O apoio dos radioaficionados no apagamento: «Cando as forzas e corpos de seguridade non tiñan opcións, nós estabamos alí»

Se algo puxo de manifesto o apagamento total foi a excesiva dependencia, a todos os niveis, das novas tecnoloxías. En plena era dixital, o analóxico demostrou o luns todo o seu potencial, xa fóra a través de radios que funcionaban a batería como o protagonismo que tiveron os radioaficionados da Rede Nacional de Radio de Emerxencias (Remer) para que fluíse a comunicación entre as distintas forzas e corpos de seguridade do Estado.

O propio subdelegado do Gobierno en Pontevedra, Abel Losada, destacou «o labor dos cincuenta radioaficionados voluntarios que compoñen a Remer —na provincia de Pontevedra—, que proporcionaron apoio UHF desde as nove da noite permitindo a ligazón da Comandancia da Garda Civil con 21 cuarteis e postos, incluído o aeroporto de Peinador e o propio 112». Durante un longo período de tempo, foron as únicas telecomunicacións viables, confirmou Losada. Estiveron activos ata primeira hora do martes, mantendo a cobertura á comarca de Lalín. «É a primeira vez que tivo que activarse e demostrou unha enorme utilidade en momentos críticos», afirmou.

En Pontevedra, o medio centenar de radioaficionados están coordinados por Ismael Rodríguez Vázquez, quen explicou que, ao decretarse a emerxencia nacional en Galicia, foron activados, de tal forma que participaron no centro de coordinación operativa habilitado na Comandancia da Garda Civil de Pontevedra para coordinarse co resto dos servizos de emerxencias. Alí encomendóuselles restablecer as comunicacións en puntos críticos, neste caso en cuarteis da Garda Civil, hospitais, o centro do 112 na Estrada ou o aeroporto. Mentres non se restableceron as comunicacións oficiais, foron os encargados de dar cobertura. «Realmente quedaran incomunicados. Todos o vivimos. Os teléfonos non funcionaban e os sistemas Tetra que utilizan as forzas e corpos do Estado tiñan unha autonomía que lles deu ata onde lles deu. E, cando non tiñan opcións, nós estabamos alí», asegura Rodríguez.

Unha chamada de atención

Finalizada a crise, Ismael Rodríguez non dúbida en recoñecer que a experiencia foi esgotadora e tamén unha chamada de atención a todos os niveis, ao caerse as comunicacións oficiais: «Tivemos que restablecelas cos nosos medios. A Administración sempre axuda, porque nos proporcionan repetidores, pero todo é mellorable. Agardemos que o que sucedeu lévenos a pensar en que é aquí onde hai que facer un verdadeiro investimento, porque se puxeron en xogo moitas vidas».

O coordinador da Remer en Pontevedra cre que «a situación se controlou a tempo, que os equipos actuaron e restableceuse o fluído eléctrico». En todo caso, o apagamento deu conta de que as comunicacións nun escenario de emerxencia son vitais e determinan que os servizos funcionen. «Aínda que internet é marabilloso e un avance excepcional —explica Rodríguez—, cando todo falla, ten limitacións, e temos que dar marcha atrás e pensar en sistemas antigos, analóxicos, que nos van a sacar do problema». É por iso que sinala que «non convén refugalos, senón potencialos. Telos preparados, operativos, aínda que non se usen a diario».

Os radioaficionados tamén empregan comunicacións dixitais —«estamos ao día», asegura este experto—. Explica que para integrarse na Remer deben superar unha serie de exames en telecomunicacións e ter uns coñecementos que, nalgúns casos, di, rozan o profesional. «É un hobby tecnolóxico e científico no que, por desgraza, cada vez somos menos», sinala Ismael Rodríguez, aínda que matiza que, polo momento, non está morto e hai novas xeracións que seguirán os seus pasos.

Aínda así, insiste na necesidade de «potencialo e apoialo porque xa se ve que si funciona» en casos extremos como o ocorrido este luns. Ese día, deuse a particularidade de que aos integrantes da Remer sumáronse outros afeccionados que non formaban parte da Rede Nacional de Radio de Emerxencias. «Todo o mundo pensa que os móbiles van estar aí sempre e que teñen vida propia, e non é verdade», afirma.

---

---

---