As dificultades burocráticas e a desmotivación, razóns para a enorme abstención da emigración

Carlos Punzón
C. Punzón VIGO

ELECCIÓNS 2020

CEDIDA

A maioría dos que recoñecen non ter intención de votar aducen unha gran desidia electoral polos trámites e dificultades implantados desde o 2011

24 sep 2019 . Actualizado ás 17:07 h.

A maioría dos emigrantes españois que deixaron de participar nas eleccións xerais, autonómicas e europeas aducen como razón principal para a súa abstención as dificultades que entraña o sistema do voto rogado implantado no 2011 cos votos de PSOE, PP, CiU e PNV e a complexidade que lles supón desprazarse ata os consulados máis próximos aos seus lugares de residencia para poder emitir presencialmente os seus votos. O 39 % dos emigrantes que levan menos dun ano residindo no estranxeiro e que non votaron nos últimos procesos electorais sinalan que non votan por carecer de consulados próximos, o 26 % sinala que lle foi imposible enviar de xeito efectivo a súa papeleta pola estreiteza dos prazos legais asignados para rogar o voto, recibir a documentación electoral e remitila a tempo a consulados ou xuntas electorais, e un 12 % recoñece non saber como tería que votar. Ditas respostas foron achegadas por 2.000 emigrantes españois a unha enquisa realizada pola plataforma Marea Granate (a cor do pasaporte), grupo que abandeira a reivindicación de facilitar o voto aos residentes noutros países para que deixe de representar apenas tres puntos de participación entre os máis de dous millóns de españois emigrados ao estranxeiro, dos que medio millón proceden de Galicia ou son descendentes de persoas que vivían na comunidade na súa orixe. 

O traballo da Marea Granate traza un escenario diferente para os emigrados que levan entre un e cinco anos no estranxeiro. Para eles, o principal motivo que xustifica a súa abstención na desmotivación que recoñecen apártalles das urnas, despois de que nos últimos oito anos teñan acumulado dificultades para poder votar, desconfiouse da limpeza dos seus escrutinios ou mesmo da conveniencia de que o voto exterior poida cambiar o resultado da vontade electoral dos residentes no país. Dita resposta foi achegada polo 30 % dos enquisados, mentres que as dificultades para acceder a un consulado é o segundo motivo que motiva a abstención. A desmotivación aumenta ata nun 55 % dos casos entre os emigrantes que levan residindo no estranxeiro máis de dez anos.

Detrás desa desconexión xerada entre a emigración Marea Granate apunta tamén a un alto índice de españois que nin sequera están inscritos nos seus consulados de referencia nun 47 % polas dificultades para acceder ás legaciones diplomáticas, que só adoitan estar na maioría de países nos seus capitais, ou separadas a centenares de quilómetros. Pero outro 32 % alega como motivo para non inscribirse o medo a perder os dereitos que ten en España en materia sanitaria pensando na volta ao país ou nos períodos de tempo que por vacacións ou outros desprazamentos poidan levar a cabo. Lembra Marea Granate que os cambios de domicilio dos residentes no estranxeiro cando acceden a outra vivenda ou se van a outra cidade do mesmo país no que residen teñen que facerse de xeito presencial, o que supón en ocasións un alto custo económico e en tempo que non todos poden permitirse.

Un de cada tres electores que residen no estranxeiro indican ademais que as papeletas non lle chegaron a tempo para exercer o voto, sendo o tempo de espera máis común ata recibir a documentación vía postal de 39 días, que aumenta en 52 no caso dos emigrados a América, a 51 no caso dos de Oceanía e de África e 54 nos de Asia.

Marea Granate lembra que o Estado debe de garantir o voto dos seus cidadáns, «todos os españois somos iguais ante a Lei, todos os españois temos dereito a votar, todos menos os dous millóns que residen no exterior», lamenta a plataforma, que anuncia que seguirá loitando pola erradicación do voto rogado e a implantación de sistema de participación electoral igualitarios.