Rutina facial: díme que tipo de pel tes e direiche que produtos necesitas
VIDA SAUDABLE
Contámosche como debe de ser, tanto de día como de noite, e que activos serían os máis adecuados para o teu tipo de pel
24 feb 2022 . Actualizado á 18:03 h.A pel é un órgano máis do noso corpo, como o corazón ou os pulmóns. Como particularidade, é o único que está exposto ao exterior, e así nos protexe de bacterias, axentes externos ou cambios de temperatura. Incluso chega a eliminar algúns residuos que o noso corpo non necesita. Do mesmo xeito que o pelo e as uñas, é un reflexo da nosa saúde. O seu estado pode avisarnos de posibles enfermidades, coa aparición de manchas, grans, cambios de cor e textura. E por se todo isto fose pouco, encárgase de sintetizar vitamina D a través da radiación solar, unha das substancias que necesita o noso corpo para manterse san.
Por todas estas razóns, o coidado da pel resulta fundamental. Concretamente hoxe centrarémonos nunha das máis sensibles: a do rostro. Para coidala correctamente, con produtos e activos adecuados na rutina facial, o primeiro que debemos saber é que tipo de pel temos.
Como saber que tipo de pel teño
«É fundamental coñecer a nosa pel, pois sabéndoo, teremos claro o obxectivo para tratar. É o primeiro que debemos definir cando queremos establecer un coidado facial», expón Clara Fernández (@holisticmango), farmacéutica e nutricionista. «Existen cinco tipos de pel: graxa, mixta, normal, seca e sensible. Podemos identificar cal é o noso en función da produción de graxa, tamaño do poro, ton da pel, tacto e aspecto. Por exemplo, a pel graxa adoita verse con máis poro e máis flaccidez a longo prazo, a pel normal tende a deshidratarse, unha pel seca vémola con máis engurras e falta de graxa, e unha pel sensible tende a arroibarse con facilidade», engade.
Berta García (@befarmacos), tamén farmacéutica, nutricionista e especialista en dermocosmética, achega un consello que nos pode axudar a identificar que tipo de pel temos: «Despois da hixiene facial pola mañá, non aplicar nada e agardar unha hora. As peles secas ao pouco tempo senten incomodidade, tirantez... necesitan un sérum e crema con urxencia. As graxas teñen a zona central do rostro, sobre todo, cunha capa brillante polo sebo producido; mentres que as normais están «cómodas», nin con sensación de tirantez nin de graxa, e poderían estar así todo o día».
No entanto, Fernández precisa que hai que ter en conta que a pel pode pasar por diferentes estados temporais, como «deshidratación, luminosidade, rojeces, liñas de expresión e engurras profundas, falta de firmeza, manchas, pel engrosada ou poros dilatados».
Rutina facial segundo o tipo de pel
Xa coñecendo que tipo de pel temos, podemos proceder ao seu adecuado coidado. «Hai como unha especie de rutina facial común para todo tipo de peles: limpeza, tónico, contorno, sérum, crema e factor solar. Existen diferenzas en canto a texturas ou activos, aínda que hai ningúns que serven para calquera tipo de pel. Pero as necesidades que son esenciais como a limpeza, hidratación e factor solar, sono para todo tipo de rutinas, xa sexa unha pel seca ou graxa», indica Yaiza Bouzas (@gutbrainskin), farmacéutica experta en dermofarmacia. Desta forma, todas as peles necesitan activos hidratantes que fortalezan a función de barreira epidérmica, como poden ser o ácido hialurónico, glicerina, pantenol, ceramidas, niacinamida.
Algo co que coincide García: «A rutina facial sempre debe axustarse ás necesidades da nosa pel en cada momento. A elección de activos cosméticos, é dicir, ingredientes con actividade, faise sobre todo en función do obxectivo que persigamos coa nosa rutina. Xa sexa despigmentante, antiacné, antienvejecimiento ou calmante, por pór exemplos».
A orde dos pasos si que altera o resultado, aínda que tampouco resulta imprescindible a aplicación de todos os produtos. «Baseámolo na cosmeticidad ou densidade dos mesmos. Ten a súa lóxica porque imos de produtos lixeiros a un pouco máis densos. Non tería sentido pór unha crema con manteiga e logo un sérum acuoso porque non penetraría na pel. Establecemos unha orde para que a rutina teña unha maior eficacia pasando de texturas que sexan máis lixeiras a outras que sexan máis densas», amplía Bouzas.
Tendo o conta o pH dos produtos, García indica que primeiro irían os máis ácidos (como a vitamina C), e despois os dun pH máis alto (por exemplo, o ácido hialurónico).
Sería diferente a rutina pola noite que polo día? Podería ser a mesma, a excepción, obviamente, do fotoprotector. «Pola mañá sempre engadiremos como último paso un protector solar de 50 SPF», aconsella Fernández, e engade que «os pasos que difiren na de día e de noite son os tratamentos, é dicir, o sérum ou bocha. A rutina de mañá ten un carácter protector ou preventivo. Utilizaremos activos antioxidantes, como a vitamina C, a E, ácido ferúlico, niacinamida... Que protexen o coláxeno da pel xa que evitan o dano que se produce polos radicais libres que proveñen do fume do tabaco ou contaminación, entre outros. Ademais, dan luminosidade e unifican o ton».
Pola noite optaríase por «activos reparadores ou máis potentes como o retinol, por exemplo», indica García. «Tamén é recomendable realizar unha dobre limpeza. Utilízase primeiro un limpador con base oleosa, xa sexa un aceite ou bálsamo, aclárase e aplícase outro de base acuosa, como un xel ou espuma. Deste xeito retíranse da pel restos da rutina facial de día, o fotoprotector, o sebo, a suor e a sucidade ambiental. Nunha pel limpa os cosméticos absórbense mellor, co que aumenta a eficacia da rutina cosmética», engade.
Unha dobre limpeza con base oleosa para peles graxas? A resposta é que si. «Para este tipo de peles utilizar limpadores oleosos ás veces rénxelles un pouco. Ten o seu sentido porque se poden buscar produtos que sexan específicos para ese tipo de peles sen que sexan comedogénicos (que produce imperfeccións como puntos negros e canelas) nin produzan acne. Nestes casos tamén axuda porque elimina a graxa e exceso de sebo que produce a nosa pel. É necesario que a nosa pel teña sebo, pero ese exceso que non queremos tamén nolo axuda a eliminar ese limpador en formato oleoso. Este paso é un antes e un despois na rutina sen dúbida», aclara Bouzas.
Ingredientes ou activos crave segundo o noso obxectivo
«Máis que o tipo de pel son os activos cosméticos que se elixen en función do obxectivo da rutina», precisa García. «De forma xeral, ás peles graxas (que con frecuencia presentan acne, puntos negros) vai ben a niacinamida, o ácido azelaico, o ácido salicílico e o ácido hialurónico. As peles secas gozan de ceramidas, ácido hialurónico, aceites vexetais (como argán, améndoas, jojoba), glicerina, colesterol. E se se trata de activos antiedad, os péptidos, factores de crecemento ou despigmentantes, adáptanse a todas as rutinas», explica a farmacéutica García.
«Se a pel é sensible xa me iría a activos como ceramidas, que sexan emolientes no rostro. Ou a centella, que tamén está moi de moda. Neste caso sempre se deben buscar activos que hidraten e sexan emolientes como ácidos graxos ou colesterois. O ácido hialurónico máis que restaurar, hidrata, porque non é tan emoliente. Por iso iríame máis a ceramidas, colesterois ou centella», considera Bouzas sobre os tipos sensibles.
E no caso de que se trate dunha pel envellecida? O primeiro a ter en conta é o factor solar. Segundo explica Bouzas, de nada vale aplicar activos antiedad se logo non se utiliza un fotoprotector: «Este ten que estar si ou si en todas as rutinas, pero en peles envellecidas, aínda máis, porque o sol é un do factores que nos provoca engurras. Non teñen sentido esas rutinas con sérums de prezos elevados e logo non coidarse da exposición solar. Ademais, non debe esquecerse que tamén nos protexe doutro tipo de patoloxías».
Se somos principiantes á hora de crear unha rutina facial , debe prestarse atención aos compoñentes que mesturamos na nosa pel. «Coidado con empezar a aplicar á vez activos potentes en altas concentracións. É moito mellor empezar aos poucos, e ir introducindo os activos un a un para observar posibles reaccións indesexables», advirte García. Entón, cales non se deberían aplicar á vez?
«Non recomendaría utilizar retinol, AHA's e BHA coa vitamina C, pois se produciría unha sobreexfoliación na pel, irritación e rojez. O ideal sería utilizar a vitamina C pola mañá, e os outros activos mencionados pola noite. Tampouco recomendaría utilizar os AHA's e BHA's con retinoides na mesma noite, salvo que estean formulados no mesmo produto, pois corremos o risco de sufrir descamación, rojez, irritación, proído… O ideal é que os usemos en noites alternas», recomenda Fernández.
Os hidroxiácidos son moléculas ácidas que exfolian a pel. Dentro deles atópanse os alfa hidroxiácidos (tamén chamados AHA's), os beta hidroxiácidos (coñecidos como BHA's) e os polihidroxiácidos (PHA's). Os AHA's poderían ser os ácidos glicónico, málico ou láctico. Entre os BHAs, destaca o o ácido salicílico, moi recomendado para pel graxa ou con tendencia a puntos negros ou acne.
Unhas recomendacións coas que concorda García: «Se nun mesmo produto combínanse ningún destes activos non hai problema, o fabricante realizará unha fórmula equilibrada en relación á concentración de cada activo. Ademais, este tipo de produtos son para peles resistentes ou non sensibles, e con eles debe empezarse aos poucos, unha ou dúas veces por semana».
Mellores activos segundo o tipo de pel:
- Pel graxa: niacinamida, ácido zelaico, ácido salicílico, ácido hialurónico.
- Pel seca: ceramidas, ácido hialurónico, aceites vexetais (como argán, améndoas ou jojoba), glicerina, colesterol.
- Pel sensible: ceramidas, centella, colesterois.
- Pel envellecida: péptidos, factores de crecemento ou despigmentantes, sen esquecer o protector solar.
Un produto cosmético máis caro quere dicir que é mellor?
«O máis caro non é sempre o mellor, en moitas ocasións págase a marca, pero tamén hai que ter en conta a estabilidade da fórmula e a orixe dos activos. Por exemplo, non todas as vitaminas C son iguais. Hoxe en día hai un auxe no mundo da cosmética e hai marcas moi alcanzables cun prezo competitivo, moi boa relación calidade-prezo. Non é o sota, cabalo, rei de hai cinco anos», recalca García.
En palabras de Bouzas, existirían dúas razóns que encarecen o custo dunha crema ou sérum, pero ningunha das dúas coincide cunha posible mellor formulación: «O primeiro é que resulta complicado facer unha crema con boa cosmeticidad. Cando un laboratorio inviste tempo e diñeiro en mellorar a textura, o cheiro e toda a cosmeticidad dun produto, iso encarece, claro. E a outra razón é a mercadotecnia que poida ter. Todas as accións en redes sociais ou anuncios, aumenta o custo. Creo que hai que saber comprar. Cando un sérum, por exemplo, costa moito diñeiro, hai que mirar ben os activos porque moitas veces o que estás a pagar non é unha mellor calidade. Ademais que agora hai moitas marcas baixo custo que aínda que en cosmeticidad non son as mellores, a función, que é o que nos interesa, cúmprea».
Existe unha certa crenza popular a que se debe cambiar de crema cada certo tempo para que a pel non se «habitúe» a ela. É certo? Fernández aclara que se trata dun falso mito: «A pel non se acostuma a unha crema, senón que é un órgano dinámico. As súas necesidades van variando estacionalmente, coa idade, ou cos cambios hormonais. Hai activos que requiren unha adaptación para ser tolerados, como o glicólico ou o retinol. E neste caso, a pel si se "acostuma" de forma progresiva, e menos mal».
Mitos sobre as peles graxas: nin necesitan limparse máis a miúdo, nin menos hidratación
É outra das suposicións que existen sobre o coidado facial. Debe unha pel graxa limparse máis a miúdo que outra máis seca? «É totalmente falso. O que si é certo é que hai que limpalas con produtos adecuados a ese tipo de pel. Pero tampouco deben de ser produtos moi adstrinxentes para a nosa pel, porque moitas veces ese é o erro. Utilizar produtos tan adstrinxentes que, como a nosa pel necesita un mínimo de graxa para protexernos, se lla quitamos toda o que sucede é un efecto rebote: tende a expulsar máis graxa. Son peles que quedan moi deshidratadas», recalca Bouzas.
En canto á hidratación, este tipo de peles poden optar por outro tipo de texturas máis lixeiras como unha crema en xel ou un sérum.
Non existen diferenzas entre as rutinas masculina e a feminina
«Non hai cosmética masculina ou feminina, é unha cuestión de necesidades, gustos e obxectivos da rutina», afirma García. «A pel masculina é, en xeral, máis grosa e máis resistente que a feminina, ten máis lanuxe facial… pero os patróns da rutina e activos cosméticos que poden utilizarse son exactamente iguais. Limpeza, hidratación e fotoprotección son de novo a base pola que empezar», engade.
Unha opinión coa que concorda Fernández: «As rutinas do home e a muller non se diferencian en canto a pasos a seguir. Aínda que é certo que o home adoita apostar por produtos multifunción, pois é máis partidario de seguir rutinas minimalistas. Máis aló das estratexias de mercadotecnia e os cambios para facer os cosméticos máis atractivos ao sector masculino, os homes non necesitan utilizar cosméticos específicos, xa que o seu coidado involucra elementos moi similares aos do coidado da muller».
Entre os cambios nesa estratexia de mercadotecnia, a farmacéutica apunta aos orientados ao enfoque de produto en canto ao packaging, mensaxe ao consumidor, texturas ou perfumes. «Normalmente destacan os envases minimalistas e en tons escuros. Tamén cambia a mensaxe de comunicación, en moitas ocasións impregnado co que se coñece como “fenómeno de hipermasculinidad”. Adoitan presentar menos perfume engadido, e as texturas son máis lixeiras».
Tamén se podería expor unha rutina facial enfocada ao tratamento de envellecemento cutáneo para o sector masculino? A resposta é que si. «Pódese expor desde dous puntos de vista: rutina con carácter preventivo, na que nos centramos en previr a degradación do coláxeno, ou unha rutina transformadora, orientada a estimular a síntese de coláxeno na pel xa envellecida», sinala Fernández.
Como ser constante coa rutina facial
Sucede bastante a miúdo. Queremos empezar a coidar a nosa pel, pero non somos constantes con esta rutina. Por iso, é importante crear un hábito, tanto polas mañás como polas noites, para que se converta nunha acción máis do noso día a día.
«Non é só estética, hai patoloxías cutáneas como a acne, a rosácea, a psoriase, que necesitan uns coidados cosméticos específicos. Ademais, o uso de fotoprotectores protéxenos fronte ao fotoenvejecimiento (engurras, manchas), pero tamén fronte ao cancro de pel, a súa eficacia está máis que probada», sinala García. Pero non é a única vertente á que fai mención: «Tamén é importante o autocuidado, dedicarse un intre, como un acto de amor propio. O coidado facial pode parecer un pouco frívolo, pero a todos gústanos vernos ben, envellecer do mellor xeito posible. Do mesmo xeito que coidamos o noso corpo facendo deporte, comendo de xeito equilibrado».
- Solicita axuda profesional. «A clave da constancia tamén é ver que os obxectivos expostos coa rutina cúmprense, e isto conséguese cun bo asesoramento por parte dun profesional especialista en dermocosmética, que axuste a rutina ás necesidades de cada pel», apunta García.
- Ten presente que se trata dun acto de saúde e autocuidado, co que poderás previr a aparición de patoloxías como acne, manchas, dermatites, e incluso un melanoma.
- Tómao como un momento de relaxación. «Cando alguén comeza a notarse cambios na pel, engánchase facilmente ao coidado diario, pois quere seguir vendo como evoluciona, ademais de conectar co autocuidado e que este ritual sirva como momento de relaxación», opina Fernández.
- Non fai falta optar por unha rutina moi longa. «Con tres ou catro pasos pódese ter unha pel sa, e son só cinco minutos pola mañá, e cinco pola noite», sinala Bouzas.
- Existen produtos para todos os petos no mercado.
- Evita deixar a rutina de noite para o momento antes de irte durmir.
- Se realista, pero nunca é tarde. «Ademais de ser constante, é importante ser realista con que pódese agardar e que non dos coidados cosméticos. Sempre é mellor previr, pero nunca é tarde para empezar a coidarse. En cinco, dez ou quince anos teremos unha pel moito mellor do que a teriamos sen utilizar ningún activo, e quen sabe se evitariamos o desenvolvemento dun melanoma co uso diario do fotoprotector».