Alemaña facilita a concesión da cidadanía, pero endurece a lexislación de asilo

Juan Carlos Barrena BERLÍN / COLPISA

INTERNACIONAL

Olaf Scholz, en una imagen de archivo.
Olaf Scholz, nunha imaxe de arquivo. AIRBUS / MAX LEITMEIER HANDOUT | EFE

Os estranxeiros cunha «integración sobresaliente» serán naturalizados en só tres anos

20 ene 2024 . Actualizado ás 05:00 h.

Unha de cal e outra de area. O Bundestag, o Parlamento federal, aprobou o venres unha lei que facilita e adianta en tres anos a concesión da cidadanía alemá a estranxeiros, pero endureceu á vez a lexislación para a expulsión de solicitantes de asilo cuxa petición teña sido rexeitada, ademais de aumentar as competencias para que a Policía poida actuar e executar as deportaciones. A Cámara baixa alemá acordou reducir de oito a cinco anos o tempo de residencia no país para solicitar a cidadanía xermana e permitir aos interesados conservar na maioría dos casos a súa nacionalidade orixinal.

Ademais, cando se rexistre unha «integración sobresaliente» do interesado, será posible solicitar o pasaporte alemán tras só tres anos. Beneficiaranse desa posibilidade quen demostren ter uns bos coñecementos do idioma, teñan un rendemento extraordinario nos estudos ou o traballo ou fagan labores de voluntariado para a sociedade. Só poderán solicitar a cidadanía alemá, con todo, quen demostren ser capaces de manterse a si mesmos e ás persoas baixo a súa dependencia cos seus propios recursos.

O Ministerio do Interior cifra nuns 12 millóns o número de persoas que viven en Alemaña con nacionalidade estranxeira. Deles, uns 5,3 millóns viven desde fai polo menos dez anos. Agárdase que a lei entre en vigor en abril e beneficie, por exemplo, aos máis dun millón de turcos sen pasaporte alemán que viven no país.

A concesión da cidadanía está supeditada, ademais, a outras condicións como o recoñecemento da orde democrática básica. A lei aclara que «os actos antisemitas, racistas, contra a orientación sexual ou de xénero ou outros actos inhumanos» son incompatibles coa garantía da dignidade humana que establece a Lei Fundamental. Igualmente esixe o recoñecemento de «a especial responsabilidade histórica de Alemaña con respecto ao réxime nacionalsocialista de inxustiza e as súas consecuencias, en particular para a protección da vida xudía». En relación co ataque de Rusia a Ucraína, tamén se fai referencia á «prohibición de librar unha guerra de agresión». As actitudes contrarias a isto deberían facer imposible a naturalización.

O proxecto de lei foi aprobado con 382 votos a favor, 234 en contra e 23 abstencións e imposto pola maioría parlamentaria das tres formacións que compoñen a coalición de goberno que dirixe o chanceler federal, Olaf Schloz, é dicir, socialdemócrata (SPD), verdes e liberais (FDP). A nova lei favorece aos numerosos migrantes chegados a Alemaña, sobre todo ás xeracións posteriores, aos que xa non se lles pedirá realizar un exame escrito de alemán nin o test de coñecementos sobre o país que se esixe normalmente a todos os que solicitan acceder á cidadanía alemá.

A comisionada de Integración do Goberno federal, a deputada socialdemócrata de orixe iraquí Reem Alabali Radovan, defendeu a aprobación da nova lei pouco antes da votación argumentando que «Alemaña foi sempre un país de inmigración» e que a nova lexislación posibilitará que este país o siga sendo no futuro, sobre todo ante os problemas que se rexistran xa polo cambio demográfico e a falta de man de obra especializada. A deputada liberal Ann Veruschka Jurisch subliñou pola súa banda que supón «un signo tardío de gratitude e recoñecemento cara á xeración orixinal de traballadores migrantes».

Críticas para a nova lei

O portavoz parlamentario de interior da Unión Cristianodemócrata, Alexander Throm, rexeitou o recorte dos prazos para acceder á cidadanía alemá. «Canto máis curtos sexan os prazos, menos arraigados poden estar no noso país. Canto máis curtos sexan os prazos, maiores serán os riscos para o noso Estado», afirmou Throm. Con todo, a naturalización en virtude do artigo 35 da Lei de Cidadanía xa pode revogarse nun prazo de dez anos en caso de falsidade fraudulenta ou información incorrecta. O proxecto de reforma aclara agora que as declaracións incorrectas de compromiso co ordenamento básico libre e democrático tamén poden dar lugar á revogación.

Menos dun mes

Doutra banda, o Bundestag aprobou endurecer a lexislación para que os peticionarios de asilo rexeitados non poidan eludir o retorno forzoso aos seus países de orixe como ata agora. O endurecemento das normas de expulsión inclúe a ampliación da detención en espera de expulsión de dez a 28 días. Ademais, no futuro autorizarase á policía a entrar en cuartos distintos das do interesado para deter a unha persoa que viva nun aloxamento compartido e vaia a ser expulsada. Estas operacións tamén se permitirán cada vez máis pola noite e as expulsións xa non se anunciarán por adiantado. No pasado, as expulsións fracasaron repetidamente porque as persoas afectadas escondéronse e xa non puideron ser localizadas. «Quen non teña dereito a permanecer en Alemaña debe abandonar o país», subliñou a ministra do Interior, Nancy Faeser. «Este é un requisito previo para que a migración sexa aceptada no conxunto da sociedade e para que a integración funcione», afirmou a política socialdemócrata. O proxecto de lei foi retirado da orde do día do Bundestag na última sesión da semana antes de Nadal, porque os Verdes esixiran melloras. Pola súa insistencia, os afectados disporán agora dun avogado. Para as familias con fillos menores de idade, tamén se descartará en principio a detención en espera de deportación. A lei tamén prevé medidas máis duras contra os traficantes de persoas. Debido ás protestas das organizacións de dereitos humanos, introduciuse posteriormente unha pasaxe para garantir que non se criminalice o rescate de refuxiados no mar.

En 2021 e 2022, producíronse unhas 12.000 deportaciones ao ano de peticionarios de asilo rexeitados. O proxecto de lei afirma que se supón que a normativa máis estrita permitirá deportar cada ano a uns 600 deportados máis que antes. Segundo o Ministerio do Interior, a finais de outubro había en Alemaña 250.749 persoas coa obrigación de abandonar o país. Isto incluía a 201.084 persoas que tiñan unha estancia tolerada, é dicir, unha suspensión temporal da deportación. Os motivos dunha estancia tolerada poden ser enfermidade ou falta de documentos de identidade.