O Goberno elude tomar unha decisión sobre a AP-9: de momento, nin rescate, nin gratuidade, nin tribunais
GALICIA
Responde as acusacións de ilegalidade feitas pola Comisión Europea sobre a prórroga de 25 anos outorgada a Audasa e avanza que esgotará todas as posibilidades de diálogo con Bruxelas
17 sep 2025 . Actualizado á 21:22 h.O Goberno non tomará de momento ningunha decisión sobre o futuro da concesión da AP-9, nin optou por rescatala nin abordar un novo plan de bonificacións para convertela en gratuíta como saídas ao proceso aberto pola Comisión Europea pola prórroga do contrato en favor de Audasa que o Executivo de José María Aznar concedeulle ata o ano 2048.
O Ministerio de Transportes optou por contestar a Bruxelas, tras o prazo de dous meses outorgado para evitar a apertura dun proceso xudicial contra a Administración española, dando resposta ás obxeccións expostas pola Comisión Europea na que España «achegando as aclaracións precisas e a información xustificativa a ter en conta á hora de que se poida realizar unha valoración sempre en defensa dos intereses xerais de España», sinalan fontes do departamento que dirixe Óscar Puente.
«Esta fase non supón aínda o final do procedemento. Analizaremos os seguintes pasos da Comisión Europea con este recurso para, chegado o caso, esgotar as posibles opcións de resposta», engaden os mesmos testemuños, para insistir tamén que España está sometida a un proceso coa AP-9 a raíz dunha decisión tomada polo PP. En contraposición, o Executivo fai ver que desde o 2018 e ata final xuño deste ano co Goberno de Pedro Sánchez fixo posible que «os usuarios se aforrasen máis de 375 millóns ao circular pola AP-9, en bonificacións directas ou limitando a subida das peaxes».
Orixe do proceso
O proceso aberto pola Comisión Europea arrincou no 2019 cunha denuncia exposta pola asociación galega de consumidores En Colectivo, cuxo presidente, Diego Maraña, tomou como base unha sentenza condenatoria que o Tribunal de Xustiza Europeo ditara ese mesmo ano contra Italia por unha decisión similar á posta en marcha polo Goberno de José María Aznar na AP-9, unha ampliación no período de concesión da autoestrada Livorno-Grosseto-Civitavecchia, vial de 242 quilómetros, en favor da Società Autostrada Tirrenica pA a cambio de ampliar un tramo da infraestrutura que xa explotaba. Como no caso da autoestrada galega e da astur leonesa AP-66 (suxeita ao mesmo procedemento legal que a AP-9), o alto tribunal comunitario ditaminou que o Estado italiano vulnerara a directiva europea sobre contratación pública, ao ampliar sen un procedemento de licitación aberto e público as obras e a mesma concesión da autoestrada.
A Comisión Europea reiterou ata en tres ocasións que a Administración española non só vulnerou as obrigacións legais en materia de publicidade ao prorrogar a concesión da AP-9 e a AP-66 sen sacar a concurso as obras de ampliación do vial ata Ferrol e os 25 anos a maiores de explotación da infraestrutura de peaxe, senón que «España tamén violou os principios xerais de igualdade de trato e de transparencia» ao adxudicar directamente as novas condicións ao mesmo prestador da concesión sen permitir que outras ofertas mellorasen as condicións tanto para o dono da autoestrada, que é o Ministerio de Transportes, como para os propios usuarios do vial. «Cambia o equilibrio económico do contrato a favor do adxudicatario do contrato», conclúe o órgano comunitario para establecer con contundencia que a AP-9 está, polo menos desde hai dous anos, en situación de ilegal.
«O principio de transparencia, que se deriva do principio de igualdade de trato, consiste en garantir, en beneficio de todo licitador potencial, unha publicidade adecuada que permita abrir á competencia o mercado [...] e controlar a imparcialidade dos procedementos de adxudicación» No entanto, a Comisión considera que a modificación e a prórroga da concesión da autoestrada AP-9 «non garantiron en absoluto unha publicidade adecuada».
Bruxelas estima que a prórroga concedida a Audasa para explotar 25 anos máis a AP-9 polo Executivo de Aznar, e que elevou a 75 anos o período concesional, alterou «substancialmente» o contrato polo que se adxudicou a construción e explotación da autoestrada, un real decreto asinado por Franco e o seu Goberno no Pazo de Meirás en 1973 que establecía en 39 anos o tope máximo de explotación privada do vial, prazo aumentado primeiro polo Goberno de Adolfo Suárez nun ano máis, e despois polo de Felipe González noutros dez antes de que Aznar, con Mariano Rajoy como vicepresidente, ampliase a obrigación de pagar peaxes ata o 2048.