O Concello de Lalín mostrouse en desacordo co cambio proposto
18 novs 2023 . Actualizado ás 05:00 h.O colexio lalinense de Vilatuxe é o único de Galicia que leva o nome de Vicente Arias da Maza. Unha denominación que 51 anos despois da súa inauguración, a comunidade educativa pretende cambiar. Queren que leve simplemente o nome do lugar onde se asenta o CEIP. Unha pretensión que o Concello de Lalín, en xunta de goberno, acaba de desestimar.
Nun Consello Escolar celebrado no 2021, os seus integrantes aprobaban por unanimidade, a proposta do equipo directivo do colexio, pedir o cambio de denominación do centro. Alegaban naquel momento, segundo explicaba onte algún membro do Consello, que Vicente Arias da Maza era un nome demasiado longo. Queríase, dicían, acurtar, para facilitar a realización de trámites administrativos e tamén, argumentaban, para facer que fose máis sinxelo dar co colexio á hora de buscalo, por exemplo, en Internet.
Parecer ser que a pretensión era poder aproveitar a próxima celebración do 50 aniversario do colexio, prevista para o 5 de decembro, para cambiarlle a placa e oficializar o novo nome. A Administración autonómica esixe nestes casos o visto e prace do Concello correspondente. Por iso é polo que o centro educativo trasladase a súa demanda, acompañada dun expediente, ao goberno local e leste estudouna xa en xunta. Onte facíase pública a acta desa reunión e nela recollíase a decisión dos edís de comunicar ao colexio que o Concello de Lalín «non está conforme co cambio proposto e manifesta o seu desexo de que continúe co nome actual».
Argumentan, apúntase na acta, «a traxectoria desta persoa, a historia de Vicente Arias de la Maza e o que representou esa persoa para Lalín» e teñen en conta tamén que a designación de darlle ese nome ao colexio «fai moitos anos» foi un acordo adoptado polo Concello de Lalín «por motivos xustificados».Na xunta ao parecer desde a Secretaría do Concello considerábase tamén que no expediente achegado non estaba suficientemente xustificado ese cambio de nome.
Na petición trasladada polo colexio ao Concello dicíase que a decisión de cambio de nome adoptouse nun Consello Escolar celebrado o 2 de decembro do 2021, que para poder facelo efectivo necesitábase un informe favorable do Concello de Lalín e, unha vez obtido, tiña que ser remitido á xefatura provincial de Educación.
Do mesmo xeito que o Vicente Arias da Maza, o resto dos centros educativos de Lalín levan o nome dunha persoa, a maioría deles insignes figuras nadas nestas terras. Hai un cun nome mesmo un pouco máis longo como é o caso de Ramón María Aller Ulloa, astrónomo ao que se dedica un dos institutos. O colexio de Prado leva o do aviador Xaquín Loriga e o de Cercio, o do escritor Varela Buxán, aos que se engaden os de Manuel Rivero, Xesús Golmar e Laxeiro para os outros tres centros educativos do municipio.
Queixas socialistas
O PSOE de Lalín expresou onte a súa desconformidade coa decisión da xunta de goberno lalinense e pregunta a causa da denegación do informe requirido pola comunidade educativa de Vilatuxe que, din, «levan anos intentando modificar ou nome do centro» e pasar a chamarse CEIP Plurilingüe Vilatuxe.
Lembran que a designación de Vicente Arias da Maza fora acordada pola corporación lalinense de 1972 a cambio de que a filla de leste, a condesa de Fenosa, sufragase os gastos dunha biblioteca para o colexio e que «dita biblioteca nunca chegou, mais ou nome perviviu ata vos nosos días». A corporación de 1972 estaba presidida por Luis González Taboada, Licho.
Os socialistas non entenden que o goberno local manifeste o seu desexo de que o colexio manteña o seu nome actual. Defenden que «un bo goberno é aquel que atende á veciñanza, que escoita e que trata de axudar naquelas peticións lícitas, non un que se nega, sen razóns aparentes, a prestar os seus servizos».
Diñeiro para acabar coas pingueiras e a petición dunha biblioteca
Vicente Arias da Maza foi o pai de Carmela Arias Díaz de Rábago, condesa de Fenosa e esposa de Pedro Barrié da Maza. Outro dos seus fillos foi Joaquín Arias Díaz de Rábago, propietario do Pazo de Deas en Soutolongo. Segundo recóllese en Historias de Deza, en 1968, a Dirección Xeral de Ensino Primario iniciou o expediente para a construción dos grupos escolares de Vilatuxe, Prado e Lalín. Un proceso que se demoraría ata 1972 no que se creou a Escola Graduada Mixta de Vilatuxe, por resolución do Ministerio de Educación e Ciencia ditada o 10 de febreiro. Contaría con catro unidades de nenos, outras catro de nenas e unha de párvulos. O colexio inaugurouse oficialmente o 2 de maio dese ano, nunha xornada primaveral cun acto ao que asistiu a condesa de Fenosa.
Á hora de pórlle nome ao centro, recollen no blogue Historias de Deza, barallouse o de Manuel González, o mestre de Soutolongo, pero foi descartado. A principios do curso 1972-73, Alfredo Iglesias Vázquez acababa de ser nomeado director e, aconsellado ao parecer pola inspectora Isidora Riestra Calderón, e de acordo co profesorado do centro, propuxo darlle o nome de Vicente Arias da Maza coa esperanza, ao parecer, de que a condesa de Fenosa sufragase unha biblioteca para o centro. Desprazouse a Deas para falar con Joaquín Arias, irmán de Carmela e leste acepto encantado a petición e ofreceuse a pagala do seu peto se non se obtiña a axuda da Fundación Barrié. Á condesa de Fenosa e a Fundación Barrié acudiu o colexio polo menos nunha ocasión, para ante as pingueiras da cociña e esta faríase cargo de sufragar as reparacións necesarias.