País Vasco e Navarra, o modelo privilexiado do financiamento foral

Ana Balseiro
A. BALSEIRO MADRID / LA VOZ

ECONOMÍA

Ballesteros | EFE

ERC focaliza a súa esixencia de harmonización fiscal en Madrid pero non cuestiona a cota vasca

27 nov 2020 . Actualizado á 07:38 h.

A caixa dos tronos que abriu o acordo do Gobierno con ERC a conta da harmonización fiscal non parece que vaia afectar a todas as comunidades, senón só ás de réxime común. É dicir, que o País Vasco e Navarra manterán sen cambios os seus sistemas de financiamento propios e á carta, como este xoves afeaba o líder de Cidadáns no Parlamento Europeo, Luis Garicano, cuestionando o mantemento dos privilexios do concerto vasco e o convenio navarro e instando o Executivo a acabar con tal diferenzas, que se sustentan en razóns históricas, xa que se remontan a 1878, cando os territorios forais -ata entón exentos- comezaron a contribuír á caixa común.

Que ten de especial o seu réxime tributario? A diferenza principal co modelo que se aplica ao resto de comunidades (Canarias, Ceuta e Melilla teñen particularidades propias) é que nas réxime común é o Estado quen recada os impostos e logo cede a parte correspondente ás autonomías, mentres que nas comunidades forais, o sistema é á inversa: son as deputacións forais quen, tras recadar, fan unha achega ás arcas do Estado (o que se coñece como cota) para sufragar as competencias que non foron transferidas á comunidade.

As críticas a esta fórmula céntranse na opacidade do método para calcular a devandita achega, que na práctica supón unha vantaxe financeira en detrimento de a Administración central e da achega á solidariedade interterritorial. Así mesmo, coa excepción do IVE, País Vasco e Navarra teñen maior capacidade lexislativa en materia tributaria que o resto de comunidades. Con todo, o líder de ERC e vicepresidente catalán, Pere Aragonès, sentenciou que «a cuestión non é o réxime foral, senón a capitalidade de Madrid, que a pon en vantaxe». A guerra está declarada.