Pedrógãou Grande, unha comarca con feridas e moito medo un ano despois do gran incendio

Efe CARLOS GARCÍA | CASTANHEIRA DE PÊRA

INTERNACIONAL

Incendios en Portugal, en junio del 2017
Incendios en Portugal, en xuño do 2017 MARCOS MÍGUEZ

«Continuamos de loito e temos medo co verán que se aveciña», admite a veciña dunha aldea onde vivían 11 dos 66 mortos polo lume

16 jun 2018 . Actualizado ás 13:02 h.

Os veciños da comarca de Pedrógãou Grande, devastada hai un ano por un incendio que causou 66 mortos, relatan que aínda hai feridas que cicatrizar e confesan que senten medo de que se poida repetir a traxedia.

«Continuamos de loito e temos medo co verán que se aveciña», admite hoxe Dina Duarte, veciña de Nodeirinho, unha aldea da comarca de Castanheira de Pêra, onde o incendio se cobrou a vida de 11 das súas entón 40 habitantes. Duarte, que asesora ás vítimas dos incendios, asegura que o pánico aínda está nas xentes destas aldeas e advirte que «non sabemos como imos reaccionar cando vexamos o lume ou o fume, é algo que nos preocupa inmensamente».

Do case medio milleiro de casas arrasadas polas chamas, todas as vivendas de primeira ocupación xa están reconstruídas, e do resto, algunhas están en obras e outras pendentes de rehabilitar.

A de Ondulina Maria Fernandes, veciña de Pobrais, aldea de 35 habitantes, xa foi rehabilitada aínda que ela lembra que «todo o que había dentro, que era máis valioso que o edificio, perdino». «O meu marido e eu non fuximos», explicou Ondulina, aínda que alí, en Pobrais, aldea limítrofe con Nodeirinho, tamén morreron outras 11 persoas. «Había momentos en que, co fume, non se vía nada e, se non fose por un depósito de auga que tiñamos detrás da casa, non nos salvamos», lembra a veciña septuaxenaria.

As aldeas arrasadas polas chamas, a maioría con poboación moi envellecida, lembran estes días aos que morreron, moitos deles por intentar fuxir e tomar o camiño equivocado. «Os que optaron por fuxir co coche, morreron», rememora Dina Duarte. Apoderados polo terror, a falta de auga e de luz, moitos saíron en dirección á estrada EN-236, cara a Castanheira de Pêra, onde no quilómetro 5 agardáballes o peor, xa que se formou unha rateira de coches atrapados polas chamas, que ían chocando uns con outros e nos que perderon a vida 47 persoas.

Entre as vítimas, nove membros dunha familia que se xuntou ese día para cear na aldea de Varzeas, tamén próxima a Nodeirinho.

Foi unha traxedia con nomes propios, como explica unha das vítimas, o bombeiro voluntario de Castanheira de Pêra Rui Rosinho. Saíu do traballo -é funcionario municipal- e acudiu ao parque de bombeiros para axudar; el e outros catro axentes montaron unha dotación e cando viaxaban no camión cara ao incendio, un coche que fuxía das chamas embistió contra eles, nun accidente no que un dos bombeiros morreu e os outros 4 resultaron gravemente feridos.

Rosinha, tras case tres meses en coma inducido, saíu do hospital o 14 de decembro pasado e agora segue loitando pola vida cunha incapacidade do 85 % e coas mans abrasadas polas chamas.

O incendio pillou a todos por sorpresa, como conta o octoxenario de Nodeirinho Sebastián Gonçalves, que «estaba no baño de casa cando chegou o lume e, en sete ou oito minutos, arrasouno todo». El quedou sen nada, aínda que puido regresar á súa casa, rehabilitada coa axuda de doazóns. «Ese día fuxín como puiden co coche e sólo quedei coa roupa posta ata chegar á fonte», explicou en alusión á fonte de Nodeirinho, onde os veciños ven agora un halo de esperanza.

Tal era o caos, a calor e a sede, que todos os habitantes do lugar tivéronse que meter dentro da propia fonte o día do incendio para refrescarse do fume e da intensa calor. «É unha fonte con vida», asegura Dina Duarte, motivo polo que mañá, domingo, -coincidindo co primeiro aniversario da traxedia-, o presidente de Portugal, Marcelo Rebelo de Sousa, inaugurará un monumento de pedra xunto a devandito manancial como símbolo de salvación. Tamén, o prestixioso arquitecto Eduardo Souto de Moura está deseñando un monumento que se colocará no quilómetro 5 da estrada EN-236 en memoria dos que alí perderon a vida.

Ademais de 66 mortos, centos de feridos, 500 casas destruídas e 53.000 hectáreas de monte calcinadas, o incendio de Pedrógãou Grande sementou o terror nunha zona e sobreviventes que aínda están lonxe de recuperarse.