Alerta en Tráfico polo número de peóns falecidos e porque ao tradicional perfil de vítima na comunidade súmase o de condutores arroiados ao baixar dos seus vehículos
29 ene 2019 . Actualizado ás 10:32 h.Que en Galicia haxa catro mortos en accidentes de tráfico nun mes parece indicar un regreso á tendencia de descenso na sinistralidade na estrada, despois do repunte do ano pasado, cando perderon a vida 104 persoas. Pero se tres deses catro mortos son peóns, a perspectiva é outra, porque ese é un tipo de accidente moi enraizado en Galicia, onde o peón se xoga a vida en travesías e beiravías mentres fai a súa rutina diaria. A esa circunstancia engádese o aumento de atropelos a condutores que se baixan dos seus coches sen tomar medidas de protección. «En Galicia mellorouse significativamente a accidentalidade por atropelo, moi propio de Galicia e vinculado á dispersión xeográfica, á poboación maior e ao uso de pezas escuras», asegura María Victoria Gómez Dobarro, coordinadora da DXT en Galicia. Pero saltou a alerta e recoñece que se deben tomar medidas sobre os tres factores que inciden nos atropelos: vía, vehículo e factor humano.
En dous de cada tres atropelos é o peón o que comete a infracción, polo que Dobarro considera decisivo continuar facendo campañas educativas «para que respecten as normas e non se cometan imprudencias, como cruzar por lugares prohibidos ou de forma inadecuada». Cre que os peóns deben asumir comportamentos adecuados «máis aló do que indican as normas e complementalos co que nos di o sentido común».
Gómez Dobarro sinala a outra pata do factor humano nos atropelos: o condutor. A súa incidencia destaca nas contornas próximas a poboacións nos que a velocidade pode marcar a gravidade dun accidente. «Os estudos indícannos que, en caso de atropelo, a 80 kms/h morren o 95 % dos peóns; a 50 kms/h, o 50 %, e a unha velocidade de 30 kms/h, morren o 5 % das vítimas», di Dobarro.
A estrada é o terceiro factor que cita: «As condicións da vía pódense mellorar deseñando unha contorna seguro, cunha sinalización adecuada e reservas de paso para peóns, e con medidas que os separen dos vehículos». E con solucións que fagan que os vehículos reduzan a velocidade, mediante bandas rugosas, chicanes ou rotondas. «Son medidas que permiten aumentar a percepción visual dos condutores sobre os peóns», explica.
O perfil da vítima de atropelo mortal en Galicia é o dunha persoa de máis de 65 anos, que vive preto da estrada, que cruza a calzada unha ou máis veces ao día e que viches roupas escuras. A ese perfil diríxense as accións preventivas da DXT, que teñen a súa tradución máis clara na repartición de chalecos que realizan as patrullas da Garda Civil en plena carretera. «En Galicia están a facerse moitas cousas, pero todo é pouco porque segue habendo atropelos», lamenta Francisco Javier Molano, tenente coronel xefe da Garda Civil de Tráfico de Galicia. Para el é fundamental a contorna dos maiores para convencelos de que teñen que protexerse e facerse ver cando saian á estrada, con pezas reflectoras ou cunha lanterna, «para que non se xoguen a vida».
Molano está convencido de que hai que intentar cambiar a mentalidade dos peóns e de quen os rodean e lembra que máis da metade dos atropelos do ano pasado ocorreron en momentos de pouca visibilidade e as vítimas non levaban ningunha peza reflectora. «Non podemos deixar que os nosos maiores morran na estrada», sostén o tenente coronel, que considera que «é preferible un enfado co familiar que deixalo que corra o risco de ser atropelado». E engade: «A diferenza entre vivir ou morrer é un euro, que é o que custa un chaleco reflector».
Lembra que os maiores son peóns de risco, e que con eles «hai que actuar con enerxía, porque son máis vulnerables, teñen máis idade e non reaccionan da mesma forma». Apunta, ademas, outro factor: «O exceso de confianza ao usar a estrada cada día desde hai anos»
Coincide con Gómez Dobarro en que agora hai dous tipos de vítimas de atropelos. O tradicional: unha persoa de idade avanzada que se move pola contorna da súa casa e que co paso dos anos ha ir perdendo facultades físicas e sensoriais. E o novo: o peón sobrevindo, un condutor que se baixa do coche e é atropelado. No 2018 morreron así cinco presentas en autovías e autoestradas. E dos tres atropelos mortais deste ano, dous eran condutores. Un, un camioneiro que cruzaba cara ao seu vehículo en Sada despois de comer. O outro, un repartidor de pan acadado por unha camioneta en Catoira despois de baixar da súa furgoneta.
O tenente coronel advirte desa situación de risco e ve fundamental «ter o chaleco a man, non no maleteiro, porque cando se necesita é en momentos de tensión e debe estar o máis preto posible para pólo antes de baixar do coche». Ese tipo de atropelos, máis os de casos de condutores que se baixan tras parar na beiravía son os que xustifican, adianta a coordinadora da DXT, que se estean estudando e reformulando as medidas de protección neses casos.
