Quen é quen no clan Santórum

Javier Romero Doniz
Javier Romero VIGO / AROUSA / LA VOZ

GALICIA

Santórum, a la derecha, con los dos guardia civiles a los que corrompió
Santórum, á dereita, cos dous garda civís aos que corrompeu RAMON LEIRO

O fuxido Juan Carlos rodeouse do seu irmán, parella, cuñado e ata un construtor de planadoras para crear un primeiro anel de confianza; os outros arrestados, todos en prisión, pechan a banda

16 jun 2023 . Actualizado ás 19:55 h.

Juan Carlos Santórum moveuse ata a súa fuga nunha corrente Citroën Berlingo e, a ollos do fisco, cotizaba como un asalariado máis do Diaño Estudos S.L. Unha discreta peme situada na céntrica praza do Parque de Vilanova de Arousa e de oferta concreta: «Todo tipo de actividades relacionadas coa gravación e edición musical, de vídeo e/ou de informática. Fabricación de aparellos receptores de radio e televisión».

De mandamáis, como administrador, figura Sergio Fontao Oliveira. Emilio Xosé Rodríguez Castro, cuñado de Santórum, e Pablo García Villadeamigo completaban o persoal ata o 26 de abril. A última poutada ao narcotráfico, con 4.500 quilos de cocaína incautados, foi a puntilla do Diaño Estudos e destapou un sistema de organización criminal baseado en lazos sanguíneos e lealdades aparentemente inquebrantables. Un clan en toda regra, hermético e de roles claramente definidos.

Por iso é polo que O Diaño Estudos S.L. considérese policialmente «unha tapadeira da organización que facilita aos seus membros cobertura legal para xustificar os ingresos procedentes de actividades ilícitas». Incluso o organigrama supón outro elemento de descoido pola figura do administrador. Sergio Fontao consta de responsable pero, xa na banda de Santórum, nin chega a lugartenente. O único seguro é que Juan Carlos non realizaba actividade laboral algunha nin ten vínculos con devandito sector musical. O seu foi sempre a náutica e pilotar, por iso é polo que aos seus 40 anos recentemente cumpridos acumule media vida no gume da navalla desde os inicios no haxix. O seu xefe entón era Manuel Charlín Gama, o patriarca. Logo chegou Patoco e o seu all star de lancheros, onde Santórum exercía de bolseiro. Pasaron os anos e emancipouse para acabar de xefe en conivencia co seu irmán Ricardo, menos visible pero con idéntico mando en praza.  

Xulgado 3 de Vigo

O principio do fin para os Santórum datouse o 3 de xullo do 2019. Unha cita nun bar de Vigo acendeu a mecha das dilixencias compartidas entre a Policía Nacional e o Servizo de Vixilancia Aduaneira. Juan Carlos viuse co construtor de planadoras Fidel Barroso, considerado «non só o fabricante de lanchas para a organización, senón que é o nexo de unión entre a rama de provedores da sustancia estupefaciente e os transportistas (clan Santórum)». O seguinte foi constatar o alcance da organización con cinco naves industriais. Unha, en Rubiáns (Vilagarcía), pertence a Promocións Ría de Arousa e Vigo S.L. Figura a nome da parella de Juan Carlos e á vez irmá do seu lugartenente, Emilio Xosé Rodríguez Castro. Outra evidencia da natureza opaca do clan. Xa o 23 de outubro, Fidel Martínez probou unha lancha no porto de Bouzas (Vigo) xunto a Santórum, o seu cuñado e o xa mencionado Sergio Fontao. A planadora pertence a Promocións Ría de Arousa e Vigo.

As reunións foron a máis coa incorporación de novos sospeitosos: os irmáns Pablo e Marcos García Villadeamigo -alcumados os Canarios-, José Ramón Maquieira, os pilotos Braulio Vázquez e Ismael Cores e José Yamandú Reboiras. Encontros e máis encontros, recados, xestións, idas e vindas en discretos vehículos adoptando medidas de seguridade ata o punto de acomodarse na paranoia. Todo para operar nas naves de Sanxenxo, Vigo, Mos, Tomiño, O Grove e Portugal, mesmo galpóns na praia do Castelete (Vilanova). Pero a proba definitiva de que algo gordo se cocía chegou entre o 24 e o 25 de febreiro. Ocorreu nun bar do perímetro de Vigo próximo á empresa de Fidel Fernández, que acompañaba a Juan Carlos, o seu cuñado, Fontao e Maquieira. Fronte a eles un dos considerados provedores, Sergio Rodríguez Tadín, galego, experto en haxix e con residencia habitual en Barcelona. Xunto a eles, un «traficante de drogas da zona de Cádiz e piloto de planadoras».

O baile de lanchas desprazadas entre as naves investigadas, co uso dunha gabarra, cabezas tractoras e sistemas de contravigilancia supoñen o enésimo indicio incriminatorio. Tamén «a linguaxe empregada nos contactos telefónicos, sempre deliberadamente críptico», conclúe a investigación. Mesmo Fidel contrata en Portugal un transporte para enviar semirrígidas a Málaga coa maior discreción. Fidel descóbrese igualmente o 13 de marzo ao citarse con Santórum nas inmediacións de Sanxenxo. Chegou ao encontro acompañado dos considerados provedores da mercancía: o xa citado Sergio Tadín e Abdellah O Kamouni Morade. Por amais deles, un espectro de números de teléfono nos que tan só se escoita falar en clave e con pronunciado acento de Sudamérica.

Organizar semellante infraestrutura de planadoras implicou exporse en pleno confinamento. O 14 de abril visitaron praias en Dorrón e Bordóns (Sanxenxo) e Samieira (Poio) como opcións para a descarga. Constátase igualmente que a nave de Tomiño, no polígono industrial O Sobral, ten acceso directo ao embarcadoiro do río Miño. Xa de regreso a Arousa multounos a Garda Civil por saltarse o estado de alarma. Sancionou a Juan Carlos, o seu cuñado Braulio Vázquez, Ismael Cores e Fontao. Deu igual, Santórum e o seu cuñado regresaron ao día seguinte cun remolque enganchado ao coche. Xa o día 21, cinco antes das detencións, resulta evidente que todo se acelera coa compra de 2.000 litros de combustible: «Non é unha cantidade relacionada coas actividades diarias de calquera cidadán, senón que é a cantidade que se baralla no narcotráfico para alimentar lanchas rápidas», engade a investigación. 

Últimos flocos

A repartición de teléfonos satelitales efectuouse ao día seguinte. Juan Carlos ordenou a Pablo García a entrega de varios a un descoñecido. Xa pola tarde, Santórum e os seus lancheros «acordaron mesmo as cantidades que debían ir en cada unha das embarcacións» pertrechadas para saír desde diferentes puntos do litoral. Constátase igualmente que Juan Carlos se fai cargo de pagar os alugueiros de cada nave. Mesmo se observa como entre os seus plans figura vixiar, como vén sendo norma habitual, as patrulleiras que o Servizo de Vixilancia Aduaneira posúe en Marín. «Pretenden detectar algún movemento que lles poida alertar de que se atopan pendentes dalgún operativo encamiñado cara ao seu interceptación». O seguinte foi facer provisión de alimentos e auga, mesmo verter polo sumidoiro o combustible sobrante e desfacerse de máis probas. Daba igual, o día 25 caeu o alixo de catro toneladas e media en alto mar a bordo do Karar. Ao día seguinte, no seu Arousa natal, o clan Santórum foi detrás.

A Juan Carlos cónstanlle dous números de teléfono móbil, un español e outro portugués. Outra evidencia da súa paixón polo país veciño. Tamén se sabe que planeou unha posible fuxida por mar. Comentoullo a Fontao poucas horas antes de explotarse a investigación. «Se houbese algún problema iría a Esteiro (Muros) para ocultar a mercancía de xeito seguro nunha cova existente e agardar a que a vixilancia minorase para con posterioridade recoller a cocaína». Só a idea permite calibrar a percepción que Santórum ten do litoral galego e as súas distancias, praias, calas, portos e mesmo covas. Agochos naturais ata agora máis propios de piratas que de narcos.