«A perda de Berlanga déixame moi orfo como cineasta». Pedro Almodóvar converteuse onte en portavoz do cine español na súa sentida despedida a Luis García Berlanga, falecido o sábado aos 89 anos. O xenial cineasta, o mestre de mestres, descansa en paz. Os seus restos repousan na tumba familiar do cemiterio de Pozuelo de Alarcón, xunto aos do seu fillo Carlos, falecido fai oito anos.
Recibiron sepultura nunha desapracible tarde de domingo otoñal, baixo unha suave choiva, ao berro de «¡Viva Berlanga!» e arroupados por un centenar de colegas, amigos e familiares. A profesión e centos de cidadáns anónimos despediran pouco antes ao mestre cun respectuoso silencio roto cunha sentida e intensa ovación na casa do cine, a Academia das Artes Cinematográfica que Berlanga fundou e que acolleu a súa austera capela ardente. Ante o seu féretro espido de símbolos relixiosos e baixo unha pantalla xigante na que se repasaba a súa vida en imaxes, desfilou un oficio que se sentía orfo sen un dos seus faros, e unha cidadanía que achou no talento de Berlanga un espello acedo e lúcido para reflectir a España da segunda metade do século XX.
Así o destacou Pedro Almodóvar, que acudiu a presentar os seus respectos ao «mestre» xunto ao seu irmán Agustín e a despedirse dun «gran amigo», dono dun talento equiparable, ao seu xuízo, ao doutros grandes da historia de sétima arte. «Sempre falamos de Billy Wilder, pero se Berlanga fixese cine noutra lingua, o mundo enteiro renderíase hoxe ante o seu féretro» dixo o cineasta manchego.
«Tivo a mala sorte de que os seus personaxes falaban moito e moi rápido, o que facía moi difícil o subtitulado noutra lingua» comentou un Pedro Almodóvar «moi tocado» pola morte do xenial valenciano tras dar o pésame á viúva de Berlanga, Maria Jesús Manrique, e a dúas dos seus fillos, José Luis e Eduardo.
Como Almodóvar, toda a profesión cinematográfica deu o seu último e respectuoso adeus a Berlanga. Cómicos como Concha Velasco, Manuel Zarzo, Santiago Ramos, Analía Gadé, Mónica Randall, Jesús Guzmán, Luisa Martín ou Pedro Ruiz; directores como José Luis Borau, Manuel Gutiérrez Aragón, Gonzalo Suárez, José Luis García Sánchez ou Icíar Bollaín; ou políticos como Rita Barberá, alcaldesa de Valencia; Ana Botella, ou Diego López Garrido desfilaron pola capela ardente na que estaban os restos mortais.
Aplauso
«Grazas, mestre» era a frase máis repetida nos libros de firmas nos que centos de cidadáns quixeron testemuñar o seu cariño e o seu respecto ao director do verdugo. Cidadáns que lle pedían «unha película desde o ceo» e agradecíanlle o seu espírito libre e o seu maxisterio.
Foi un fluxo incesante de cidadáns que na noite do sábado e a mañá de onte desfilou polo salón do a Academia. Un manto de flores cubriu a lápida ante a que o primoxénito de Berlanga lanzou un sentido «¡Adios mestre!» e invitou a rezar a quen quixese facelo. Da compungida asistencia formaban parte, entre outros, a ministra de Cultura, Anxos González- Sinde, Rita Barberá, Concha Velasco ou Willy Montesinos.