Marcial del Adalid, pioneiro na música clásica de salón inspirada na cultura galega

Alfredo López Penide
López Penide PONTEVEDRA / LA VOZ

CULTURA

O compositor Marcial del Adalid (A Coruña, 1826-Oleiros, 1881).
Ou compositor Marcial do Adalid (A Coruña, 1826-Oleiros, 1881).

Un ensaio de Laura Touriñán Morandeira afonda, da man da Real Academia Galega, no legado do compositor coruñés, un autor clave do século XIX

31 ene 2025 . Actualizado á 05:00 h.

A raíz da súa tese de doutoramento no 2020 e centrada na figura de Marcial del Adalid (A Coruña, 1826-Oleiros, 1881), compositor polo que sentía interese dende hai anos, a musicóloga Laura Touriñán Morandeira foi convidada pola Real Academia Galega a afondar na investigación, nun traballo que cristalizou onte na presentación no Museo de Pontevedra do volume Marcial do Adalid e ou seu legado na Real Academia Galega. O libro ten como obxectivo «achegar á cidadanía un patrimonio musical recuperado e difundir a súa importancia como compositor dentro da música galega».

Touriñán admite que, pese á súa relevancia como unha das grandes figuras da música galega do XIX, Del Adalid, á marxe do plano académico, é ignorada polo gran público. «Dentro da música galega, especialmente, é un creador coñecido, e na historia da música española, entre os mestres do piano, tamén é coñecido, mais non se coñece verdadeiramente cal é a súa achega, porque foi singular e é a que o fai distinto aos demais», subliña a autora desta obra, remarcando que «varias cousas» o definen. Por unha parte, alude «á súa achega á música académica, a nosa música clásica galega de inspiración popular baseada na cultura tradicional galega, nas melodías tradicionais galegas. É pioneiro en compoñer música clásica de salón [...] inspirada, a nivel temático, na cultura de Galicia, e, a nivel musical, nas melodías tradicionais galegas».

O Museo de Pontevedra acolleu este xoves a presentación do libro «Marcial del Adalid e o seu legado na Real Academia Galega»
Ou Museo de Pontevedra acolleu este xoves a presentación do libro «Marcial do Adalid e ou seu legado na Real Academia Galega» Ramón Leiro

Por outra banda, Touriñán salienta «o seu papel no repertorio pianístico, no que foi máis coñecido a nivel nacional; ten un lugar destacado dentro dos grandes mestres do piano español. Hai publicacións periódicas da época nas que se recollían métodos de piano, libros de piano, coleccionables que a xente, sobre todo a burguesía, tocaba nos seus fogares. Dentro dos grandes mestres que distinguían estas publicacións aparecía Adalid».

Á hora de culminar Marcial do Adalid e ou seu legado na Real Academia Galega, o aspecto máis complexo —explica— foi «reconstruír a súa biografía, debido á falta de documentación [...]. A súa biblioteca de música e as súas composicións si están centralizadas no arquivo da Academia, mais é un compositor que practicamente non deixou rastro a nivel administrativo, en documentos oficiais ou en correspondencia. Para reconstruír a súa vida, o máis difícil foi a procura de fontes para fundamentar o que se afirma», concluíu esta musicóloga, que estivo acompañada polo presidente da RAG, Víctor F. Freixanes; a directora do museo, Ángeles Tilve; e o académico correspondente Fernando López-Acuña, autor do limiar deste ensaio.