Galicia esperta de novo a súa paixón polas carreiras populares
Unha vintena de probas están confirmadas ata o final de ano, mentres outras agardan o final das restricións anticovid para retomar a súa actividade
Hai xusto dúas semanas, as zapatillas volveron queimar asfalto. A saída da tan estrañada a Coruña10 tivo unha carga simbólica engadida como pistoletazo de regreso das carreiras populares en Galicia. Co límite de 1.400 atletas inscritos, a celebración dun evento deportivo masivo destas características foi recibido como un sopro de aire fresco entre os atletas afeccionados.
Aínda que aínda falta parte do camiño por percorrer ata acadar unhas condicións similares ás que existían antes da pandemia, o feito de que as populares presenciais (algunhas nunca deixaron de celebrarse adoptando un formato virtual) sexan xa unha realidade é todo un avance.
Con todo, a precaución é unha das máximas dos organizadores, tendo en conta que a pandemia non se pode dar por resolta (aínda que o final da alerta sanitaria parece próximo en Galicia), e esa é unha das razóns polas que o calendario retoma a marcha ao ralentí.
A comunidade autónoma é unha das que máis apostan pola celebración de carreiras populares de todo tipo (tanto en asfalto como en montaña) e chegou a programar nos meses de verán máis de sesenta citas deportivas nas que tomaron parte máis de sesenta mil atletas de todas as idades e niveis.
Con todo, para este tramo final do ano, que comezou para as populares hai dúas semanas coa Coruña10, apenas se supera a vintena de compromisos, dos cales case unha decena corresponden ás san silvestres que servirán para despedir o 2021.
Nas pavías permanecen algunhas das carreiras máis emblemáticas de Galicia. A que tiña lugar en Negreira é un bo exemplo diso. Unha das razóns que esgrimen os organizadores dalgunha das probas para a renuncia á súa celebración ata que a capacidade de reunión masiva sexa total é a énfase que poñen na canteira e a participación de menores, o que implica unha afluencia maior de familiares e acompañantes en puntos concretos do percorrido. Neste sentido, preferiron non celebrar a carreira a mantela faltando ao espírito de promoción do deporte para todas as idades.
Polo momento, segue vixente o protocolo Fisicovid-DXTGalego que a Xunta de Galicia recolleu na orde do 25 de xuño para o desenvolvemento de eventos deportivos tanto federados como non federados, no que se indica que hai que procurar manter a distancia de seguridade interpersoal, a realización de test de antígenos ou o uso da máscara. Con esa base, tanto a Federación Galega de Atletismo (FGA) como as entidades organizadoras non federadas estableceron unhas normas troncais para a disputa das carreiras populares.
Desde a FGA apúntanse as seguintes liñas mestras. En primeiro lugar, «un compromiso de todo o colectivo atlético: atletas, xuíces, adestradores e clubs polo respecto e cumprimento das medidas sanitarias», segundo explica Carlos Castro Vicente, secretario xeral e director técnico de ente federativo. «Ademais, uso en todo momento da máscara con indiferenza de estar no exterior, salvo no momento da carreira que é cando se pode retirar», engade. En terceiro lugar, especial coidado á distancia entre as persoas (que debe ser dun metro e medio) nos momentos da saída, como na colocación. De feito, estes inicios de carreira deben ser articulados en diferentes quendas. «Deste xeito contrólanse os diferentes grupos, unha medida que facilita calquera rastreo, en caso de ser necesario», argumenta Castro.
Un dos puntos delicados da celebración das populares, é precisamente, o instante inicial (máis que a chegada, que adoita ser graduada). E ha ir evolucionando do mesmo xeito no que os datos da pandemia tendían a ser máis benévolos. Partindo dunhas restricións que obrigaban a comezos por parellas que saían cada vinte segundos ata grupos de cen, pero coa obrigatoriedade de presentar un test negativo realizado non máis de 72 horas antes de correr (no caso da Coruña10 dábase a opción de realizalo a cargo do concello). «Debemos ter tamén esmerado coidado en avituallamientos, premiaciones ou uso de guardarropas. Non hai que esquecer que pasamos da cancelación de todas as probas á realización das clásicas e campionatos», conclúe.
«Moitos se pasaron aos trails»
Os organizadores fan encaixe de palillos para cumprir as normas e cadrar as datas. O último trimestre do ano preséntase como unha gran incógnita, se dalgún modo houbese que describir o escenario das carreiras populares en Galicia. Con todo, para obter esa sensación, é necesario equilibrar dous extremos: por unha banda, os que decidiron agardar ata o 2022; polo outro, os que apostan por unhas mínimas restricións. No medio atópanse os que xa non teñen marxe de manobra para pór en marcha a súa proba de referencia.
Os atletas intentan amoldarse a cada situación. A carreira Coruña10 estableceu un punto de partida. Nela participou a mítica Inés Papín. «Foi unha sensación marabillosa, un gustazo. Había moitas ganas de volver. Botar en falla non saír xuntos, pero as restriccións lévanse ben. Ou caso é que puido facerse», resume. Ela cumpría dez anos de relación con esta carreira. A súa irmá, Noelia, corrobora: «Sen populares non tingas motivación. Foi duro. Agora vemos a luz».
A Mariña sempre se mantivo activa, mesmo nas épocas duras da pandemia, coa Run Foz Run ou o medio maratón Ribadeo-As Catedrais, ás que hai que sumar trails como o Xove Costa e a Camovi de Viveiro. Seguirá nesta dinámica estes meses.
Na Costa da Morte optaron por agardar ao 2022 (de feito, xa se confirmaron o Carballo Trail Race e o Trail dá Filloa).
O carácter propio de cada carreira foi determinante, como no caso da San Silvestre Solidaria de Cambados . Fernando Patricio Rey , presidente do Club de Atletismo Cambados asume: «En principio non imos celebrala ata ou 2022, xa que por ser unha carreira máis festiva e non competitiva, non queremos que haxa aglomeracións de xente». O 8 de decembro adóitase celebrar a popular do concello de Pontecesures , pero está no aire, aínda que Laura Villar, concelleira de Deportes, explica que non o descarta: «É un tema que puxen amais dá mesa xa non segundo trimestre do ano, pero coas restricións que había daquela, decidimos agardar e ir vendo ou que acontecía, tendo en conta sempre todas as medidas sanitarias que sexan de aplicación segundo a normativa». Na mesma liña pronunciouse o concello das Pontes, respecto do seu San Silvestre: «É improvisada, non competitiva, pero de momento seguimos sen organizar nada á espera de como evolucione ou tema».
A área de Ferrolterra confirmou, con todo, o Memorial Adolfo Ros e, a falta de concretar as restricións, tomarán como base as que se aplicaron na Coruña10. A carreira contra o cancro decidiu aparcar o formato virtual polo presencial, pero tampouco definiu as condicións.
Un dos efectos da pandemia hase plasmado nas carreiras organizadas nas comarcas do Deza e Tabeirós-Terra de Montes, nos que os atletas afeccionados se afastan do asfalto para botarse ao monte. O coordinador de eventos da Escola de Atletismo Deza, Hernán García, explícao con claridade: «Seguimos co freo de man posto. Seguimos un camiño intermedio, nin tan restritivos nin tan relaxados, pero apréciase que hai xente que participaba en carreiras de asfalto e agora corre trails. Por dicilo dalgún modo, agora a xente irá ao Trail dá Ribeira Sacra e non á Carreira do Cocido, cando antes non eran competencia».
Outros organizadores non puideron reaccionar a tempo debido á evolución da normativa anticovid. En Barbanza danse os casos máis notorios. A principios de novembro adoitábase celebrar a popular Pilar Barreiro Senra. O técnico de Deportes de Lousame, Néstor Romero , apunta: «Non a faremos porque aínda que agora podería plantexarse, quedámos sen tempo para organizala. Ou sistema polo que había que facela non era tan factible. Soemos ter circuítos pequenos onde se xuntan moitos atletas con marcas similares. Por contra, organizamos un trail que é como unha San Silvestre e si ou faremos, ou 26 de decembro, agardemos que case con normalidade». Tampouco se correrá a popular de Rianxo. Moncho Villanustre, técnico de Deportes, explica que «a decisión tinga que estar tomada dous meses antes e a situación do covid non era a mesma, e agora non dá tempo a organizala. Ademáis, se non repercute na visibilidade dá proba e do concello e hai capacidades moi restrinxidos de atletas e público non paga a pena facela, porque conleva custos».
Si se celebrará a Sen-Son 10K, baixo unha idea inicial de que as restricións sexan mínimas o 19 de decembro. Do mesmo xeito que Vigo para o seu medio maratón do 7 de novembro, remite ás normas que diten a FGA e a Xunta respecto dos eventos deportivos masivos. En pleno aluvión de cancelacións na provincia de Lugo, na capital só sobrevivirá a San Silvestre (tamén a de Quiroga) e a Milla Urbana de Sarria. Ourense mantén o seu trail nocturno do 20 de novembro, confiando en que as restricións sexan mínimas, e Pereiro de Aguiar o seu (Ruta dúas Muíños) o 7 de novembro.
E hoxe mesmo Pontevedra bótase á rúa para celebrar, baixo o mesmo patrón de restricións o seu medio maratón e a 10K.
Vanessa varela (arteixo)
«Hai que ir con mentalidade de gozar, debes aceptalo así»
Vanessa Varela é unha habitual das carreiras de montaña e acaba de participar na durísima Spain Backyard Ultra en Castro Caldelas. «É unha marabilla que xa se poida elixir a que carreira vas, aínda que cambiaron moito debido ás normas. Hai que ir con máis mentalidade de gozar, porque a saída en quendas condiciona demasiado, o mesmo que os avituallamientos e a poscarrera, por exemplo. E grazas que hai carreiras, porque é unha lea organizativa. O que queira correr, ten que aceptalo así», argumenta.
mario gonzález (ourense)
«Se o acorda o Interterritorial, que deixen participar con certificado»
A carreira popular do San Martiño é unha das citas máis arraigadas no calendario de pedestres galegas, con corenta e tres edicións. Esta proba chegou a superar os dez mil atletas na saída e agora debe axustarse á nova normativa, que o xerente do Consello Municipal de Deportes de Ourense, Mario González, ten estudada de corrida. A súa aposta de futuro pasa por «que deixen participar con certificado de vacinación, se é que finalmente o acordan no Consello Interterritorial de Saúde». A San Martiño será o 14 de novembro.
CRISTIAN EXPÓSITO (BURELA)
«Ou único problema é que controlen ó público», di tras correr con 30.000
O burelense Cristian Expósito Campos foi un dos galegos que brillaron no medio maratón de Madrid, unha das primeiras probas «bomba» (como el a define) que se celebraron en España coa pandemia, con máis de 30.000 atletas. «Non recinto só poden entrar apuntar e para darche ou dorsal esixen certificado de vacinación ou PCR. As saídas van en caixóns de 500 polas marcas e esixen levar máscara na saída e na chegada». Aplaude os protocolos. «Ou único problema é que controlen as aglomeracións de público», apunta.
xavier valoria (mondoñedo)
«Para nós, é moi importante a poscarreira, poder compartir»
Xavier Valoria presidente do Toxiza Club de Montaña, organizador do Gran Trail en Mondoñedo, apunta as razóns que lle levaron a cancelar esta cita. «Para nós, ou deporte é unha festa, ese é ou noso concepto. Dende logo, claro que está a parte competitiva, pero, para nós, é moi importante a poscarreira, poder compartir».
«Sempre facemos un xantar e actividades complementarias, e queremos que se poida facer coa máxima normalidade posible», avanza, confiando que no 2022 poida recuperar o formato habitual da carreira.
san silvestres (fene, ares e mugardos)
«Ou regulamento virá marcado pola situación sanitaria»
Unhas das probas que xogan coa vantaxe do tempo que aínda falta para celebralas son as san silvestres. Fene, por exemplo, mantén a previsión de celebrar a súa, pero sen concretar nada máis. «Ou regulamento virá marcado pola propia situación sanitaria e as medidas preventivas que cumpra adoptar para daquela», apuntan desde o concello. A concelleira de deportes de Ares, Noelia Cervás, explica: «É probable que fagamos algunha. A que adoitabamos facer era a de fin de ano xunto a Mugardos pero aínda estamos a valorar posibilidades».
carreira da muller
Todo preparado para as 2.500 participantes
O pelotón de 2.500 inscritas que volverá tinguir de rosa as rúas da Coruña desde as dez desta mesma mañá fíxose notar onte na recollida de dorsais e camisetas que levou a cabo no Palacio de Exposicións e Congresos (Palexco), onde tamén se celebrou a Feira da Muller. A carreira partirá do Parrote e percorrerá cinco quilómetros pola liña norte da costa coruñesa, nun trazado circular no que a liña de meta estará xunto a Palexco.
Información elaborada por Melissa Rodríguez, Iván D. Rolle, M. G. Reigosa, Carla Elías, David Cofán, I. Meitín Buján, Nieves D. Amil, Pablo Penedo, X. R. Castro, Luis Conde, Álvaro Sevilla, Luis M. Rodríguez e P. Gómez Cundíns.