Montero e Díaz pactan «in extremis» non tocar o mínimo exento na renda
30 mar 2025 . Actualizado á 12:26 h.Os socios do Gobierno, PSOE e Sumar, volveron salvar onte in extremis a enésima crise da lexislatura ao acadar as vicepresidentas primeira e segundo, María Jesús Montero e Yolanda Díaz, ministras de Facenda e Traballo, respectivamente, un acordo para evitar que o salario mínimo interprofesional (SMI) tribute no IRPF. Á primeira hora deste venres, Díaz denunciaba que Montero abandonara a mesa de negociación a noite previa, pero apenas unha hora despois o Ministerio de Traballo confirmaba a fumata branca.
Nesta ocasión a tese defendida o xoves por Montero foi a que acabou impóndose para salvar —aínda que só por este ano— aos perceptores do recentemente elevado SMI de tributar no IRPF. A fórmula escollida foi a de aplicar unha dedución «personalizada» a cada traballador —como subliñou Montero— que neutralice a contía que lle tocaría abonar na declaración da renda.
Deste xeito, Facenda evita elevar o mínimo exento do IRPF ata igualalo ao importe do SMI. E é que esta sería unha solución moito máis gravosa para as arcas públicas, xa que multiplicaría ata por dez os 200 millóns de euros que o departamento de Montero estima que custará a dedución acordada.
Sen cantidade fixa
A ministra de Facenda insistiu en que unicamente o 20% dos 2,5 millóns de perceptores do salario mínimo terían que tributar, é dicir, medio millón de persoas, pero que co «mecanismo» acordado xa non o farán. «A cantidade que deixa de tributar cada beneficiario non é fixa, senón que dependerá de cada traballador», xa que é unha dedución «pola cantidade exacta, equivalente ao que tivese que pagar» e aplicarase no momento no que se presente o IRPF.
Montero fixo fincapé en que o sistema é só «para o ano 2025», e engadiu que «a vocación do Gobierno é que no 2026 «siga subindo o SMI» e que «non haxa ningún traballador que estea por baixo do 60% do salario medio neto, como asinamos no acordo de investidura e como o grupo de expertos tamén así reflectiu nos seus documentos».
Aínda que onte tanto Montero como Díaz felicitábanse polo acordo acadado, o certo é que a tensión se mantivo ata o último momento, xa que a ministra de Traballo chegou a dar por feito que o PSOE vetaría no Congreso (o prazo expiraba ás 18.00 horas da tarde de onte) a proposición de lei de Sumar para reverter a decisión de Facenda de que o SMI tributase por primeira vez no IRPF.
Para forzar o acordo e evitar a materialización do cisma no Goberno, Díaz repetiu a estratexia que xa aplicou hai uns meses, por exemplo, co ministro de Economía, Carlos Cuerpo, a conta da redución da xornada laboral a 37,5 horas semanais. Se con Corpo chegou a dubidar de que fose boa persoa, por non defender a urxencia da rebaixa horaria, sobre Montero suxeriu que o salario mínimo —en 1.184 euros brutos ao mes, tras unha subida de 50 euros— «parécelle moi elevado».
De subsistencia a salario digno
O certo é que a tese da responsable de Facenda é que a contía actual do SMI afástao dunha renda de subsistencia e faio o suficientemente digno como para contribuír ás arcas públicas a través do IRPF. Con todo, Díaz négase, argumentando que sempre estivo fiscalmente exento e que, de non continuar así, xa non se cumpriría a condición de ser o 60% do salario medio.
Así, e tras repetir os simulacros de ruptura dos numerosos choques previos entre as dúas formacións do Executivo, Montero e Díaz pecharon o acordo, cambiando as acusacións cruzadas por eloxios e felicitacións.
«Debemos darnos o parabén», aseverou Montero, encomiando o «diálogo» e o «esforzo» que permitiron materializar un pacto «que beneficia á maioría». Díaz, pola súa banda, insistiu en que «de nada valería subir en 50 euros o salario mínimo se unha boa parte [20 euros] quedaba en Facenda». Agradeceu o traballo á súa homóloga do PSOE, «porque foi clave para que suban o conxunto dos salarios nun país que ten un salario mediano de 1.599 euros ao mes, que é moi moderado», aínda que non despexou que ocorrerá coa fiscalidade do SMI o próximo ano.
ATA lamenta que non se estenda aos autónomos e Gestha pide que sexa permanente
As reaccións ao acordo foron inmediatas. O presidente da federación de autónomos (ATA), Lorenzo Amor, lamentou que o Goberno non aplique a mesma exención fiscal aos emprendedores cun nivel de ingresos parecido. «Rompe o equilibrio de igualdade, de equidade e non discriminación. É lamentable que o Goberno considere aos autónomos cidadáns de segundo e obrígueos a tributar por IRPF tendo ingresos similares ao SMI», sinalou Amor a través do seu perfil de X, salientando que «unha vez máis» o Executivo esqueceu aos autónomos.
Pola súa banda, o sindicato de técnicos do Ministerio de Facenda (Gestha) pediu que a medida non se aplique só este ano senón que sexa permanente, ademais de que se modifique o regulamento de renda para que no cálculo das retencións téñase en conta a nova dedución e xa non se lles reteña aos perceptores. Do mesmo xeito, os técnicos consideran que a dedución debería de estenderse aos autónomos dependentes, de forma paralela ás reducións equivalentes das que gozan, conforme o artigo 32 da lei de renda.
Gestha —que rebaixa a 162 millóns os 200 nos que Facenda estima o custo da medida— considera imprescindible asegurar que a dedución non provoque o salto de escala do gravame. Para iso, sosteñen que habería que aplicala en importes progresivamente menores ata soldos de 18.155,05 euros no caso de traballadores solteiros. Só así se corrixiría o erro de salto que faría que calquera cun soldo maior ao SMI recibise no banco un importe líquido neto do IRPF por baixo de quen cobra o SMI, o que faría o acordo inequitativo.