A Xustiza europea emenda ao Supremo e avala facer fixos aos interinos en fraude de lei

O Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) avala que os interinos de longa duración, que leven anos encadeando contratos, convértanse en indefinidos fixos como mecanismo para sancionar a fraude na contratación por parte das Administracións públicas.

Nunha sentenza coñecida este xoves, a corte comunitaria reafirma o seu criterio ao establecer que ningunha das medidas que viñeron aplicando nos últimos anos, tanto pola doutrina establecida polo Tribunal Supremo como pola lei de estabilización aprobada no 2021, son efectivas para evitar ese abuso na contratación temporal no sector público, e por tanto contraveñen o Acordo marco sobre o traballo de duración determinada na UE. En concreto, o TJUE rexeita a conversión en indefinidos non fixos, cunha indemnización por cesamento de 20 días por ano traballado, e a convocatoria de ofertas de emprego para estabilizar aos interinos ou cubrir as prazas que ocupan actualmente con persoal funcionario.

Os maxistrados da corte de Luxemburgo vólvense a pronunciar tras analizar unha cuestión prejudicial presentada polo Xulgado do Contencioso-Administrativo número 17 de Barcelona, que elevou a súa consulta ao TJUE antes de fallar sobre o preito que enfronta a tres interinas (unha delas con 37 anos de antigüidade no seu posto) co Departamento de Xustiza da Generalitat catalá. As traballadoras esgrimen a longa duración das súas relacións laborais para defender que a Administración abusou da contratación temporal, incumprindo o Acordo Marco sobre o Traballo de Duración Determinada. Un quebrantamento para o que, din, non hai sanción efectiva no ordenamento xurídico español, polo que reclaman que ese castigo que se aplique sexa «a transformación da súa relación laboral nunha relación laboral por tempo indefinido», xa que sexa concedéndolles o estatuto de funcionarios ou polo menos transformando a súa relación laboral en indefinida fixa.

Os maxistrados europeos danlles a razón e conclúen que «os sucesivos nomeamentos das traballadoras ou os sucesivos contratos celebrados por elas non satisfacían meras necesidades provisionais da Administración de Xustiza en Cataluña, senón que a súa finalidade era atender necesidades permanentes e estables da devandita Administración en materia de persoal», xa que no momento de presentar as demandas levaban, respectivamente, máis de 37 e 17 anos consecutivos prestando servizos para a devandita Administración «e realizaban tarefas propias da actividade normal do persoal estatutario fixo».

A sentenza volve incidir en que as medidas que se aplicaron en España para previr e sancionar a fraude de lei na contratación de interinos non se axustan aos principios de proporcionalidade e reparación do prexuízo sufrido que marca o Acordo Marco. En concreto, rexeita que a cuestión se liquide recoñecendo ao traballador afectado o carácter de indefinido non fixo, mantendo o emprego ata a resolución dun proceso selectivo e logo abonándolle unha indemnización cando cesa (20 días por ano traballado, cun tope de 12 mensualidades), ao entender que ditas medidas non son «proporcionadas nin suficientemente efectivas e disuasorias para garantir a plena eficacia das normas adoptadas en virtude do Acordo Marco». Aínda que lembra que a decisión final en cada caso corresponde aos tribunais nacionais, a súa posición xeral é que, «segundo a súa xurisprudencia, nin a convocatoria de procesos selectivos nin a compensación resultan adecuadas para previr ou sancionar os abusos, pois son independentes de calquera consideración relativa ao carácter abusivo da utilización de contratos ou relacións laborais de duración determinada». É dicir, que a indemnización que se abona aos interinos cando se cobre a súa praza só compensa a perda do emprego, pero non o abuso na contratación que sufriron.

Pero a clave da sentenza está na recomendación que fan os maxistrados comunitarios, que afirman que, «á falta de medidas adecuadas no Dereito nacional para previr e, no seu caso, sancionar os abusos», unha solución sería a conversión dos interinos en traballadores indefinidos fixos, que aínda que non adquirirían a condición de funcionarios de carreira só poderían ser apartados dos seus postos por razóns disciplinarias, do mesmo xeito que aqueles, sen posibilidade de que a súa praza saíse a concurso. De feito, deixa en mans dos xuíces nacionais inaplicar a doutrina do Supremo, que só permite a conversión en indefinidos non fixos.

Sempre, iso si, que o tribunal que xulgue o caso considere que esa conversión en fixos «non implica unha interpretación do Dereito nacional contraria á lei». E ese é, precisamente, o argumento ao que se agarra de forma sistemática o Supremo español, que hai só dúas semanas volveu elevar unha cuestión prejudicial ao TJUE na que desestimaba a conversión automática dos interinos en indefinidos fixos, argumentando que chocaba co principio de igualdade, mérito e capacidade que establece a Constitución para o acceso á función pública.

Por iso, propuña alternativas como establecer unha indemnización reforzada en caso de cesamento que, pola súa maior contía, si se puidese interpretar como unha sanción efectiva ao abuso na contratación temporal.

---

---

---