Tras o impasse derivado das eleccións, negociacións e formación de goberno, as comunidades autónomas recibiron o primeiro -dicir que agardo que sexa o último sería un tanto iluso- xerro de auga fría do novo Executivo: a entrega dos 2.500 millóns que se lles debe polo cambio de criterio na imputación dos ingresos do IVE no ano 2017, dos cales 200 son de Galicia. É un tema que, segundo a Ministra de Facenda, prescribiu».
Obviamente, a primeira lectura hai que facela en clave galega. Esa contía equivale ao 2,7 % dos ingresos procedentes do sistema de financiamento que figuraban no orzamento da comunidade para o ano 2019, que agora o Executivo galego, a pesar de corresponderlle, non cobrou e non debería, nin creo que lle deixen, recoñecer como dereito de ingreso. Isto, de entrada, vai supor o incumprimento dos obxectivos de déficit, o que vai penalizar a Galicia a pesar de que, no exercicio da responsabilidade á que está obrigada, pero que non abunda no resto de comunidades, cumpriu os últimos anos estritamente as regras de xogo. Para aclarar mellor a importancia do que estamos a falar, habemos de dicir que eses 200 millóns superan todo o investimento e aposta pola I+D+i, tan necesaria para o noso tecido produtivo, que figuraba nos orzamentos galegos.
Pero máis aló da cifra e do que implica para Galicia, o mantemento da posición manifestada polo Goberno central vai supor que as relacións financeiras entre leste e as comunidades -establecidas nun sistema de financiamento que xa excedeu a súa vixencia, e que require dunha reconsideración completa pola realidade que xera de falta de xustiza e suficiencia-, poden ser alteradas unilateralmente, rompendo os principios de seguridade, respecto e lealdade baixo os que deben operar. En suma, é un ataque máis á xa tan vapuleada autonomía financeira sobre a que teoricamente construímos este Estado.
Por todo iso, e con independencia da orixe do problema, de que o Goberno de entón xa tiña que ter articulado unha solución de trámite en paralelo ao cambio na operativa do IVE que o xeraba, e da situación de transitoriedade que vivimos estes anos ligada aos cambios de Executivo e aos procesos electorais, o que procede é deixar de botarse as culpas mutuamente e articular os procedementos necesarios para algo tan simple como é cumprir o acordado, que ademais está plasmado nunha norma con rango de lei. Isto, que parece obvio, que se esixe desde as administracións ao conxunto da sociedade, debe ser tamén a norma básica de todo goberno. O contrario é atentar contra o principio de seguridade xurídica, básico en calquera ámbito, pero de forma especial en todo o que ten que ver coa economía. Por iso creo que na solución deste problema xogámonos algo máis que 200 millóns.