O voo das sementes

antonio méndez / X. F. REDACCIÓN / LA VOZ

CULTURA

Xosé Tomás e Yolanda Castaño, nunha firma de exemplares doutro libro que fixeron conxuntamente hai uns anos
Xosé Tomás e Yolanda Castaño, nunha firma de exemplares doutro libro que fixeron conxuntamente hai uns anos PACO RODRÍGUEZ

Yolanda Castaño e o ilustrador Xosé Tomás afondan no mundo natural a través da súa nova obra conxunta

19 ago 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

A orixe do Frankenstein ou ou moderno Prometeo, da escritora Mary Shelley, relaciónase coa súa estadía na Villa Dodiati durante tres días. Xunto co seu marido, Percy Shelley, visitou esta casa suíza onde residía naquel intre o famoso poeta inglés Lord Byron. Entre escuridade e longas conversacións, aflorou a idea dunha das novelas de terror máis coñecidas. No castelo escocés de Hawthornden, nunha ambientación semellante a esta escena do romanticismo inglés, a poeta galega Yolanda Castaño escribiu, durante setembro do 2016, o libro que vén de publicar o selo Embora: Sementes viaxeiras. «Unha oportunidade ­-afirma a compostelá- para poder afastarme da zona de confort e das obrigas cotiás, sentíndome escritora as 24 horas do día».

A obra, enmarcada na colección infantil e xuvenil Fardel dous soños, relata, nun ton poético, o espallamento das sementes a través dos seus desprazamentos por «vía aérea, acuática e terrestre», conta Castaño. Unhas viaxes semellantes, metaforicamente, ás que emprenden as persoas ao longo da súa traxectoria: «A vida, as nosas accións e as nosas relacións co medio e cos outros son sementes que imos deixando ao noso paso e que algún día van xermolar», explica a poeta.

A importancia dá natureza

Co fin de acadar un rigor científico nos seus versos, Castaño explica que recorreu á súa nai, bióloga de profesión, quen a «forneceu de toda esa documentación previa dos tipos de sementes que existen e os medios de transporte que empregan para se espallar». Exercicio que ao ilustrador da obra, Xosé Tomás, lle esixiu «moito esforzo» co fin de alcanzar a fidelidade nos seus debuxos.

Sementes viaxeiras achégase ao mundo vexetal para reivindicar a alianza do ser humano con este universo: «É unha mágoa, está habendo un desprazamento cara ás cidades moi notable, que fai que as crianzas perdan ou contacto coa natureza. Un dous puntos fortes dá nosa cultura», sostén Castaño. A conexión entre a contorna natural e vos galegos é esencial, tal e como asegura a escritora: «Na nosa terra atuamos ás arbores, tratámolas de ti. Forman parte case que dá familia». Este vínculo reflíctese non propio proceso creativo dá obra: «Ou contorno verde e arborado que presenciei en Escocia, sentíndome coma na casa, axudou a que a concepción do libro fose máis fluída», apunta Castaño.

A ilustración: ir máis alá

Yolanda Castaño e o debuxante Xosé Tomás converxen na súa idea acerca desta peza artística: «A ilustración non debe reproducir fielmente o que di o texto, senón que debe ir máis alá e ser unha obra nova». Polo tanto, Tomás enriquece o volume con imaxes «máis identificables» que as sementes, como poden ser persoas ou animais.

Empregando características do cómic, as imaxes do ilustrador xogan cos planos: curtos para achegar ao lector a unha realidade en particular, como as sementes, ou panorámicos, dotados dun estilo cinematográfico, para «salientar o contexto», expón Tomás. Unha unión de texto e debuxo que procura a sonoridade tanto nos versos como na ilustración. Sen esquecer o ton didáctico, presente nun segundo plano para que o cativo, en primeiro lugar, soñe e goce coa lectura.