Antonio Bonet, premio Torrente Ballester de narrativa en castelán: «Kafka está no fondo deste "thriller" claustrofóbico»

A angustia de descoñecer a orixe de todos os teus males. O protagonista da súa primeira novela levántase unha mañá con resaca e empeza a perdelo todo —a súa parella, o seu traballo, a súa casa e ata a súa cidade— sen saber o porqué. O filólogo, guionista e produtor de cine Antonio Bonet de Luna (Madrid, 1970) axunta o absurdo, a crítica social e o humor no seu debut literario, A soidade dos réptiles, obra gañadora do XXXVI premio Torrente Ballester de narrativa en lingua castelá, concedido pola Deputación da Coruña. O madrileño, que identifica as influencias kafkianas deste «thriller claustrofóbico», recibe o galardón con entusiasmo e esperanza porque «o cambia todo», confesa, e confírmao como escritor.

—Cando empezou a escribir?

—Antes sentía vocación polo cine, mentres a literatura era como un hobby, pero co tempo foise convertendo en primordial. Empecei escribindo guións de curtos de ficción que lograron funcionar e gañar premios, como Clases de ruso, con Luis Tosar; e As viandas, con José María Pou. Tamén fun galardoado por guións para longametraxes, pero non chegaron a facerse as películas.

—Como xurdiu a escritura desta historia?

—Esta novela foi primeiro un conto que escribín hai dez anos. Ocorréuseme a historia dun home ao que todo o mundo empeza a darlle de lado, sen que haxa ningunha explicación para iso. Escribín o conto, que tería sete ou oito páxinas, e tituleino Relato kafkiano, cun toque de humor, algo de thriller e de absurdo. Logo fixen o máster de narrativa da Escola de Escritores de Madrid e o primeiro ano pedíronnos escribir unha novela dunhas 30.000 palabras e decidín converter este relato nunha novela curta, que chamei Os tres días da ponzoña. Pero ao reescribila, uns anos despois, fun engadindo cousas, foise expandindo e acabouse transformando, sen eu planealo, nunha novela longa. Pasou de ser un conto de sete páxinas a unha novela de 60.000 palabras.

—En que está inspirada? É autoficción?

—Adoitan ocorrérseme historias deste tipo, tamén teño unha curtametraxe ao estilo. Non sei de onde sae a inspiración, está Kafka no fondo deste thriller claustrofóbico. Dos clásicos, é o autor que máis me puido influír. Pero tamén hai moito humor e crítica social. Hai un reflexo de que a sociedade pode ser verdadeiramente terrible en moitas ocasións.

—O xeito en que van expulsando ao protagonista da súa propia vida lembroume a Casa tomada, de Julio Cortázar.

—Pois me encanta Casa tomada. Non pensei nela ao escribir esta historia, pero é moi posible que me influíse porque é un dos meus contos favoritos.

—É máis contista que novelista?

—Non, realmente creo que son as dúas cousas, pero si que empecei escribindo contos. Non me lancei a escribir unha novela de súpeto. Estiven durante moitos anos escribindo contos, que aínda sigo reescribindo. De feito, ao premio Torrente Ballester enviei tamén un libro de contos, Os once principios de Cornelius W. Sillitoe, e quedou entre os dez últimos seleccionados para o premio de narrativa en castelán. É un orgullo.

—Por que decidiu presentarse?

—É un premio prestixioso, sempre oíra falar del. O que me daba medo é que non hai unha editorial detrás e por iso pensaba enviar só o libro de contos, pero ao final mandei tamén a novela e menos mal que o fixen porque senón non o gañaría... (Risos).

—Tiña expectativas?

—Gústame moito a miña novela, pero non agardaba gañar porque sempre envían moitísimas obras. Aínda que sexa boa e guste, é moi difícil gañar este tipo de premios. A verdade é que non o mandas por mandar, sempre o mandas coa esperanza de gañar, pero non tiña grandes expectativas. Pensaba que podía gustar, e gustar moito, pero de aí a que fóra a que máis podía gustar para gañar o premio, non.

—É este o seu primeiro premio literario?

—Si, eu só gañara premios por curtametraxes, pero fai xa máis de vinte anos. Este é o meu primeiro premio literario e dáme unha alegría enorme porque me confirma que podo facer isto, que vallo para isto. Este premio para min cámbiao todo, dáme esperanza para seguir escribindo.

—Que ocórrelle ao seu protagonista?

—É un home ao que se lle empezan a torcer as cousas. Primeiro, coa súa parella; logo, no traballo; despois, coa comunidade de veciños... E vai in crescendo ata que ten problemas con toda a cidade. Está escrita coma se fose un thriller claustrofóbico, pero chea de absurdo kafkiano e humor. Creo que ten profundidade e carga social, pero tamén é entretida e mantén ao lector enganchado desde o principio ao final.

—Ese final, que non contaremos, está escrito para que perdure na memoria.

—Pois non estaba proxectado, xurdiu así mentres escribía. A novela ía rematar no capítulo anterior. Ese final xurdiu só, espontaneamente.

—Por que ese título?

—Non me convencía o título da novela curta, Os tres días da ponzoña; logo chameino Fauna abisal, no primeiro borrador de novela longa; e finalmente, A soidade dos réptiles, porque me gusta xogar coa ambigüidade e o protagonista soña unha noite que ten ollos de réptil.

—Cales son os seus referentes literarios?

—A novela que me gustaría escribir é O proceso, de Kafka. Paréceme a idea máis xenial da literatura: un home ao que procesan e non sabe o porqué. Gústame moito Cosmos, de Gombrowicz; os contos de Cortázar; Dublineses, de Joyce... Acabo de ler Unha tumba para Boris Davidovich, de Danilo Kis, que é un libro de relatos e encantoume; os contos de Dino Buzzati, e Un verdor terrible, de Labatut.

—Creo que é vostede filólogo.

—Estudei Empresariais e máis tarde, Filoloxía Inglesa. Traballaba no departamento de riscos dun banco, pero presenteime á Escola de Cine de Madrid, seleccionáronme, estudei Dirección e montei unha produtora. A banca era un mundo máis seguro, pero fixen o que tiña que facer.

—Algún proxecto no escritorio?

—Si, quero reescribir o libro de relatos que presentei ao Torrente Ballester e unha segunda novela, titulada Non quedará nin o recordo.

---

---

---