As grandes enerxéticas se autoexculpan e devolven o golpe a Rede Eléctrica, á que culpabilizan do apagamento
ECONOMÍA
As empresas de Aelec atribúen aos operador fallos de planificación nas instalacións necesarias para garantir a seguridade e na xestión da interconexión con Francia
23 jun 2025 . Actualizado á 20:56 h.Despois do Goberno e Rede Eléctrica, este luns foron as grandes enerxéticas as que presentaron un informe sobre as circunstancias que concorreron para provocar o grande apagamento do 28 de abril. Aelec -entidade da que forman parte Iberdrola, Endesa e EDP, entre outros- responsabiliza directamente ao operador do sistema, ao considerar que o cero enerxético produciuse por «un fallo grave de control de tensión por non dispor de plantas de xeración convencional suficiente debido á falta de programación», afirmou Marta Castro, directora de Regulación.
Nun estudo elaborado por Compass Lexecom e Inesctec, a entidade asegurou que xa nos días previos ao 28 de abril producíronse incidentes de fluctuaciones que levaron á desconexión de plantas de xeración -entre eles o día 22, cando se refugaron o ciclo de gas dAs Pontes e a nuclear de Ascó-, entendidos como «avisos» do que se aveciñaba. As eléctricas insisten en que Rede Eléctrica infravaloró as plantas que tiña que activar como respaldo para poder arrincar a funcionar no caso no que se producisen problemas na rede -as integradas nos denominados mecanismos de axuste- e tampouco operou de forma adecuada a rede de interconexión con Francia.
O cruzamento de acusacións non se detén, despois de que o pasado martes, o Goberno repartise culpas entre o xestor do sistema e as empresas operadoras, e só unha xornada despois Rede Eléctrica atribúe a responsabilidade en exclusiva ás compañas. A empresa presidida por Beatriz Corredor sostén que os propietarios das instalacións levaron a cabo desconexións «anómalas» e tampouco operaron de forma correcta as plantas de respaldo ao sistema.
«Non analizamos se se cumpriu por parte da xeración convencional as súas obrigacións de control de tensión», explicaron os consultores do estudo, a pesar de ser esta unha das pedras angulares das críticas de Rede Eléctrica, desprendidas tamén en parte polo Goberno central. Con respecto á perda de 2.000 megawatts de xeración poucos segundos antes de producirse o cero enerxético, Castro aseverou que «parece pouco probable que ocorresen tantos fallos en tantas centrais situadas en tantos puntos xeográficos de forma simultánea». Por iso, pediu «non confundir as causas coas consecuencias».
Aelec tamén cuestionou que se programasen o día 28 só nove centrais térmicas, tras comunicar a décima a súa indispoñibilidade por cuestións técnicas, e só unha delas, de 400 megawatts para a zona sur do país. «Se o día 28 axustásese máis xeración convencional, o apagamento non se produciu», afirmou Marta Castro.
Os autores do informe -baseado principalmente nos elaborados polo Goberno, Rede Eléctrica e en simulacións propias, ademais de nos datos dos socios de Aelec- consideran tamén que o cambio na forma de operar da liña de interconexión con Francia, uns 20 minutos antes do crac do sistema, en modo continuo e exportando 1.000 megawatts ao país galo, restou capacidade de resposta cando empezaron a producirse as desconexións.
Ademais, a asociación que aglutina ás grandes compañas pregúntase as causas polas que Rede Eléctrica non activou as instalacións hidroeléctricas -que poden arrincar en poucos minutos- cando comezaron os problemas, cando en Estremadura había plantas dispoñibles en cinco encoros.