. Aínda que tamén existen gominolas feitas con pectinas (polisacáridos naturais), presentes en froitas, ou o agar-agar (gelificante 100% vexetal). «Ambas as son substancias que se utilizan para aquelas persoas que seguen unha dieta vegana», engade o experto.
Ademais, recórrese a este formato en determinados suplementos. «Hai que ver para que utilízanse e cal é o seu obxectivo. Por exemplo, hai gominolas de formato xel que se usan como forma doado de rehidratación en determinados deportes; nestes casos, a condición de que se faga pautado, ese compoñente azucrado ou edulcorado vai ser positivo», sostén Santaliestra. Pero tamén pode inducir a erros. «Pódense considerar inofensivos pola súa aparencia e existir un risco de exceso de dose», considera Gutiérrez.