O caso Asunta: os pasos de Rosario Porto e Alfonso Basterra ata matar á súa filla
GALICIA
Meses drogando á nena, unha historia sobre un home de negro, as fotos no computador do pai e a propia relación entre os condenados tras o seu divorcio. Cando se planeou o crime? Por que fixérono? Foi Asunta consciente do que pretendían nalgún momento?
27 abr 2024 . Actualizado á 16:14 h.Pasaron máis de dez anos desde aquel 21 de setembro do 2013 que xeou o sangue de toda España polo asasinato en Santiago a mans dos seus propios pais da nena Asunta, que estaba a piques de cumprir trece anos e á que ambos adoptaron en Chinesa cando era un bebé.
Un caso que volve agora á actualidade pola estrea da serie de Netflix, O caso Asunta, que terá lugar o 26 de abril.
Foron máis de dez anos nos que pasaron moitas cousas. A máis relevante, o suicidio no cárcere de Brieva (Ávila) da nai e asasina da nena, Rosario Porto Ortega, que o 18 de novembro do 2020 aforcouse na súa cela co cinto do seu bata.
Con todo, nin ela nin o seu exmarido, Alfonso Basterra Camporro, mostraron en todo este tempo nin un chisco de arrepentimento e xamais quixeron pór luz sobre as zonas grises que aínda rodean a ese suceso, marcado en vermello na historia negra recente en España. Todas as preguntas que aínda están sen contestar poden resumirse nunha: por que fixérono?
Do crime de Asunta sábese case todo. A sentenza da Audiencia Provincial, confirmada despois polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e polo Supremo, deixou claro que Rosario Porto e Alfonso Basterra idearon e executaron xuntos e de común acordo o plan do asasinato da súa filla. Ambos forneceron á nena, desde polo menos tres meses antes da súa morte, un medicamento que contiña lorazepam, unha benzodiacepina que produce somnolencia e sedación.
O pai foi o que en polo menos tres ocasións, entre principios do mes de xullo e mediados do mes de setembro do 2013, comprou nunha farmacia da céntrica rúa do Horreo da capital galega 125 comprimidos de Orfidal.
Tras aqueles pasos previos, o 21 de setembro do 2013, Porto e Basterra comeron con ela no piso no que vivía o pai tras a separación da parella, no número 8 da rúa República Arxentina, moi preto do domicilio que tiñan a nai e a nena, en Doutor Teixeiro. Foi nese momento no que lle forneceron unha dose tóxica de lorazepam para, cando lle fixese efecto e estivese sedada, asfixiala ata a morte. Despois das 18.15 horas, Rosario foi buscar o seu coche a un garaxe situado na rúa Xeneral Pardiñas, no que levou á pequena ata a casa que tiña en Montouto (Teo). Alí, entre as 18.33 e as 20 horas, tapoulle nariz e boca probablemente cun clínex para asfixiala. Nun momento próximo á morte atoulle os brazos e os nocellos cunhas cordas de plástico laranxa que impediron que Asunta, que estaba ademais moi drogada, tivese a máis mínima posibilidade de defenderse. Consumado o filicidio, deixou o cadáver nunha pista forestal próxima e foise á súa casa para continuar co plan previsto: simular que a nena desaparecera e que alguén descoñecido matáraa.
Os interrogantes
Esta é a verdade probada e demostrada por unha gran cantidade de probas. O xuízo respondeu con certezas a seis das sete preguntas de ouro. Sabemos que pasou, quen o fixo, cando, onde, como e con que. Pero envolto en brumas segue desde hai dez anos o porqué. Por que uns pais asasinaron cruelmente a unha filla que foi no seu día tan desexada que foron buscala a China? Unha sentenza condenatoria non necesita contestar a esta cuestión. Basta con demostrar a autoría do asasinato. Pero a verdade é que todos aqueles que se estremeceron co caso Asunta sempre necesitarán coñecer os motivos dun crime desta magnitude, a duns pais cara á súa filla. Para casos como o de Rosario Porto e Alfonso Basterra case nunca hai explicación.
Nesa neboenta agrisada tamén pulula cal era a verdadeira relación entre os dous condenados. Por que, a pesar de a evidente tensión que mantiñan desde que ela iniciou unha relación cun empresario, el non dubidou en coidala cando se puxo enferma e tivo que ingresar no hospital. Por que ela lle prometeu que non volvería ver ao seu amante, a pesar de que xa estaban separados e legalmente divorciados. Pensaban reiniciar a relación? Os que coñecían a Rosario veno imposible. Comezou nese momento para xestarse o plan de asasinato? Parece que si, que ese foi o punto no que un e outro selaron con sangue e lume o complot que ía atar as súas palabras e os seus silencios cun lazo aínda máis poderoso que o matrimonio ou a paternidade.
As sedaciones previas
Foi entón cando a vida dos Basterra-Porto apartouse da luz e rodeouse de tebras. Sombras que nestes máis de dez anos non deixaron de envolver o crime, impedindo saber con certeza os motivos polos que estes pais que se esforzaban en proxectar unha imaxe de familia perfecta remataron perpetrando ese asasinato.
Por que drogaron a Asunta polo menos tres meses antes do crime? Foron intentos previos de acabar coa súa vida cunha sobredose de lorazepam? A nena deuse conta de que algo pasaba e díxolle ás súas profesoras de música que os seus pais a estaban enganando e que lle deran uns «pos brancos» que a deixaran dous días durmida. A droga deixou rastro no pelo da pequena, polo que era innegable que a inxerira, pero Basterra xamais se moveu un chisco da súa versión de que lle daban un remedio para unha alerxia que ninguén diagnosticou á súa filla.
E que dicir do chamado home de negro? Foi un surrealista episodio ocorrido na madrugada do 4 xullo, semanas antes do asasinato, no que un home vestido con roupa escura e portando luvas de látex entrou no piso no que Rosario e a súa filla vivían en Santiago. A nai dixo que un berro espertou na noite e que foi cando viu aquela figura que atacaba a Asunta no seu cuarto, polo que a perseguiu polo corredor, pero fuxiu. Tamén relatou que o asaltante puido entrar porque ela se deixara as chaves postas por fóra da porta. Xa foi casualidade... Máis raro foi que non denunciase o incidente á Policía e que só falase del cando interpuxo a denuncia por desaparición. Foi outro intento de asasinato por parte dos pais que saíu mal?
Con Porto morta, todo indica que nunca se saberá, xa que ela era a única que, por momentos, deu mostras de que a verdade se lle atragoaba no peito e que quería soltala. Basterra, por contra, sempre se mostrou frío e imperturbable. Del non cabe agardar que un día decídase a contar que pasáballes pola cabeza a el e á súa exmuller naqueles días escuros de finais do verán do 2013. O pai de Asunta segue na prisión de Teixeiro e ata o pasado xaneiro non pediu poder acceder ao terceiro grao, aínda que xa cumpriu máis da cuarta parte da súa condena.
Tampouco parece posible que Basterra explique algún día por que no seu computador había fotografías da súa filla con posturas provocativas, e outras nas que aparecía durmida nun saco, como amortajada. No seu día, o seu portátil desapareceu cando a Garda Civil rexistrou o seu piso e apareceu despois coa súa memoria convenientemente borrada, pero os expertos informáticos foron capaces de recuperar moitos documentos. Entre eles, unha gran cantidade de ficheiros con pornografía na que as protagonistas eran mulleres moi mozos e de raza asiática. Que facía con esas fotos? En ningunhas, a nena parecía ter os ollos vidrosos e as pupilas dilatadas, polo que podería estar baixo os efectos da mesma droga que utilizaron para matala. Falará Alfonso algún día?
Estivo ou non Alfonso Basterra na casa onde mataron á súa filla?
Os feitos dan a entender que Alfonso Basterra ideou en realidade dous plans. Un, compartido con Rosario Porto, para drogar e asasinar á súa filla Asunta. E outro oculto aos ollos da súa exmuller para borrar o seu rastro do complot e que as probas só sinalasen á nai da nena. Estivo moi preto de saírse coa súa.
A Rosario pronto a acosaron as probas. As cámaras de videovixilancia instaladas en bancos e negocios captárona camiñando cara ao seu garaxe e no coche con Asunta subida no asento do acompañante e camiño da casa de Teo. As imaxes botaron por terra a súa versión inicial de que deixara á nena soa na casa facendo os deberes e que xa non estaba cando regresou. Estivo a piques de confesar nese momento, pero non o fixo. Deu a sensación de que temía que se contaba a verdade, Alfonso podía desvelar algo que para ela era máis vergonzante que o asasinato da súa propia filla. O sinal do seu móbil tamén a situou no chalé no que se consumou o crime e a alarma ata rexistrou o momento exacto no que entrou: as 18.33 horas.
Basterra, en cambio, foi moito máis sibilino. Só lle captou unha cámara, a do banco que estaba na esquina do seu domicilio. E foi porque así o planeou e quixo para crearse unha coartada. Nas imaxes véselle ir e vir como un oso engaiolado xusto despois de que el e a súa exmuller puxesen en marcha a fase do plan na que simulaban estar a buscar a Asunta e denunciaban a súa desaparición en comisaría.
Por moito que escudriñaron os expertos da Garda Civil, non atoparon nin rastro de Basterra nas imaxes nas que a nai levaba a Asunta no seu coche cara a Teo. Sen dúbida, el quixo apartarse das accións decisivas do asasinato co fin de librarse da condena. Se non estaba no coche, non podía probarse que estivo na casa e, por tanto, que participou no momento no que a nena foi asfixiada sen poder defenderse por estar drogada e atada de pés e mans.
Un detalle escapou ao control de Alfonso: unha moza que coincidiu con Asunta en clases de francés viulle onda a nena no cruzamento entre as rúas Xeneral Pardiñas e República do Salvador de Santiago. Nese momento tiña que estar xa moi drogada e el agardaba a que chegase Rosario para levar á nena en coche á casa de Teo. A testemuña narrou no xuízo con gran firmeza que, tras ler na prensa como o pai da falecida dicía que non saíra de casa en toda a tarde, decidiuse a acudir á Garda Civil para contar que iso era falso.
Foi o último cravo no cadaleito xudicial de Alfonso Basterra. Os feitos situábanlle xa nas sedaciones previas ao crime, comprando grandes cantidades do medicamento co que drogaron á nena e que, ademais, foille fornecido nunha comida que os tres celebraron aquel día no seu piso. E agora, ademais, custodiando á súa filla drogada para que a súa exmuller levase á morte que ambos planearan. Se o pai estivo ou non na casa de Teo cando a pequena foi asfixiada é outra zona gris do caso, pero non embaza a certeza de que si planeou e executou o plan de asasinato onda Rosario.
As datas crave do crime
Esta é a cronoloxía dos momentos máis impactantes do asasinato que conmocionou a Galicia:
21 de setembro de 2013
Drogada e asfixiada ata a morte. Rosario Porto e Alfonso Basterra forneceron unha dose tóxica de lorazepam á súa filla, levaron á casa de Teo e alí a nena foi asfixiada ata a morte drogada e atada para que non puidese defenderse. Os pais denuncian a desaparición da nena.
22 de setembro de 2013
O cadáver aparece nunha pista en Teo. Dous homes que pasaban nun coche ven tirado na cuneta dunha pista en Teo o corpo sen vida de Asunta, cuxa desaparición fora denunciada o día antes polos pais para ocultar o crime.
24 de setembro de 2013
A nai, detida no velorio. A Garda Civil detén a Rosario Porto no mesmo tanatorio de Santiago no que se estaba velando a Asunta. O arresto deixou pampos aos amigos da muller, moi coñecida na capital galega.
27 de setembro de 2013
O xuíz Taín envía a prisión aos pais. Tras a detención da nai da nena, o xuíz Vázquez Taín fixo despois o mesmo co pai e enviou a ambos a prisión preventiva tras tomarlles declaración. Xa non sairían nunca máis do cárcere.
29 de setembro de 2015
Comeza o xuízo na Audiencia Provincial. Tras unha investigación embazada polo erro cometido no laboratorio da Garda Civil no que a camiseta de Asunta manchouse do seme dun terceiro, o xuízo empezou na Audiencia de Santiago.
30 de outubro de 2015
A xurado condena aos pais por asasinato. Non houbo a máis mínima fisura nin dúbida no xurado popular, que por unanimidade condenou a Rosario Porto e a Alfonso Basterra polo asasinato da súa filla. O xuíz impuxo despois a ambos os 18 anos de cárcere.
22 de novembro de 2016
O Tribunal Supremo confirma as penas. Do mesmo xeito que fixo antes o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, o Supremo confirmou as penas ás que condenaran aos pais e asasinos de Asunta, rexeitando de plano os seus recursos.
18 de novembro de 2020
Rosario Porto afórcase na súa cela. Tras dous intentos anteriores nos que non quedou moi claro se quixo quitarse a vida ou chamar a atención, unha Rosario Porto cada vez máis alterada en prisión aforcouse na súa cela co cinto do seu bata.