Joe Biden e Xi Jinping reúnense despois dun ano de silencio

Miguel Palacio NOVA YORK / E. LA VOZ

INTERNACIONAL

Joe Biden y Xi Jinping se dan la mano en la cumbre del APEC.
Joe Biden e Xi Jinping danse a man no cume do APEC. KEVIN LAMARQUE | REUTERS

O presidente asiático insta a Estados Unidos a «non apostar contra Chinesa» nin «interferir nos seus asuntos internos». Ambos os mandatarios mostran o seu achegamento e pactan sobre o fentanilo e a comunicación militar

16 nov 2023 . Actualizado á 08:31 h.

O presidente de Chinesa, Xi Jinping, instou a Estados Unidos a «non apostar contra Chinesa» nin «interferir nos seus asuntos internos», durante unha cea con empresarios estadounidenses en San Francisco á que asistiron, entre outros, Elon Musk de Tesla, e Tim Cook, de Apple. Xi acudiu a esta cita despois de reunirse horas antes co seu homólogo estadounidense, Joe Biden, para tratar de estabilizar vínculos e previr un conflito aberto ante a súa relación de competencia. «Chinesa nunca aposta contra Estados Unidos, e nunca interfire nos seus asuntos internos. Chinesa non ten intención de desafiar a Estados Unidos ou de desbancalo. Ao contrario, alegrarémonos de ver un Estados Unidos confiado, aberto, en constante crecemento e próspero», declarou no seu discurso o líder chinés, segundo a axencia oficial Xinhua. Da mesma forma, Xi expresou a súa esperanza de que Washington «acolla con beneplácito unha China pacífica, estable e próspera».

O mandatario do xigante asiático afirmou que é «un erro» ver a China, que está «comprometida co desenvolvemento pacífico», como «unha ameaza» e xogar «un xogo de suma cero» contra ela. Xi subliñou que a cooperación mutuamente beneficiosa é «a tendencia dos tempos actuais» e unha «propiedade inherente» das relacións entre as dúas potencias. «Chinesa está a perseguir un desenvolvemento de alta calidade, e Estados Unidos está a revitalizar a súa economía. Hai moito espazo para a nosa cooperación, e somos plenamente capaces de axudarnos mutuamente a ter éxito e lograr resultados mutuamente beneficiosos», asegurou o presidente chinés.

O convite, celebrado nas marxes do Foro de Cooperación Económica Asia-Pacífico (APEC), que acolle San Francisco ata o venres, congregou a magnates e conselleiros delegados que pagaron ata 40.000 dólares por cada mesa de oito comensais. Chinesa trata de reactivar a súa economía, cuxa recuperación tras tres anos de férreo peche pola pandemia está a ser máis lenta do agardado, lastrada pola crise do sector inmobiliario, a retardación da demanda e a alta débeda dos gobernos locais e rexionais, entre outros factores.

Cena  con empresarios estadounidenses en San Francisco a la que asistieron JOe Biden y Xi Jinping
Cea con empresarios estadounidenses en San Francisco á que asistiron JOE Biden e Xi Jinping DPA vÃa Europa Press | EUROPAPRESS

Primeiro encontro nun ano

Era a primeira vez que Joe Biden e Xi Jinping víanse as caras nun ano. Desde entón, a coexistencia entre as dúas primeiras potencias mundiais estivo infestada de desencontros, ata o punto de que a relación acadara o seu peor momento en décadas. Hai nove meses, un globo espía chinés que sobrevoaba os Estados Unidos agreou unhas relacións moi danadas desde agosto de 2022, cando Nancy Pelosi— entón presidenta da Cámara de Representantes— visitou Taiwan. Antes do episodio do dirixible, Biden e Xi reunir no marco do cume do G20 en Indonesia, pero o cruzamento de acusacións motivado polo globo cortou a comunicación entre ambos os líderes. Nin encontros nin conversacións telefónicas durante máis de 365 días.

Pacto sobre o fentanilo e a comunicación militar

As dúas potencias deixaran claro que o obxectivo do encontro era restablecer as liñas de comunicación para que un incidente arbitrario non desemboque nunha crise de consecuencias impredicibles. «Acordamos que se manterán as liñas de comunicación abertas, incluíndo entre o presidente Xi e eu. Os dous acordamos que cada un de nós poderá tomar o teléfono, chamar directamente e escoitaralle de xeito inmediato», detallou Biden nunha rolda de prensa posterior ao encontro. Respecto diso, un dos grandes logros da reunión foi o restablecemento das comunicacións entre as Forzas Armadas dos dous países, que romperon fai máis dun ano tras a polémica visita en agosto de 2022 a Taiwan da entón presidenta da Cámara de Representantes estadounidense, Nancy Pelosi.

Outro dos logros da cita foi un acordo para que China controle a saída do seu territorio duns produtos químicos que carteis do narcotráfico de México usan para fabricar o fentanilo e vendelo ilegalmente nos Estados Unidos, anunciou a Casa Blanca. O Goberno chinés non dixo especificamente que se acadou un acordo sobre fentanilo no seu comunicado oficial, pero si indicou que se chegou a un acordo para crear un «grupo de traballo» sobre narcóticos.

O que si volveu quedar patente durante a reunión foi a tensión entre as dúas potencias sobre Taiwan, a illa autogobernada de sistema democrático que Chinesa reclama como parte do seu territorio e á que Washington envía gran cantidade de armamento. En concreto, Xi aproveitou para resaltar que Taiwan segue sendo o tema «máis importante e sensible» nas relacións bilaterais e, directamente, instou a Biden a tomar «accións reais» para honrar o seu compromiso de non apoiar a independencia de Taiwan.

Para rematar, Biden revelou na súa rolda de prensa que trasladou a Xi a súa preocupación por «abusos de dereitos humanos» en Taiwan, o Tíbet e a rexión noroccidental chinesa de Xinjiang e, ademais, proporcionoulle os nomes dos estadounidenses detidos na China para pedirlles a súa liberación. Os dous líderes tamén se comprometeron a incrementar os voos comerciais directos entre as dúas nacións e colaborar en intelixencia artificial.

Primer encuentro en un año entre los líderes de China y Estados Unidos
Primeiro encontro nun ano entre os líderes de Chinesa e Estados Unidos KEVIN LAMARQUE | REUTERS

Exhibición ante o mundo

A reunión entre ambos os mandatarios durou máis de catro horas e tivo como escenario a mansión campestre Filoli, situada a uns 40 quilómetros de San Francisco e recoñecida por ser un dos escenarios da serie Dynasty (Dinastía). A reunión empezou cos dous líderes posando riseiros ante as cámaras de televisión mentres estreitaban a man e saudaban á prensa. Rematou cos dous camiñando polos xardíns da mansión, dunhas seis hectáreas e inspirados no Renacemento inglés.

Todo estaba calculado ao milímetro para estabilizar a relación bilateral e facer unha exhibición ante o mundo de sintonía, tanto que ata Biden aproveitou para desexarlle un feliz aniversario á esposa do mandatario chinés, Peng Liyuan, e quen comparte co estadounidense a data de nacemento. En concreto, segundo explicou á prensa un alto funcionario estadounidense, Biden pediu a Xi que trasladase as felicitacións á súa esposa e el respondeu dicindo que estaba «avergoñado» porque estivera traballando tanto que se lle esqueceu que era o seu aniversario a seguinte semana.

Pero a pesar de todos os esforzos para mostrar achegamento, o encontro non se pechou tan ben: Ao marcharse, Biden acabou dicindo aos xornalistas que segue pensando que Xi é un «ditador», un cualificativo que xa os afastou a primeira vez que o usou en xuño deste ano.