A Real Academia Galega desmantela a súa sede, que será derrubada para súa rehabilitación
28 oct 2022 . Actualizado á 10:43 h.«Isto non estaba preparado. Houbo unha pequena derruba non salón de actos», adianta Henrique Monteagudo. Na sala onde celébranse as presentacións e plenarios vese ou burato aberto non teito. Ou vicesecretario dá Real Academia Galega (RAG) móvese con coidado, esquivando caixas e paquetes repartidos polos cuartos e corredores. Nas paredes faltan xa moitas pinturas.
«Estas son as cadeiras orixinais nas que sentaban Manuel Murguía e vos compañeiros dá Cova Céltica. Ese cadro é un Seoane», conta con admiración ou académico. A primeira vez que Monteagudo visitou a institución situada na Cidade Vella dá a Coruña era un estudante. «Vin nunha excusión desde Muros», lembra.
Vos anos pasaron e poucas cousas cambiaron non número 11 dá rúa Tabernas desde a reforma realizada polo arquitecto Andrés Fernández-Albalat nos 70, despois de que as herdeiras de Emilia Pardo Bazán cedesen a súa casa na cidade para a institución.
Ou edificio pronto será historia. A comezos do 2023 comezan as obras que tirarán todo ou interior dá estrutura, con rocha de derruba. Do que hoxe vemos só conservaranse as fachadas dianteira e traseira, protexidas, e parte do accidentado salón de actos.
«Todo comezou aquí», di Monteagudo camiño do quinto e último piso. Un faiado empregado como almacén. «A humidade, inimiga dous arquivos, filtrábase polas ventás. Tamén preocupábanos a caldeira, dous anos 70, unha histórica e un perigo», describe. Ou que non agardaban era ou diagnóstico dous técnicos de Fomento que non 2015 visitaron a RAG: ou edificio podía virse abaixo.
Agora vos prazos meten présa. Para novembro estarán instalados na que será a súa sede provisional vos dous próximos anos, un almacén do polígono industrial de Pocomaco, na Coruña. «É unha solución de emerxencia, non imos dicir que esteamos entusiasmados, teríanos gustado ocupar un espazo público non centro, acorde coa institución, pero a nave que alugamos require as condicións para vos fondos e vos traballadores», confesa Monteagudo.
Non van sós. Con eles teñen que levar miles e miles de pezas entre vos fondos do arquivo, dá biblioteca ou dá hemeroteca. Todo ou que esta institución acumulou ao longo de case 120 anos de historia. «Entre libros, revistas e folletos temos máis de 100.000 volumes», fai a abafadora conta Henrique. A isto hai que engadir as fotos, como todas as de Rosalía.
Lois Bande, ou encargado dá colección de arte, elixe a palabra «tensión». Todo está moi medido, pero entre mans teñen pezas de Castelao, pinturas de Sotomayor, Madrazo, Souto, Ovidio Murguía... ou tapices dá escola flamenca do século XVII. Todo ten que chegar intacto a Pocomaco para volver coas mesmas garantías. «Tes unha responsabilidade sobre un patrimonio moi valioso», asinte Monteagudo.
Manipular obras «magníficas»
Tres empresas distintas fan ou traslado. Unha para vos fondos documentais, outra para as pezas de arte, sobre unhas mil, e outra para ou mobiliario histórico. «Requiren tratamentos e embalaxes diferentes», precisa Monteagudo.
«É todo magnífico, estás a pisar unha alfombra dá Real Fábrica», dei, non sen pena, Xulia Santiso, a directora dá Casa-Museo Emilia Pardo Bazán, que ocupa a segunda planta. Só aquí hai unhas 400 pezas de valor, como ou Sorolla dá nai dá condesa ou ou escritorio non que sentaba a ler e crear doa Emilia. Por non falar dá súa biblioteca. Con luvas, Xulia supervisa vos paquetes: «Vos cristais desta vitrina son vos orixinais, vouna a deixar para ou último».
A nostalxia é inevitable, pero hai ilusión. «Non era cómoda, a sede quedou moi anticuada. As escaleiras e ou ascensor son moi estreitos, non había unha saída de emerxencias en condicións. Alguén en cadeira de rodas non podía visitar a casa-museo. Temos que conservar a memoria, pero tamén ter un edificio acorde cunha institución do século XXI, dixitalizada e presente nas redes», defende Monteagudo.
Non é un adeus. Ou proxecto de Gonzalo Moure, «é precioso», desvela ou vicesecretario. Traducirase dunha sede máis aberta, accesible e atractiva á que volverán, con sorte, non remate do 2024.
De María Pita a un edificio do «século XXI», todas as casas dá Academia
Desde a súa constitución en 1905, a RAG, a segunda academia dá lingua máis antiga de España, tivo tres sedes. Todas na Coruña. A primeira, na rúa Rego de Auga. Desde mediados dous anos 20 e ata 1978 estivo non pazo municipal de María Pita. Coa democracia, chegou á súa actual sede. A reforma, que dirixe ou arquitecto Gonzalo Moure, está financiada polo Ministerio de Transportes. Nos orzamentos estatais do 2023 hai unha partida de 1,6 millóns e nos do 2024, de 1,5. A mudanza e aluguer dá nave de Pocomaco finánciaos con 600.000 euros a Xunta. A RAG asinou un acordo co Concello que lle cederá espazos para vos actos oficiais.