Alfombras florais de Ares: catro décadas de tradición chaman a unha substitución xeracional

Paca, Soíña, Gelucha, Rogelio, Teri, Manolo… así ata medio centenar de nomes propios fan posible que cada mes de xuño —desde fai catro décadas—, polo Corpus, as rúas de Ares cúbranse baixo un manto de flores.

As alfombras, tan efémeras como laboriosas, levan un traballo minucioso que apenas se ve, desinteresado, pero que non atopa substitución xeracional. «Por favor, pon que ten que vir máis xente a picar». Dio Carmen, veterana no oficio. Sentada xunto ás súas compañeiras, rodeadas por caixas de «verde», a súa tesoira non para de desmenuzar as ramas de todo un bosque de túas que se acumula no patio das escolas do Lago; un dos dous puntos «oficiais», xunto á reitoral, de picado e depósito dos materiais para elaborar os deseños.

Hai un mes que empezaron a faena. Desde as tres e pico ata as sete da tarde. Día tras día. Hai café, algo de picar e palique. Teri, afanada na súa tarefa, sae pitando porque hai que ir traballar. Soíña bota cálculos de todo o que falta. Pilar mira por amais das lentes... tris, tras, tris, tras... e xa levan máis de cen caixas. A ollo de bo cubero, uns 500 quilos.

A poucos metros de alí, nunha adega que hai anos presta un veciño, Pilar , Milu e (outra) Teri tamén lle dan á tesoira. Van por libre, igual que outro puñado de veciños que «pican» nas súas casas.

María Bujones, secretaria da Asociación Alfombras Florais de Ares, e Alma Barrón, membro do Goberno local e que desde ben pequena lembra a tradición, fan de cicerone mentres aproveitan as visitas para repasar tarefas pendentes. «Este ano non haberá pampillo». É a flor que dá o característico amarelo. Parece que non é boa, pero tampouco é menos certo que «non hai quen vaia a collela». Antes ían os máis novos. No seu lugar, compraranse 47.000 caraveis. Un parche. «Isto é unha cousa dos veciños; sen eles acábase», lamenta Alma. O que se fará nesta edición, esta fin de semana, é un traballo conxunto, porque xa non hai mans suficientes para que cada rúa confeccione a súa alfombra. Por iso concentraranse os tapices desde o paseo marítimo ata a Alianza, na praza fronte á igrexa. E, se quedan forzas —e recursos— algunha sorpresa máis.

«Espadana e fiúncho»

«En Ares, de toda a vida se botaba espadana e fiúncho o día de Corpus por onde pasaba o santísimo, pero non había flores. Hai 40 anos, un chico empezou a facer diante da súa porta un cristo moi bonito e a raíz de aí, empezamos todos. Nesta calle, naquela, na outra… pero agora, a mocidade non quere». Así resume Carmen —non deixa de picar nin un minuto— a orixe e o futuro da celebración que cada ano atrae por centos, se non miles, de visitantes á vila.

Ao chegar á reitoral, ao fondo vese a Manolo zurrando duro coa fouce. As ramas grandes déixaas en tronco pelado. A cadea produtiva avanza cara ao grupo de Mari, Anxos, Elena, Rogelio, Paca, Iago, Raúl e Gerardo. Levan outras cento e pico de caixas. Hai cháchara, batallas, recordos... «Vero a de Lilí, que ten uns 40, tiña ano e medio e andaba por aquí mentres picabamos, pero iso xa non o hai», di Anxos.

O resultado de todo ese traballo comezará a tomar forma nunhas horas. As flores, para o último momento. Chegarán as hortensias, os caraveis, as cunchas que recollen os nenos; tamén o arroz, os pousos de café achegados polos bares, o serrín ou o sal. E o sábado, a confeccionar. A tarefa está aberta a todo aquel que queira participar. É a parte máis amable e divertida de todo o proceso, aínda que «ás tres da mañá quedan só os de casa. Lembro anos de acabar ás sete e media», apunta Alma.

Última visita. Guillermo —que tamén canta en Trobadores—, Macamen, Mariluz, Carmen, Pilar e Sofia (veciña de Burela) aplican a mesma técnica, tesoira en man. «Din que vai chover», cuestiona Macamen. O problema é o vento, aínda que tamén hai truco para iso: auga con cola e unha sulfatadora. Man de santo. Calquera treta é boa con tal de que o tapiz floral chegue composto ao domingo pola tarde. Entón, a procesión do Corpus Christi pasará o rodete. E o ano que vén, volta a empezar, ou polo menos mentres as Pili, as Carmen, os Gerardo ou as Teri poidan.

---

---

---