A controvertida xestión dos albergues públicos: cada peregrino que pernoita en Sandiás cústalle á Xunta 932 euros

Ningún dos 66 peregrinos que no ano 2023 pagou dez euros por durmir unha noite no albergue público do Concello de Sandiás (Ourense) podería imaxinar que a súa estancia acabaría custándolle ao erario público autonómico a frienta de 932 euros. A conta é ben sinxela: o establecemento logrou ese ano uns ingresos de apenas 596 euros e uns gastos para permanecer aberto de 62.604; se se ten en conta o número de noitadas e o déficit que tivo que asumir a Xunta, o resultado é que, co diñeiro dos galegos, cada un deses visitantes podería irse a un hotel de cinco estrelas varios días a pensión completa. Os números acaba de polos amais da mesa o Consello de Contas, a institución encargada de fiscalizar o sector público autonómico, que fixo público un informe no que cuestiona a xestión da rede pública de albergues, composta por 75 centros abertos os 365 días do ano, que ofertan 3.500 prazas. Contas advirte de que, sobre todo, falta unha planificación. Dos 75 albergues, preto de sesenta son deficitarios.

Coa excepción dalgúns situados no camiño francés (O Cebreiro, Palas de Rei, Portomarín, Arzúa e O Pino) e outros xestionados por convenio (Dumbría, Fisterra ou Padrón), a gran maioría vive a duras penas da respiración asistida da Xunta, sobre todo os da provincia de Ourense. Cada peregrino que pernoita nun albergue público recibe unha subvención da Xunta de Galicia dunha media de 27 euros, cun máximo de 932 euros por cada noite no caso do albergue de Sandiás en Ourense. O nivel de ocupación dos albergues públicos da Xunta está no 20% nos xestionados por contrato e do 25% na xestionados vía convenio. Para conseguir un equilibrio financeiro cos prezos actuais -sen recorrer a subvencións públicas- necesitaríase un incremento do nivel de ocupación ao 76%. No seu traballo, Contas estima que a autofinanciación do servizo pasa un novo prezo por noite, que debería fixarse en 36 euros, moi por amais dos dez euros actuais.

Santiago instálase na marca e repite como primeiro destino turístico de Galicia

Álvaro Sevilla

A auditoría analiza á Sociedade Anónima do Plan Xacobeo, cuxa función principal na actualidade é a de xestionar a rede pública de albergues, e conclúese que os dez euros que abonan os peregrinos que utilizan os albergues non chegan a cubrir nin un terzo do custo do servizo. «Incluso nunha situación de normalidade, o servizo de hospedaxe nos albergues públicos da Xunta de Galicia está fortemente subvencionado (máis de dous terzos dos recursos totais), de maneira que unha parte relevante do custo de aloxamento dos peregrinos é sufragada polo contribuínte galego e non polos usuarios do servizo. Non existe ningún estudo que xustifique nin o prezo fixado pola Xunta de Galicia para a súa cobranza nos albergues públicos, nin a oportunidade ou racionalidade de que este servizo estea subvencionado, nin da proporción ou intensidade desta axuda», critica a institución fiscalizadora.

Estados Unidos consolídase como o país que achega máis peregrinos estranxeiros ao Camino de Santiago

Xurxo Melchor

Contas cuestiona que non existen sistemas de avaliación que permitan coñecer o grao de satisfacción do peregrino, como poderían ser a realización de enquisas ou a análise e tratamento das recensións e comentarios nas redes, para ter un coñecemento da calidade do servizo e analizar como inflúe na demanda e no grao de ocupación da rede. O informe constata a debilidade na planificación da rede de albergues públicos e o empeoramento do nivel de ocupación ao longo do tempo, a pesar do incremento do número de peregrinos.

Contas aprecia incongruencias no modelo de xestión de albergues vía convenio: existen 13 casos nos que a Xunta cede parte a recadación (dous terzos dos dez euros que paga o peregrino) e un, que é o de Pontevedra, no que lle dá o cento por cento do ingresado. A Administración galega asume todos os custos.

Respostas da Xunta

Soster a rede de albergues públicos deficitarios cústalle á Administración galega algo máis de 2,7 millóns de euros, segundo os datos que manexa Contas. E que di o Executivo autonómico? Nas súas alegacións ao informe, a Xunta lembra que o obxectivo da rede pública de albergues nunca foi desde as súas orixes obter un «beneficio económico directo pola prestación deste servizo». Ademais, desde o Goberno galego lémbrase que estes establecementos públicos serven de rede de garantía no inverno para os peregrinos, «cando a oferta privada redúcese». E que esta oferta debe entenderse como un elemento distintivo que non pode asimilarse a outros establecementos hoteleiros ao longo das rutas a Santiago, o que require unha xestión integral dunha rede extensa, tanto cuantitativamente como xeograficamente. Segundo a Xunta, este modelo de xestión é un espello para seguir noutros camiños «en distintas partes do mundo» e, ademais, faise necesario pór en valor a importancia de fortalecer a «imaxe hospitalaria do pobo galego en todas as rutas que van a Santiago».

---

---

---