«Sería interesante escavar o castro de Loureiro e deixalo ao descuberto»
FORCAREI
O arqueólogo Iván Soto estudou os dez xacementos castrexos de Forcarei
07 oct 2023 . Actualizado ás 05:00 h.Hai anos que Forcarei presume de neveiras visitables que son testemuño dunha auténtica industria do xeo fraguada no século XVII en plena Serra do Candán. A maiores, ten en proceso de escavación a aldea perdida de Silvaescura. Con todo, boa parte do potencial arqueolóxico do municipio continúa baixo terra.
Sábeo ben o arqueólogo Iván Soto Cardesín, un veciño de Forcarei que estudou Historia na USC e que acaba de rematar un máster de arqueoloxía na Universidade de Granada, onde participa nun grupo de investigación co que realizou interesantes escavacións en xacementos romanos e ibero-romanos do sur da península.
Iván Soto, que tamén é un apaixonado investigador da arte rupestre, levou a cabo recentemente un traballo sobre os castros do seu municipio natal que acaba de presentar nun congreso de arqueoloxía e historia das comunidades rurais celebrado en Valladolid . Mediante o estudo da paisaxe e da súa explotación, o arqueólogo fixo unha aproximación aos castros de Forcarei que permite intuír as relacións que puideron existir entre eles e establecer hipóteses para poder seguir avanzando no estudo.
Segundo explica, en Forcarei existen unha decena de castros catalogados. Son os da Mouteira, As Mouteiras, A Mota, Muras, Filloi, Loureiro, Garellas (tamén coñecido como Castro de Rodeira), Couto dá Roda, Sanguñedo e Montes, este último situado xunto aos restos da torre-fortaleza de Castro de Montes. Os de Loureiro e Garellas son os que, polas condicións do terreo, pódense intuír mellor a primeira ollada. Con todo, ningún deles está escavado e só no de Garellas chegou a facerse algún tipo de prospección. «Nese castro fixéranse catro catas no 2020 e atopouse cerámica con distintos motivos que permitiu datar o castro entre os séculos IV e II antes de Cristo, na segunda Idade do Ferro. Ao rematar as catas, volveuse tapar todo. Non quedou nada á vista», lembra Iván Soto.
O arqueólogo ten en mente, a un ou dous anos vista, presentar un proxecto en Patrimonio para escavar o castro de Loureiro. «Xunto co castro de Garellas paréceme o máis interesante, tanto polo seu tamaño como pola súa ubicación, no punto central do concello. Podería ser un punto de control das rutas, xa que ten unha conca visual ampla e desde alí vense Forcarei e os pobos do arredor. Sería interesante escavalo. Gustaríame poder facelo, datalo e deixar á vista a muralla, se é que a conserva», explica o arqueólogo.
Iván Soto utilizou o programa Qgis para estudar xeograficamente os castros de Forcarei analizando a topografía, as concas visuais ou as topográficas. Desta forma albiscou as posibles relacións entre os castros, que tamén foron localizados con GPS.
O investigador quere agora completar o seu estudo ampliando o radio da análise máis aló dos límites do concello, que historicamente non son significativos. «Ampliando a toda a comarca poderíase analizar mellor a distribución dos castros no territorio», asegura.
«Non coñecemos o patrimonio que temos na comarca»
O arqueólogo forcaricense é tamén experto nos petróglifos locais. O seu traballo de fin de grao (TFG) na USC foi sobre os petróglifos da comarca de Terra de Montes e a súa percepción social. «A comarca está plagada de petróglifos, sobre todo cara a zona de Cerdedo-Cotobade. Alí, na zona de Campo Lameiro, está o epicentro da arte rupestre galega», conta Iván Soto. «Aínda que o 95% das persoas encuestadas sabían o que son os petróglifos, só o 40% souberon localizar algún exemplo próximo. Non coñecemos o patrimonio que temos. Sería interesante darlle máis visibilidade», di Soto.