O Jalisco, o galán que quería vivir do conto pero dábaselle mellor matar

alberto mahía A Coruña / LA VOZ

OLEIROS

siro

En 1948 acabou coa vida da súa esposa, sogra e cuñada en Oleiros, cumpriu condena, foise a Canarias e alí asasinou á súa nova muller e á filla desta

24 jul 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

De nada serve ir de domingo, pasear unha boa percha por ambientes de pompa, perfilar a diario o bigotito como o facía Clark Gable e ser guapo de postal cando o que se anhela é matar. Oxalá José García Pena (1918, México), máis coñecido como O Jalisco, só fose iso. Sería mellor para todos que este fermoso galán de pico de ouro quedase no típico gaioleiro, un vago sen oficio nin beneficio, borrachín e drogadicto, mullereiro incansable e xogador con diñeiro alleo. O drama está en que este home cabalgou ao seu antollo polo mundo criminal como nunca ninguén fixo na crónica negra coruñesa.

O Jalisco quixo vivir do conto e deixou escrito un drama. O 23 de setembro de 1948 matou cun abrecartas en Arillo (Oleiros) á súa esposa, sogra e cuñada. Incomprensiblemente só estivo encerrado por iso 15 anos na vella prisión provincial. Cumprida a condena, emigrou ás Palmas, onde coñeceu a unha muller que tiña unha filla dun matrimonio anterior. A ambas lles quitou a vida. Internárono nun psiquiátrico e tres anos máis tarde, en febreiro de 1979, este psicópata de libro suicidouse.

Este parágrafo resume a súa historia criminal. A macabra biografía sanguinaria dun don ninguén que se fixo soado envolvendo en sangue ata cinco vidas inocentes que tiveron a desgraza de cruzarse no seu camiño.

O xornalista e escritor Fernando Salgado deixou para a posteridade unha obra mestra da crónica negra galega titulada O Jalisco, que relata con detalle e boa pluma quen era o desalmado e quen as almas que enviou ao ceo.

No seu libro, Salgado relata que a primeira pedra sobre a que edificou o seu inferno colocouna en Nova York en 1947. Foi cando coñeceu a María Docampo, unha «fermosa, culta e políglota» filla de emigrantes galegos que traballaba na gran mazá na sede do banco de Londres. Tamén fora secretaria e tradutora de Castelao durante a estancia de leste nos Estados Unidos. Intelectuais ou escritores como Isaac Díaz Pardo ou Méndez Ferrín chegaron a escribir dela que colaborou coa CIA pasándolle información do autor de Sempre en Galiza. Pero iso é outra historia. Ao que vimos é a contar como unha muller tan brillante deixouse seducir por un malandrín de tamaña altura. Que lle vería, á parte da beleza e a labia, a ese home criado en Jalisco e inmigrante nos Estados Unidos que nos traballos non aguantaba nin ata a hora do descanso? Aínda que logo vestise mellor que o dono.

O que ela, cegada de amor, non viu, vírono os seus pais, Francisco Docampo e María Ramos, dous emigrantes galegos oriúndos de Bergondo e Oleiros que conseguiron labrarse unha confortable posición económica.

Ao Jalisco catárono ao momento. Ese non era marido para a súa pequena e opuxéronse ao matrimonio. Non o conseguiron. A parella casa na catedral de Guadalaxara sen máis compaña que a do cura e dous candelabros ao seu lado.

Pero os pais tratan de disolver o matrimonio alegando, segundo Fernando Salgado, que o xenro «non era máis que un vago e un mullereiro, adicto á marihuana e o alcol, un buscadotes que só pretendía vivir a expensas da súa filla».

A principios de 1948, Francisco Docampo, María Ramos e a súa outra filla chamada Encarnación retornaron a Galicia, instalándose nun pazo da parroquia de Dorneda (Oleiros), do que hoxe os propietarios non queren nin oír falar do que alí pasou.

Meses despois, os pais de María Docampo lograron convencela de que retornase. E fíxoo. Soa. Deixando ao seu esposo en Nova York. Pero por pouco tempo. O Jalisco vendeu os mobles que en Nova York deixaran os seus sogros e presentouse no pazo. Ao principio, a súa esposa acolleuno con frialdade. Faltaba só un pelo para deixar de confiar nel. Aínda así, meteuno en casa contra a vontade da súa nai. Pero esta non cesou no seu empeño de que regresase ao seu país cunha man diante e outra detrás. Ata que convenceu a súa filla. Déronlle de prazo unha semana para abandonar o pazo e volver a Estados Unidos ou onde a el prestáselle. E de vida marital nese tempo, nada de nada. Pero no amencer do 23 de setembro, O Jalisco e a súa muller rompen o pacto e manteñen relacións. Encarnación decátase e dá a voz de alarma. Acode presurosa María Ramos e a partir de aí desatar un vendaval de furia e sangue de 35 puñaladas.

O xornalista de La Voz Rodri García mergullou fai cinco anos polo Arquivo do Reino de Galicia e atopou o sumario. Nunha crónica para enmarcar conta como se investigou o crime. Un crime cheo de interrogantes. Porque a moitos o trato que se lle dispensou no cárcere e a pírrica condena imposta púxolles coa mosca tras a orella. Houbo quen pensou que o réxime de Franco aliviou o castigo porque a morta era republicana.

O quíntuplo asasino

José García Pena, máis coñecido como O Jalisco, era un pendenciero e guapo mexicano que naceu en 1918. Sen oficio nin beneficio, naquel país engatusó a unha galega culta e de boa familia. Ambos decidiron retornar a Galicia, asentándose nun pazo de Arillo (Oleiros). Tras cometer cinco crimes, suicidouse nun psiquiátrico en 1979.

As súas primeiras vítimas

María Docampo tiña 29 anos cando casou en Guadalaxara co Jalisco. Contra a vontade da súa familia, que vía no home a un vago que só buscaba o diñeiro. Ao ano seguinte establecéronse no pazo familiar xunto a María Ramos e Encarnación, nai e cuñada. Ás tres matou cun abrecartas e prendeu lume á casa. O criminal foi encerrado en prisión 25 anos. Pero só cumpriu 15.

As súas últimas vítimas

O Jalisco recobra a liberdade en 1963 con 45 anos e pronto emigra a Canarias. Alí coñece a Irene, que tiña unha filla dun matrimonio anterior, chamada Yolanda. Mátaas a coiteladas.