O que queda cando rompe unha amizade

FUGAS

O debut literario de Raquel Congosto, «Amiga miña», está cargado de reflexións sobre unha amizade que morre e a nova realidade que florece entre as súas cinzas

18 jul 2025 . Actualizado á 05:00 h.

Sobre o duelo pola morte dun ser querido hai centos de novelas e sobre o divorcio pode haber outras tantas —aínda que nos chega con ler a Rachel Cusk—. Con todo, non hai moita literatura sobre esa amizade perdida, fracturada, que te obriga a desviar a mirada no bar cando, inevitablemente, ambos vos acabades atopando.

Amiga miña (Blackie Books) vén resolver esa ausencia falando, precisamente, do baleiro que queda na vida da autora cando a súa amiga —que tamén era socia e compañeira de piso— decide pór punto final á súa intensa relación. A través de momentos tenros, outros máis agridoces e unha ristra de conversacións e discusións, asistimos á historia de como nace, crece e morre algo tan fráxil como a conexión humana.

Conta Raquel Congosto (Madrid, 1978) no capítulo «cero» deste, o seu debut literario, que non estamos ante o seu primeiro intento de escribirlle á amizade rota. Xa houbo un antes, que foi «como regar as plantas máis velenosas da miña cabeza». Algo así como unha catarse. Pero non queda moito daquela bilis neste segundo asalto, que está máis ben tinguido de nostalxia e certa empatía. A propia Raquel confesa non querer escribir unha historia «lastimera» e lógrao apoiándose na tenrura e nas ganas de contar o que sucedeu entre ambas as, non para perdoar, senón para aceptar que se acabou.

E non é tarefa doado iso de botar a vista atrás e enfrontarse con compaixón á historia completa, que tamén inclúe erros propios. O mecanismo de Raquel para levar a cabo a proeza é non contar a súa historia, senón a de Celia e Marina, dúas alter ego que colocan en terceira persoa a dor que se viviu en primeira. Como demostraron Veronica Raimo en Nada é verdade ou Annie Ernaux en Memoria de moza, a distancia é a mellor amiga da incomodidade.

Raquel, arquitecta de profesión, sabe ben que os espazos, os edificios e os recunchos son esponxas para o recordo e son capaces de manter moi vivas as relacións mortas. As de parella e as de amizade, que en ocasións parécense máis do que parece. «Que máis dá o sexo, nós claro que eramos unha parella», di Celia sobre a súa relación con Marina. E a cicatriz da ruptura doe como un divorcio.