A alza do 5% beneficiará a 2,5 millóns de traballadores, 127.000 en Galicia
12 ene 2024 . Actualizado á 20:02 h.O Ministerio de Traballo e os sindicatos finalmente acordaron este venres unha subida do salario mínimo interprofesional (SMI) do 5% para este exercicio, o que se traduce en 54 euros máis ao mes, que elevan a 1.134 euros mensuais —15.876 brutos ao ano— a menor retribución legal en España.
Non funcionou nin a cenoria de abrirse a asumir as condicións expostas pola CEOE para apoiar a subida da 4% proposta inicialmente polo ministerio, nin tampouco o pau de ameazar aos empresarios cunha alza maior se non se sumaban ao acordo. As posicións non se moveron e o número dous de Yolanda Díaz, o secretario de Estado de Emprego, Joaquín Pérez Rey, foi o encargado de anunciar o acordo a dúas bandas entre o ministerio e os sindicatos, e o consecuente castigo á patronal.
Con esta última revalorización, España sitúase como o sétimo país da UE co salario mínimo máis xeneroso, como mostra o gráfico que acompaña a información, e consolida o dobre obxectivo do Gobierno de preservar o seu poder adquisitivo (de feito, sobe por amais dos prezos) e de manter a súa contía no 60% do salario medio do país.
Pérez Rey destacou que o acordo do diálogo social acadado cos sindicatos permitiría aos traballadores que cobran o SMI —máis de 2,5 millóns de persoas, principalmente mulleres e mozos, e 127.000 en Galicia— que «poidan ter unha vida mellor». «Porque 54 euros máis marcan a diferenza entre pór máis ou menos a calefacción, comer carne ou peixe fresco e poder ir á froitería», salientou.
Desde Santiago de Compostela, onde este venres asistiu á entrega de premios da Fundación Luís Tilve, xunto co secretario xeral de UGT, Pepe Álvarez, a vicepresidenta segunda e ministra de Traballo, Yolanda Díaz, lamentou que a actitude da patronal impedise reeditar un acordo tripartito do diálogo social como o que abriu a anterior lexislatura. Mostrouse moi dura, asegurando que os empresarios «priorizaron intereses que non teñen nada que ver coa defensa do noso país para chegar a un acordo». «Sinceramente, no Ministerio de Traballo pensamos que cando a patronal fixo unha oferta de negociación é que quería acadar un acordo», doeuse Díaz, reivindicando que a semana pasada, «incluso con críticas dos sindicatos», volvera a convocar a mesa de diálogo social para intentar atraer aos empresarios ao acordo.
«Non foi posible», dixo, pondo en valor que houbese diálogo social e agradecendo a «capacidade de negociación» dos sindicatos, que fixo posible que «a xente traballadora do noso país viva un pouquiño mellor. Por tanto, é un día de alegría para o noso país».
Unha insólita subida de «castigo»
A CEOE non fixo declaracións á saída da reunión no ministerio e optou por emitir un comunicado para valorar o fracaso da negociación. E fíxoo sen aforrar críticas ao Executivo, ao que afeou especialmente o feito «insólito» de expor a subida do SMI en termos de «premio ou castigo», en lugar de «adoptala en función de criterios técnicos, tal e como indica a lei».
Os empresarios referíanse así á ameaza lanzada o luns polo secretario de Estado, e finalmente consumada, de que se a CEOE non aceptaba sumarse ao acordo para elevar un 4% o salario mínimo, a alza sería aínda maior.
«Lamentamos profundamente o escaso esforzo do Gobierno para que puidésemos entrar no acordo», sinalou a CEOE, destacando que as empresas foran as primeiras en pór sobre a mesa unha subida de entre o 3% e o 4%, «en liña cos incrementos acordados cos sindicatos no quinto acordo para o emprego e a negociación colectiva (AENC)».
«Naquel momento xa avanzamos que era necesario facer compatible esta subida coa supervivencia do tecido empresarial, e por tanto do emprego e o conxunto dos salarios, no ámbito da contratación coas administracións públicas e no sector agrario», engadiron. A patronal insistía así na necesidade de que o Executivo aceptase as súas dúas condicións: actualizar os contratos públicos ao novo SMI e bonificar un 20% as cotas dos traballadores do campo, o sector máis afectado a alza do 52% do salario mínimo desde o 2018. Aínda que inicialmente Traballo abriuse a mediar con Facenda para iso, finalmente o luns rexeitou ambas as condicións e a posibilidade dun acordo a tres se esfumó definitivamente.
Falta de «valentía»
Pola súa banda, os secretarios xerais de CC.OO. e UGT, Unai Xordo e Pepe Álvarez —este desde Santiago—, felicitáronse polo desenlace, pero lamentaron o descolgue dos empresarios.
Xordo apuntou que a subida era necesaria para atallar as desigualdades, mentres que Álvarez dixo «non entender o xogo da CEOE». Aseverou que aos empresarios, aos que cualificou de «rañicas», xa que a subida do SMI afecta ao 30% dos convenios colectivos, faltáralles «vontade política e valentía», pois a alza do salario mínimo demostrara ser unha medida económica «moi eficiente».
A revisión aprobarase a través dun real decreto que require consulta pública
Os trámites para aprobar a subida do salario mínimo comezarán de forma inmediata, segundo confirmou onte o secretario de Estado de Emprego, Joaquín Pérez Rey. Aínda escociendo na memoria o pleno do mércores, no que a falta de apoios —concretamente o voto en contra de Podemos— deu ao traste coa convalidación do decreto que contiña a reforma do subsidio de desemprego, no caso da revalorización do SMI non hai risco de que ocorra nada semellante. O motivo é que esta subida retributiva será aprobada polo Consello de Ministros a través dun real decreto, polo que non require pasar polas Cortes.
O que si precisa, segundo o seu desenvolvemento regulamentario, é pasar o trámite de audiencia pública, tras o que quedará aprobado. Por iso non irá ao Consello de Ministros da próxima semana, aínda que o fará canto antes, segundo Pérez Rey, que lembrou que, en calquera caso, a subida terá efecto retroactivo desde o 1 de xaneiro para os máis de 2,5 millóns de traballadores beneficiados.
O obxectivo nos 1.200 euros
Cabe lembrar que a subida do SMI é competencia exclusiva do Executivo e non require acordo previo da mesa do diálogo social, senón unicamente informar a patronal e sindicatos. Con todo, a ministra de Traballo e líder de Sumar, Yolanda Díaz, atrasou a decisión a finais de decembro para buscar un acordo a tres bandas como o que se produciu no 2020, cando subiu un 5,5% respecto ao ano anterior.
Aínda que desde o ministerio insisten en que a contía actual do SMI xa pasa o 60% do salario medio —tal e como recomenda a Carta Social Europea e pactaron PSOE e Podemos na anterior lexislatura—, tanto a formación violeta como os sindicatos sosteñen que aínda non se acadou. E é que, segundo Eurostat, o 60% do salario medio español ascendía a 1.218 euros no 2022, tal e como lembraba onte Pepe Álvarez, valorando o avance para acadalos.
Podemos coincide e insta a continuar coas revalorizacións para chegar aos 1.200 euros. O PP, pola súa banda, acusou ao Gobierno de impor a subida do 5% sen acordo para «tapar» os acordos con Junts e a «derrota» do mércores, ao tombar Podemos a reforma do subsidio de desemprego.